AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Tadım Tadımca, Malatya Pazarı Züber ve Papağan kendi markasıyla kuruyemiş bar pazarında rekabet ediyor. Son yıllarda sağlıklı beslenme trendinin yaygınlaşmasıyla kuruyemiş pazarı da büyüme ivmesine girdi. 2016 yılında kuruyemiş ve kuru meyve sektörünün iç pazardaki büyüklüğü 9,1 milyar TL’ye ulaştı.
Büyümenin en önemli kısmı ise sağlıklı ürünler olarak öne çıkan çiğ kuruyemişler ve kuru meyveler tarafından geldi. Sağlıklı ürünlerin beş yıl önce toplam ciro içindeki payı yüzde 5 iken bugün yüzde 10’u geçti.
Kuruyemiş ve kuru meyve sektöründe sağlıklı ürünlerin yanında gün geçtikçe gelişen bir eğilim ise paketli ürünler. Son yıllarda paketli ürünlerin de sektörün toplam satışları içindeki payı hızla artıyor. Yedi yıl önce tüm kuruyemiş sektöründe paketli kategori yüzde 15 civarındayken 2017 iti-
barıyla bu oran yüzde 40’a kadar çıktı.
Son dönemde ise yurt-dışında çikolata ve bisküvilerin alternatifi olarak pazarda yer bulan kuruyemiş barları Türkiye’de şirketler için yeni bir rekabet alanı haline geldi. Papağan, Malatya Pazarı, Tadım gibi sektörün büyük şirketleri bu işe girmeye başladı.
Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜKSİAD) Başkanı Hüsamettin Karaman, besin değerleri ile kuruyemiş ve kuru meyvelerin sağlıklı beslenme ve diyet listelerinin vaz-geçilmezi olduğunu söylüyor. Karaman, “Sağlıklı beslenme eğiliminin son 10 yılda dünyada, son beş yılda da ülkemizde etkili olduğunu görüyoruz. Bu eğilim dünyada pazarın sürekli olarak büyümesini sağlıyor” diye konuşuyor.
Trendlerin değiştiği kuruyemiş pazarında paketler de küçülmeye başladı. Küçülen paketlerin içine kuru meyve ve çiğ kuruyemiş karışımlarının girdiğini söyleyen Hüsamettin Karaman, “Geleneksel olarak kabuklu tüketilen ay çekirdeği, kabak çekirdeği, Antep fıstığı gibi ürünler iç olarak karışımların içinde ya da yalnızolarak pazara sunuluyor” diyor.
Papağan Kuruyemiş, sektördeki önemli şirketlerden biri. Son dönemde trend olan çiğ kuruyemiş gibi sağlıklı ürünlerin payı Papağan’ın cirosunda da artış göstermiş durumda. 2011 yılında “Altın Meyveler” markasıyla kuru meyveler ve çiğ ürünlerle sağlıklı ürün grubuna girdiklerini söyleyen Papağan Kuruyemiş Yönetim Kurulu Başkanı Kani Emekçi, bu kategorinin ciro içindeki payının yüzde 30’a çıktığını belirtiyor.
YÜZDE 10 BÜYÜYECEK
Papağan da kuruyemiş bar konusundaki rekabetini artırmak için ambalajlarını yeniledi. Bu alanda büyümeyi hedeflediklerini söyleyen Kani Emekçi, “Barlar, özellikle şekerli, tuzlu ve çikolatalı atıştırmalık seçeneklerine karşı uygun fiyatlandırma ve kolay ulaşılabilirlikle kuruyemiş sektörünü büyütebilecek bir alan olarak değerlendiriliyor.
Özellikle gençleri kuruyemişe teşvik etme yolunda etkili bir ürün grubu olarak görülüyor. Okul kantinleri bu kategoride öncelikli hedef alanlardan biri konumunda” diye konuşuyor.
2017’de yüzde 10 büyüme hedefi koyan Papağan Kuruyemiş, 22 ülkeye ihracat yapıyor. Almanya, Avusturya, İsviçre, İngiltere, Fransa, İsveç, Belçika, Kosova, Makedonya, Bulgaristan, Suudi Arabistan, ABD gibi ülkelere ürün gönderen şirket, önümüzdeki dönemde bu ülkelerdeki satış hacmini artırmayı planlıyor.
