LEVENT GÖKMEN
lgokmen@ekonomist.com.tr
Kampanyalar tüketicinin aklında soru işaretleri yarattı” diyor. Türkiye’de 46 yıldan bu yana projeler geliştiren Mesa, inşaat sektöründe trend belirleyen bir marka konumunda. Yurtiçinde İstanbul ve Ankara’da projeler geliştiren marka, yurtdışında da hem kendi projeleriyle hem de yüklenici olarak faaliyet gösteriyor.
Mesa Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, 15 Temmuz sonrasında düzenlenen kampanyalarla ağustos ayında geçen yıla göre 2,5-3 katı satış yaptıklarını ama eylül ayında düşüş yaşandığını söylüyor. Boysanoğlu, kampanyalarla çok fazla imkanlar sunulmasının tüketicinin kafasında soru işaretleri yarattığını ifade ediyor. Erhan Boysanoğlu ile sektörü ve projelerini konuştuk:
15 Temmuz darbe girişimi sonrasında inşaatta neler yaşanıyor?
15 Temmuz’dan sonra sistemde olası güven eksikliği riskine karşı ekonominin sürükleyicisi olan inşaat sektörünü desteklemek için faiz müdahalesi yapıldı. Yapılan bu çalışmalar da piyasayı hareketlendirdi.
Kampanyaların etkisiyle ağustos ayında önceki yılın aynı dönemine göre 2,5-3 katı satış yaptık. Ancak eylül ayında satışlar uzun bayram tatilinin de etkisiyle yarıya düştü. ‘Yüzde 5 ver, yüzde 2 öde evi al” gibi kampanyalar çıktı ve tüketicinin aklında soru işaretleri yarattı.
Sektörün en iyi ayı olan ekim ayı ise çok iyi başlamadı. Geçen yıla göre banka kredisi faiz oranlarında düşüş olmasına rağmen insanlar nakitte kalma durumunda.
Yani tüketicinin kafası mı karıştı?
Çok fazla imkanlar sunuluyorsa müşteri düşünür. Yeni alıcı ise kampanyada çok özel şartlar sunulduğunda “Ne var bunun altında acaba?” diye çekiniyor. Kampanyayı devlet yaptığında güvenli oluyor. Bu dönemde biraz daha beklemeyi tercih ediyorlar. Yabancılar da bir bekleyeyim diyor. Biz yabancıya çok satış yapan bir grup değiliz ama arkadaşlardan aldığım bilgiler bunlar. Yurtdışına bir bütün olarak daha sağlam görünmemiz lazım.
Önümüzdeki dönemi nasıl görüyorsunuz?
Ekim ayı içinde önemli bir sıçrama görmüyoruz. Bu aylarda yapılan lansmanların sonucu kasım ve aralık aylarında alınacağı için, geleceğin nasıl olacağı da bu aylarda daha net olarak görülecektir. Ancak eylül kadar kötü olmayacaktır, daha gelişeceğini düşünüyorum. Rusya ile ilişkiler düzeliyor. Irak-Suriye ilişkilerindeki doğru kurgulama ve AB ilişkilerinde yaşanacak düzelmeyle işler daha da iyi olacaktır.
Konut sektöründe söylendiği gibi bir şişkinlik var mı?
Şişkinlik yok. Ama aynı potansiyele sahip, aynı gelir düzeyine yönelik sunulan konut sayısında bir sorun bulunuyor. İhtiyaç sahiplerinin geliri gibi detaylarda ayrımının yapıldığı bir istatistik yok. 6-10 bin TL/m2 fiyatlı alım gücüne sahip insanlar için yapılan konutlarda sayısal fazlalık var. 3 bin TL/m2 fiyatlı ve altı konutların alım gücüne sahip insanlara yönelik konutlarda ise açık var.
Son dönemde artan lansmanlar rekabete nasıl yansıyor?
Alıcılar günümüzde lansmanların parıltısından çok etkilenmiyor. Marka olan şirketlere bakıyorlar. Genç nesil ise yeniliklere bakıyor. Yenilik denilen şey olağan yaşamı olumsuz etkiliyorsa insanları mutsuz ediyor. Örneğin yüksek binalarda cephelerde komple cam kullanılması yenilik gibi gözükse de kullanıcı bir müddet sonra sıkıntı duyuyor.
Yeni projeleriniz olacak mı? Bodrum Demirbükü’nde 200 civarında villadan oluşacak projemiz için yarışma yaptık. Burada 110-600 m2 arasında 200 villa ve yaklaşık 20 odalı bir butik otelin yer aldığı 1 milyar TL’lik hasılat değerine sahip bir proje olacak. Maltepe’de, Kozyatağı’nda, Fulya’da ve Etiler’de üzerinde çalıştığımız dönüşüm projelerimiz var. Bu arada Yassıada Sivriada projesinin de müteahhit olarak yapımını yürütüyoruz.
Arsa stokunuzdan bahseder misiniz?
Ankara’da Eskişehir Yolu üzerinde Şehitali Mevkii’nde 550 bin m2’lik bir arazimiz var. Yeşillendirdik, diktiğimiz ağaçlarla orman haline getirdik. Kaş’ta 350 bin m2, Urla’da 100 bin m2’lik arazilerimiz var. Boğaz Cemil Molla Köş-kü’müz de Kuzguncuk’ta 45 bin m2’lik bir alan içinde. Bunların dışında İstanbul Halkalı’da, Kemerburgaz’da, Mersin Yeşilovacık’ta arsalarımız var.
Varşova’daki projelerinizde durum nedir?
Varşova’da 40 milyon dolarlık yatırımla 330 konutluk projemiz sürüyor. Üzerinde yapılar olan üç yeni arsa aldık. Birinde tarihi bir fabrika var. Orada loft daireler planlıyoruz. 2017 yılında en az iki projemize daha başlayacağız. Üç projenin toplam yatırım tutarı ise yaklaşık 90 milyon dolar civarında olacak.
İlgilendiğiniz başka ülkeler var mı?
1981’den beri iş yaptığımız Libya’da beklentimiz var. Çünkü orada Derne ve Tripoli’de 450 milyon dolarlık iki üniversite inşaatımız var. İkisi de Libya’daki şartlar gereği beklemede.
Evren Ünver’in Mesa genel müdürlük koltuğundan ayrılmasıyla hisse yapınız değişti mi?
Hayır. Evren Bey yönetim kurulunda başkan yardımcısı.
Önümüzdeki dönemde hangi bölgelerin öne çıkmasını bekliyorsunuz?
Halkalı, Küçükçekmece, ulaşımda düğüm noktası olmasıyla uçacak. Üçüncü Havalimanı etkisiyle Kayaşehir ve Arnavutköy, Anadolu Yakası’nda ise Kartal uçmaya devam edecek.
Gayrimenkulde fiyatlar artar mı?
Yapı malzeme sanayimiz gelişmiş ama dövize bağlı malzeme kullanımımız da var. İstihdamda insan kalitesinin sürekli üst seviyeye tırmanması maliyetlere yansıyor. Tüketici Yasası dolayısıyla yeni maliyetler geldi. Sunulan konut sayısı arttıkça, rekabet kaynaklı reklam maliyetleri de artıyor. Fiyatlar her yıl mutlaka yüzde 15 artar. Prim yapan bölgelerde yüzde 30’lara kadar çıkabilir.
