ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr
Türkiye'nin Karadeniz ülkelerine açılan kapısı olan yaklaşık 1,5 milyon nüfuslu Samsun, özelleştirilen limanı, yeni kurulacak dev lojistik köyü ve ihtisas OSB'leriyle Karadeniz pazarının ticaret merkezi olmaya hazırlanıyor.
Son 10 yılda yapılan yatırımlarla medikal ürünler ve otomotiv yan sanayii alanlarında dünya çapında tanınır hale gelen Samsun, 20 kilometrelik sahil şeridinin adeta yeniden yaratılması sonrasında bölge turizminde de iddialı. Karadeniz Bölgesi'nde deniz, hava, kara ve demiryolu ulaşımına sahip tek kent olan Samsun'un 2018'de ihracat hedefi ise 500 milyon doları aşmak.
19 Mayıs 1919'da Kurtuluş Savaşı'nın başlatıldığı kent olarak Cumhuriyet tarihinde önemli yeri bulunan Samsun, 19 Mayıs'ın 100'üncü yıldönümünün kutlanacağı 2019'a yalnızca Türkiye'de değil Karadeniz'e kıyısı olan tüm kentler için de cazibe merkezi olarak girmeyi amaçlıyor.
Samsun ekonomisinin yıllık yüzde 24'lük kesimini sanayi gelirleri oluşturuyor. Kentte 5 Organize Sanayi Bölgesi (OSB) ve 15 farklı sanayi sitesi bulunuyor. Samsun Limanı da yılda ortalama 3 bin gemiye ev sahipliği yapıyor. Limanda kurulan serbest bölge, Samsun sanayiine ucuz ve teknolojik hammadde girişini kolaylaştırıyor.
12 MİLYAR DOLARLIK EKONOMİ
Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Samsun'un yılda yaklaşık 12 milyar dolarlık bir ekonomik faaliyete ev sahipliği yaptığını kaydediyor. Yılmaz, 20 yıl öncesine kadar ekonomide yalnızca tütün üretimiyle anılan Samsun'un bugün pek çok teknoloji yoğun sektörde dünya devleriyle yarıştığını ifade ediyor.
Kentteki kamu kurumları, iş dünyası temsilcileri ve sivil toplum örgütleriyle ortak bir güç oluşturarak iyi bir stratejik gelecek planlaması yaptıklarını vurgulayan Yılmaz, şunları söylüyor: "Tarım, sanayi, turizm, sağlık ve medikal başta olmak üzere tekstil, oto yedek parça, sağlık merkezleri, mobilya ve tekstilde önemli bir büyüme gerçekleştirdik. Samsun birçok sektörde önemli fırsatları barındırıyor. Karadeniz'e yatırım yapmak isteyen tüm yatırımcıları Samsun'a davet ediyorum."
LOJİSTİK MERKEZİ KURULUYOR
Yusuf Ziya Yılmaz'ın sözünü ettiği stratejik planlardan belki de en önemlisi Türkiye'de kara, hava, deniz ve demiryolu ulaşımı imkanına sahip dört ilden biri olan Samsun'da kurulacak lojistik köy. 53 milyon Euro'luk bir yatırımla Medikal üretim konusunda Bafra'da ihtisas OSB kuruluyor.
Samsun'da bu alanda üretim yapan 200 şirket var. 2018'in ilk yarısında hizmet vermeye başlayacak Samsun Lojistik Merkezi, 672 dönümlük arazisiyle başta Rusya olmak üzere Karadeniz ülkeleri, Doğu Avrupa ve Kafkaslar'a açılan bir kapı olacak.
Samsun Lojistik Merkezi Direktörü Abdullah Gökbilgin, Lojistik Merkez'in hem Karadeniz'in dağıtım merkezi hem de güney ile bağlantı noktası olacağını dile getiriyor. Gökbilgin, "Merkezimiz aynı zamanda Türkiye'nin demiryolu bağlantısı bulunan tek lojistik merkezi olacak. Bu sayede beş yıl içinde ihracatımızın 1 milyar dolara ulaşmasını hedefliyoruz" diye konuşuyor.
