BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist.com.tr
Standlar, düşük kiralarıyla mağazalara karşı maliyet avantajı sağlıyor. Gıda, içecek, aksesuar gibi sektörlerde görülen stand konseptinin önümüzdeki dönemde daha da büyümesi bekleniyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Kiosk veya diğer adıyla stand konseptli iş modelleri, yatırımcılarına düşük maliyetli yatırım yaparak girişimci olma imkanı veriyor. Franchise çatısı al tında alınan stand konseptleri, sürekli denetim, eğitim ve danışmanlık hizmetleri ile yatırımcısının iş yükünü hafifletiyor.
Tanıtım ve reklam faaliyetleri de girişimciye kolay satış yapma olanağı sunuyor. Kurulumu kolay ve anahtar teslimi olarak sunulan stand konseptleri, girişimcisinin satış faaliyetine çok kısa bir zamanda başlayabilmesine de fırsat veriyor.
Alışveriş merkezlerinin sayıca artması ve mağaza kira bedellerinin yüksek olmasından dolayı, birçok ulusal marka, stand şube konsepti üzerine çalışmalar yapıyor. Özellikle kâr marjı yüksek olan gıda konusunda stand konseptli girişimlerin artması bekleniyor.
Aynı zamanda elektronik ve kadınlara yönelik aksesuarların satışının yapıldığı stand konseptli iş modellerinin de bu yıl ve önümüzdeki yıllarda artması öngörülüyor. Bu nedenle biz de stand konseptiyle franchise veren firmaların sundukları girişim fırsatlarını araştırdık. Yaptığımız araştırmaya göre, sekiz şirket bu yıl 117 franchise verecek.
YATIRIMDA HIZLI DÖNÜŞ
Örneğin ‘Sabun Dünyam’, düşük sermayeli bir iş modeli. Bu iş modelinde doğal ve bitkisel sabunların yanı sıra süs sabunları da satılıyor. İsim hakkı ya da bayilik bedeli alınmıyor. Satış yerini girişimci hazırlıyor. Sabun Dünyam da sabunları tedarik ediyor. Mini bayilik paketi 2 bin 220 TL. Bu paketin içerisinde sabun, tabela seti, broşür gibi unsurlar yer alıyor. Bölge bayilik paketi ise 4 bin 470 TL.
Bu pakette diğer pakete ek olarak geniş kapsamlı bölge korumalı bayilik yetki belgesi de bulunuyor. Erkal Trading Company Genel Müdürü Nuri Erkal, Anadolu şehirlerinde küçük bir AVM standı aylık 12 bin TL ciro yapabilirken, İstanbul'da turistik bir bölgede bu rakamın 50 bin TL’ye çıkabildiğini ifade ediyor. Sabunların fiyatları 5 ile 20 TL arasında değişiyor. Girişimciye yüzde 400 kâr marjı sunuluyor.
İLK ŞUBE BURSA’DA
Hot dog ürünler ABD’de çok yaygın tüketilen bir gıda türü. Stand şube konsepti ile franchise sektörüne adım atan Sossis bu konseptte bir girişim. 2015 yılında Elif Ağır tarafından kurulan Sossis’in ilk franchise şubesi Bursa’da hizmete açıldı. İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Samsun ve Sakarya’da büyümeyi hedeflediklerini söyleyen Sossis Franchise Genel Müdürü Ali Ağır, franchise giriş bedeli almadıklarını belirtiyor.
Toplam yatırım maliyeti 7,5 m2’lik stand şube için 59 bin TL + KDV. Ağır, yaya giriş çıkışının yoğun olduğu lokasyonlarda aylık minimum 25 bin TL ciro hedeflendiğini anlatıyor. Ali Ağır, şunları söylüyor: “Düşük kira maliyetleri nedeniyle ürün kârlılığımız işletme giderleri hariç yüzde 100. Royalty bedelini ilk bir yıl almıyoruz. Yatırım bedelinin maksimum sekiz ayda karşılanmasını hedefliyoruz. Bir yılın sonunda ise aylık 100 dolar + KDV royalty bedeli talep ediyoruz.”
ÇAYIN KÂR MARJI YÜKSEK
Çay ve kahve, kâr marjı en yüksek içecek gruplarının başında bulunuyor. Dolayısıyla bu girişimlerin sayısının arttığını görüyoruz. Çay Atölyesi, AVM mağaza ve kiosk alanlarında kurulmuş çay çeşitleri ve aperatif lezzetleri bünyesinde barındıran bir marka.
