Moda endüstrisinin gündeminde sürdürülebilirlik var. Çünkü endüstrinin çevre kirliliği sorunu olduğu bir gerçek. Mevcut sistemde, sadece kısa süre giyilmesi için, petrol gibi yenilenemeyen kaynaklar kullanılarak üretilmiş kıyafetler ağırlıkta. Eğer moda sanayi bu yönde ilerlemeye devam ederse, yarattığı sera gazı emisyonu ile 2050 yılında dünyanın 2 derece daha ısınmasına neden olacak.
Yükselen emisyonun nedenlerinin başında da, düşük geri dönüşüm oranları nedeniyle moda dünyasının işlenmemiş ham maddeye olan bağımlılığı geliyor.
Araştırmalar, dünyada giysi üretiminde kullanılan malzemelerin yüzde 87’sinin son kullanımından sonra katı atık arazilerine döküldüğü veya yakıldığını ortaya koyuyor. Sadece yüzde 1’lik kısmın ise yeni kıyafet üretilmek üzere geri dönüştürüldüğü dikkat çekiyor.
Öte yandan çöpe atılan kıyafetlerin boyu da çarpıcı. Öyle ki küresel çapta çöpe gönderilen kıyafetlerin yılda yaklaşık 100 milyon tona ulaştığı tahmin ediliyor. 2030 yılında bu rakamın yıllık yaklaşık 150 milyon tona bulması bekleniyor.
FRANSA’DAN TAMİR DESTEĞİ
Bu tablodan endişe duyan hükümetler ve şirketler geri dönüşümü desteleyecek hamlelerine hız vermiş durumda. Örneğin; modanın kalbinin attığı Fransa’da geçtiğimiz günlerde önemli bir gelişme yapandı. Fransa hükümeti, 66 milyar dolarlık bir hacme sahip olan moda sektöründe hızlı tüketimi azaltmak için yeni bir teşvik paketini hayata sokmaya hazırlandığını açıkladı. Buna göre, yenisini almak yerine eskisini tamir ettiren moda sever Fransızlar ödüllendirilecek. Ülkenin ekolojik dönüşümden sorumlu bakanı Berangere Coullard, her yıl ülkede 700 bin ton giyim eşyasının çöpe atıldığına dikkat çekerek, hükümetin hızlı moda ile mücadelede kararlı olduğunu vurguladı. Ekim ayından itibaren ayakkabısını ya da kıyafetlerini yeniletenler bunun karşılığında 6 euro ile 25 euro arasında para iadesi alacak. Bu paket için 154 milyon Euro kaynak ayıran hükümet, firmalara 2024’e kadar ürünlerini ne kadar su kullanarak ürettiklerini etiketlerinde belirtme zorunluluğu da getirdi. Ayrıca üreticiler, kimyasal kullanımı, mikroplastik emisyonu riski ve geri dönüşümle ilgili ayrıntılara da etiketlerde yer verecek.
ETİKET KIYAFETİN KİMLİĞİ, SÖKMEYİN!
‘Etiket’ demişken bu konuda tüketiciler tarafından pek de bilinmeyen bir durum söz konusu… Çoğumuz farkında olmadığımız için yanlış bir eylemde bulunuyoruz. Kıyafetlerimizde vücudumuzu rahatsız eden etiketleri kesiyoruz. Oysa, kullanmadığımız giysilerin geri dönüştürülmesini istiyorsak etiketlerini asla kesmemeniz gerekiyor.
Geçtiğimiz günlerde Beymen'in sürdürülebilirlik yol haritasını açıkladığı Beymen Promise'in lansmanında konuşan Boğaziçi Üniversitesi İklim Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz da, bu konuya dikkat çekti. Türkiye’de yılda 500 milyon ton seragazı yayıldığına vurgu yapan kurnaz, iklim krizinin çözümünün hepimizin elinde olduğuna değinerek yapacağımız şeylerden birinin de giysi etiketlerini kesmemek olduğunu söyledi.
Geri dönüşüm için tüketicileri giysilerinin etiketlerini kesmemeleri konusunda uyaran Kurnaz,“Kıyafet alıyorsak aldığımız her kıyafeti uzun süre giymeye dikkat etmeliyiz. Önceliğimiz bu olmalı. Bunun yanı sıra aldığımız kıyafetlerde kesinlikle etiketleri sökmemeliyiz. Kıyafetlerin üzerinde yer alan etiketler kimlik niteliği taşımakta. Eğer bir kıyafetin kimliği yoksa neye göre geri dönüşüm yapılabileceği tespit edilemiyor. Bu da o ürünün geri dönüşümünü zorlaştırıyor. Etiketsiz ürünler çöp oluyor”açıklamasında bulundu.