SİBEL ATİK
satik@ekonomist.com.tr
23 Ocak – 05 Şubat 2022 tarihli sayıdan
Pandemide seyahat kısıtlarının en çok etkilediği kruvaziyer limancılığında Global Liman iştirakiyle önemli oyunculardan biri olan Global Yatırım Holding, bu alandaki yatırımlarını sürdürmeyi planlıyor.
Konteyner limancılığından çıkma kararı alan ve geçen yıl Antalya Limanı'nı Katarlılara satan holding, bu strateji doğrultusunda Karadağ'daki limanını da satmayı planlıyor.
Stratejik bir ortakla limanda büyümeyi sürdürmeyi de gündemine alan holding, Porto Riko ve Karayipler'de birkaç liman daha almak istiyor.
Grubun yapacağı satın almalarla dünyada kruvaziyer limancılığında yüzde 20 paya sahip olmasını hedeflediklerini anlatan Global Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kutman, bu alanda stratejik adımlar atmaya devam edeceklerini söylüyor.
Pandemi sürecindeki azalan gelirlerin ise bu yıl ve önümüzdeki yıl toparlamasını beklediklerini kaydeden Mehmet Kutman grubun yeni dönem planlarını anlattı.
2021 yılını grup açısından değerlendirir misiniz?
Bir önceki yıla nazaran 2021 elbette daha iyi geçti ama yine de beklentilerin altında kaldı. Bir önceki yıla göre gelirlerimizdeki büyümeye Antalya Limanı hariç bakmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu şekilde bakarsak holdingin konsolide gelirlerinin, 2021 yılının ocak ayında satılan Port Akdeniz etkisi hariç yüzde 50'nin üstünde büyümesini bekliyoruz.
Yatırımlarımızın daha ziyade yurtdışında gerçekleştiği liman işletmeciliği işkolumuzun cirosu, 2021'de grubun toplam konsolide cirosunun yaklaşık yüzde 16,5'ini oluşturdu. Bu 2019 öncesinde yüzde 50'leri aşıyordu. Ama bu yıl beklentimiz yine yüzde 40'lar seviyesine çıkması yönünde.
Tabii pandemi etkisiyle yolcu limanı işletmeciliği ve alışveriş merkezleri tarafında gelirlerde azalma oldu. Dolayısıyla liman grubu ve gayrimenkul bütçe altında kaldı. Grubun diğer işleri varlık yönetimi, doğalgaz dağıtımı, elektrik üretimi, maden işkollarımızda ise bu yıl bir toparlanma görüldü. Özetle toparlanmanın bu yıl ve gelecek yıl devam etmesini bekliyoruz.
Bu yıl büyüme stratejiniz ne olacak?
2022'de liman grubundaki artış sayesinde holding gelirlerinde de yüzde 250 civarı bir FVAÖK büyümesi bekliyoruz. 2021'de 1,4 milyar TL konsolide ciro ve 350 milyon TL FVAÖK'ümüz olduğunu hesaplıyoruz. 2022 sene sonu tahminimiz ise 4,05 milyar TL konsolide ciro ve 1,36 milyar FVAÖK yapacağımız yönünde.
Liman işkolumuzda pandemi öncesi 100 milyon doları aşan gelirimiz vardı. Bu gelir pandemi döneminde sıfıra yakın bir noktaya indi. Şimdi kruvaziyer turizmine artacak talep ile birlikte burada yaşanacak toparlanma, grubumuzun hızlı bir büyüme ivmesi yakalamasını sağlayacak.
2022 yılında liman işkolunda 40 katlık FVAÖK artışı hedefliyoruz. 2022 ve sonraki yıllarda iki ana konuda ilerleyeceğiz. Birincisi özellikle inorganik büyümeyle limanlarda hızlanacağız. Konteyner limancılığından çıkıp, tamamen kruvaziyerde yatırımlarımıza devam edeceğiz.
Zaten ticari liman olarak Karadağ'daki limanımız kaldı bir tek. Onun da satışını planlıyoruz. Limancılık tarafında stratejik görüşmelere de başlanacak. Liman grubuna stratejik ortak almak gibi bir adım atılabilir.
Diğer taraftan elektrik üretim şirketimizde halka arz gündemde olacak. Onu da bahar aylarında gerçekleştirmeyi planlıyoruz.
Limancılıkta satın alma gündeminden söz ettiniz. Yatırım konusunda ilgilendiğiniz limanlar hangileri?
Alınabilecek limanlara bakıldığında kruvaziyer limanlarında görüşmelerde önemli aşama kaydettiğimiz Porto Riko limanı ile Karayipler ve Akdeniz çanağında fırsatlar olabilir. Zaten Akdeniz'de ciddi bir paya sahibiz. Dünya genelindeki payımızı ise satın almalarla yüzde 20'ye çıkarmak istiyoruz. Türkiye'den çıkıp, konusunda dünyanın en büyüğü olan tek şirketiz.
Bu satın almalar için öngördüğünüz yatırım bütçesi nedir?
Bir şey ifade etmek güç olur ama tahmini liman grubunun 500 milyon dolarlık bir yatırımı olur.
Galataport projesini ilk yapan isim olarak bu projeyi nasıl buluyorsunuz? İstanbul'a yeni bir kruvaziyer limanı gerekiyor mu?
Çok başarılı bir proje Galataport ama büyük bir kruvaziyer limanı değil, birkaç gemi anca yanaşır. Biz Türkiye'deki yatırımlarımızı büyütmek için elimizden geleni yapıyoruz. Öncelikle Samatya veya Yenika-pı'da bir kruvaziyer limanı yapılması gerektiğini düşünüyorum.
Şehir ve ülke olarak dünyanın önde gelen havalimanına sahipsiniz, dolayısıyla kruvaziyer limanınız yeterli olmalı. Böyle bir kruvaziyer limanının Türkiye'ye getirisi ilk yıl 1 milyar dolar, beşinci yılda ise 5-6 milyar doları bulur. 1 milyon yolcuya ev sahipliği yapabilirsiniz.
İstanbul dünyanın en önemli şehirlerinden biri ve kültürel olarak 13 bin yıl öncesine uzanıyor. Eğlencesinden, yemeğine her şey var. Biz Yenikapı'ya bir kruvaziyer limanı yapılması yönünde projemizi sunduk ve Ulaştırma Bakanlığı süreci takip ediyor. İhale açılırsa mutlaka burada yer almak isteriz.
Yeni bir alanda yatırımınız olacak mı?
Yeni bir alana girme niyetimiz yok. Liman ve teknoloji alanını büyüteceğiz. Teknoloji alanında yurtdışı yatırımlarımızı holding tarafından yurtiçindeki yatırımları ise İstanbul Portföy üzerinden yapıyoruz. Holding olarak teknolojide yurtdışında beş şirkete yatırım yaptık.
Füzyon enerjisi üzerine çalışan General Fusion ile genç sporcuları izlemeye yönelik programlama yapan Overtime'in yatırımcıları arasında Jeff Bezos da var. Aynı zamanda Bill Gates de General Fusion'ın yatırımcıları arasında yer alıyor.
Kripto varlıkların yönetiminde faaliyet gösteren Blockfi'a yatırım yaptığımızda değeri 2 milyar dolardı. Kısa zaman içinde 75 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor.
Ayrıca kurucularının Türk olduğu Firefly ve JumpTuit şirketlerinde de yatırımcıyız. Diğer yandan İstanbul Portföy'ün yurtiçinde 40-50 teknoloji yatırımı var. Teknoloji girişimlerine yatırımlarımız devam edecek.