Çay Atölyesi Genel Koordinatörü Onur Akadam, giriş maliyetinin kioskun büyüklüğü ve yerine göre değiştiğini, ortalama 55 bin ile 85 bin TL arasında bir bedelle açılabildiğini söylüyor. Aylık 200 dolar franchise ücreti alınıyor. Akadam, “Kârlılık olarak aylık en az 5 bin TL ciro hedefimiz var. Verimlilik olarak yapılan yatırımın 18 ay içinde geri dönmesini hedefliyoruz” diyor.
KİOSKTA PİLAV!
Pilav arabaları son yılların en ino-vatif iş fikirleri arasında yer alıyor. Karamürsel Sepet Pilavı, Kocaeli Karamürsel'de Bulgur Fast Food adı altında üç yıldır hizmet veren bir firma. Kiosklar ile büyüyor. 50 bin TL + KDV franchise giriş bedeli alınıyor. Toplam yatırım maliyeti ise yaklaşık 80 bin TL. Bayiler için aylık minimum 30 bin TL ciro hedefleniyor. Yüzde 70 kâr marjı sunuluyor.
AKSESUAR STANDI AÇIYOR
Aksesuar ve takı alanında faaliyet gösteren Sezgin Group’un markası Fix Silver da kiosk konsepti ile franchise veriyor. Fix Silver’ın takı ve saat alanında AVM’lerin kiosk konseptli zincir markası olduğunu ifade eden Fix Silver Perakende Genel Müdür Yardımcısı Manas Özgen, giriş bedeli almadıklarını kaydediyor. Ancak ürün alım bedeli üzerinden yüzde 6 hizmet bedeli aldıklarını ifade ediyor.
Manas Özgen, kiosk konseptinin girişimcilere kârlı bir girişim fırsatı sunduğunu belirtiyor. Bu konseptin daha da büyümesini bekliyor. Özgen, “Küçük girişimciler için büyük fırsat anlamını taşıyor. Zaten AVM’lerde kiosk sayılannın arttığını biz de gözlemliyoruz. Artan AVM sayısıyla birlikte kiosk sayısının daha da artmasını bekliyoruz” diye konuşuyor.
TATLICILAR TERCİH EDİYOR
Özel formüllerle hazırlanmış waffle unları, soslar, dondurma karışımları ve çikolatadan oluşan ürünleri bir araya getiren Juste, aynı zamanda bu ürünleri ayrı ayrı konseptler haline getirerek bütçesi düşük girişimcilere iş modeli olarak sunuyor. Juste, dünyanın çeşitli bölgelerinden gelen yöresel kahvelerle de stand modeline ilaveler yapabiliyor.
Şu anda Ortadoğu’da ve Afrika’da faaliyet gösterdiklerini söyleyen Juste Genel Müdür Yardımcısı Reyhan Bayram, 2016 yılında Türkiye’de de franchise vereceklerini ifade ediyor. 2016 yılı için franchise giriş bedeli almadıklarını belirten Bayram, şu bilgileri veriyor: “Toplam yatırım maliyeti, konseptlere göre, 50 bin TL’den başlayarak 135 bin TL’ye kadar yükselebiliyor. Bayilerimiz için aylık 30 bin ile 90 bin TL arasında ciro hedefliyoruz. Yüzde 100 ile yüzde 300 arasında kâr marjları mevcut.”
Tatlı alanında faaliyet gösteren ve stand konseptiyle hizmet veren Osmanlı Tulumbacısı, 20 ilde 60 mağazaya ulaştı. Bu yıl dört adet stand şube daha açmayı hedefleyen firma, franchise giriş bedeli olarak 15 bin TL alıyor. 50 bin TL yatırımla kurulabilen kiosklar için aylık 50 bin TL ciro hedefleniyor. Yüzde 100 ile yüzde 300 arasında kâr marjı sunan Osmanlı Tulumbacısı, royalty bedeli almıyor.
STAND KONSEPTİNİN 5 AVANTAJI
- Alışveriş merkezlerinin açık alanlarında yer alındığı için, food-court mağaza konseptlerinde olduğu gibi m2 kira maliyeti bulunmuyor.
- Ciro üzerinden de kira ödenmediği düşünüldüğünde kiralama maliyetleri daha ekonomik boyutta gerçekleşiyor.
- Girişimciler maksimum iki personel ile standlarını çalıştırma imkanına sahipler.
- Kolay kurulumu sayesinde yatırım kısa sürede hayata geçebiliyor.
- Kâr marjının yüksek olması nedeniyle yatırımın geri dönüş süresi normal bir mağazaya göre çok daha kısa oluyor.