TADIM YURTDIŞINDA BÜYÜYOR
Kuruyemiş sektöründeki bir başka önemli marka da Tadım. Çiğ fındık, çiğ badem, kuru kayısı gibi lezzetleri ‘Kendine İyi Bak’ konsepti altında toplayan Tadım, sağlıklı yaşam ve spor alışkanlığının yaygınlaşmasıyla birlikte ürün gamına Tadım Sportifi de ekledi. 2016 yılını yaklaşık 628 milyon TL ciroyla kapatan şirket, yeni ürün kategorilerinin de eklenmesiyle bu yıl çift haneli büyüme hedefliyor.
Kısa bir süre önce Tadımca markasıyla kuruyemiş bar pazarına giren Tadım, yurtdı-şında da büyüyor. Tadım Pazarlama Ofisi Genel Müdürü Emre Teki-nalp, “Türkiye’den sonra ikinci üretim tesisimizi Almanya’nın Emsdetten kentinde açtık.Ürünleri-mizin buradan Almanya, Belçika, Hollanda başta olmak üzere tüm Avrupa ve Amerika’daki tüketicilere ulaşmasını sağlıyoruz” diyor.
Avrupa’nın en önemli basketbol organizasyonu Euroleague’in üç sezon boyunca resmi global sponsoru olan şirket, bu sponsorluk ile Türk kuruyemişinin dünyadaki tanınırlığını artırmayı hedefliyor.
ZÜBER MARKASINI YARATTI
Kuruyemiş sektörünün önemli markalarından Malatya Pazarı da kısa bir süre önce Züber markasıyla kuruyemiş ve kuru meyve karışımı bar üretimine başladı. Malatya Pazarı Yönetim Kurulu Başkanı Murat Palancı, Züber markasını Türkiye geneline yaymayı hedeflediklerini söylüyor. Hem paketli kuruyemiş ürünleri bulunan hem de mağazalaşan şirket, 2016 yılını 150 milyon TL’nin üzerinde ciroyla kapattı. 2017’de yüzde 29 büyüme hedefleniyor. 64 şubesi bulunan Malatya Pazarı, bu yıl sekiz yeni şube açmayı planlıyor.
Kuruyemiş bar alanına kayıtsız kalamayan markalardan biri de Dedem Kuruyemiş. 1949 yılında temelleri atılan Dedem Kuruyemiş, Greenbird Tahıl Bar markasıyla pazara girdi. Dört farklı çeşidi bulunan Greenbird Tahıl Bar, düşük kalorileriyle yeterli ve dengeli beslenmeye destek olmayı hedefliyor.
ŞUBELEŞME ATAĞI
Son dönemde mağazalaşan kuruyemiş markalarının da sayısı artıyor. Tuğba Kuruyemiş, bu markalardan biri. Türkiye genelinde 64 şubesi bulunan Tuğba Kuruyemiş, Sakarya, Kırklareli, Antalya başta olmak üzere Türkiye genelinde 10 şube açmayı planlıyor. Şirket, 2017’de gerek ürün hacmi gerek istihdam olarak yüzde 10 büyüdü. Hızlı büyüme temposu yakalayan şirketlerden biri de Ankaralı Ünal Kuruyemiş.
Şirketin genel müdürü Mustafa Fazıl Erbil, son dönemde doktorların sağlıklı beslenme, atıştırmalık önerileriyle ceviz, fındık ve badem satışlarında artış yaşandığını söylüyor. Erbil, kuru meyvelerde de incir ve kaysı-nın öne çaktığına dikkat çekiyor. Ünal Kuruyemiş, henüz Ankara sınırları dışına çıkmıyor. Şirketin şube sayısı 50’ye ulaştı. Ünal Kuruyemiş Genel Müdürü Mustafa Fazıl Erbil, “Ankara’da şubeleşiyoruz.
Ama online satış kanalıyla Türkiye’nin her yanına satış yapıyoruz” diyor. Franchise yerine, kendilerinin şube açtığını anlatan Erbil, “Ankara’da uygun yer bulursak, yıl sonuna kadar 5 şube daha açabiliriz” değerlendirmesini yapıyor.