MEDİKALDE DÜNYA ÜÇÜNCÜSÜ
Samsun sanayisi denince ilk akla gelen sektörler, medikal ürünler, otomotiv yan sanayi, turizm, gıda ve mobilyacılık. Son zamanlarda gerçekleşen yatırımlarla Samsun'un özellikle cerrahi el aletleri üretimi konusunda, Almanya'nın Tutlingen ve Pakistan'ın Sialkot kentlerinden sonra dünyanın üçüncü cerrahi el aletleri üretim üssü olduğu biliniyor. Samsun'da imal edilen medikal ve cerrahi ürünler ABD, AB ve Çin'in de aralarında bulunduğu 70'in üzerinde ülkeye ihraç ediliyor.
Samsun'da bu alanda üretim yapan 200 şirket bulunuyor. Bu şirketler aralarında cerrahi aletler, sterili-zasyon kutuları, ortopedik implantlar, cerrahi motorlar, ameliyat lambaları, gaz sistemlerinin olduğu 15 bin çeşit medikal ürün üretiyor. Türkiye'de ilk olarak Samsun'un Bafra İlçesinde Medikal İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması çalışmaları ise devam ediyor.
Makine Mühendisleri Odası (MMO) Samsun Şube Başkanı Kadir Gürkan'ın verdiği bilgilere göre, medikal araç gereç pazarı 2017'de dünya genelinde yaklaşık 450 milyar dolar büyüklüğe ulaşan dev bir pazar iken Türkiye'deki pazar büyüklüğü ise 3 milyar dolar civarında.
Pazarın yüzde 85'i ithalata bağımlıyken, yerli üretimin yüzde 90'ı ise Samsun'dan gerçekleştiriliyor. Gürkan, "Türkiye'de pazarın ithal ürünlere bağımlı olmasının en büyük nedeni açılan ihalelerde yerli firmalar yerine Johnson And Johnson ve General Electric gibi dev firmaların tercih edilmesi" diyor.
Samsun'da medikal ürün üreten önde gelen şirketlerden biri olan Aygün AŞ'nin Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Aygün de ithalat bağımlılığını, "ABD'ye sattığımız ürünü, 19 Mayıs Üniversitesi'ne satamıyoruz" sözleriyle anlatıyor.
30 yıl önce küçük bir atölyede başladıkları sanayi macerasına bugün 230 çalışan ve 95 ülkeye ihracat ile devam ettiklerini anlatan Aygün, "Üretimimizin yüzde 70'ini ihraç ediyoruz.
Son 7-8 yılda kilogram başına ihracatımız 300 dolardan 1000 dolara çıktı" diyor. Türkiye pazarının ithal ürünlerin egemenliğinde olmasına rağmen Samsun'un dünya pazarlarında her geçen gün daha çok ünlendiğini kaydeden Aygün, "Biz de gelecek projeksiyonlarımız çerçevesinde bir AR-GE merkezi kuracağız. Hedefimiz 5-6 yıl içinde istihdamımızı bin kişiye çıkarmak" diye.
YUSUF ZİYA YILMAZSAMSUN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANI
"SAĞLIK, TURİZM VE SPORDA İDDİALIYIZ"
"Samsun, 10 adet özel hastane ve 4 bin 500 yatak kapasitesiyle Orta Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde sağlık hizmetleri yönünden merkez durumunda. Kuzeyimizdeki ülkelerde sağlık sektörü iyi değil. Bu ülkeler Samsun'a 1 saat uçuş mesafesinde ve biz bu kapasiteyi karşılayabilecek potansiyele sahibiz. Sağlık ile birlikte spor ve turizmde de çok iddialıyız.
Geçen yıl 23. işitme Engelliler Olimpiyatları'na ev sahipliği yaptık. Şu anda 5 yıldızlı ulusal ve uluslararası oteller kentimizde yatırım yapıyor. Mavi bayraklı yedi plajımızla şehrin her noktasından denize girilebiliyor. Körfez ülkeleri, Rusya, Bulgaristan ve Ukrayna hedef pazarlarımız. Buralardan direkt uçuşlar için görüşmeler yapıyoruz. Rusya Havayolları direkt uçuşlara başladı."