GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
İTÜ Teknokent, AR-GE yapan şirketlerin barındığı yer olmanın yanı sıra son yıllarda start up şirketleri için oluşturulan kuluçka merkeziyle girişimlere destek oluyor. Yatırımcıları girişimcilerle buluşturan İTÜ Teknokent, gerçekleştirdiği birçok programla girişimlerin ilk adımından globale taşınmasına kadar olan süreçte gereken destekleri sağlıyor.
Özellikle AR-GE ihracı üzerinde duran İTÜ Teknokent, erken aşama girişimciler için ABD’de, akademik olarak patent alımı için ise Londra’da ofis açtı. Yakında Berlin ofisi de devreye girecek. ITÜ Teknokent Genel Müdürü Kenan Çolpan, “ABD pazarına satış ve pazarlama yapabilecek olan şirketler aracılığıyla hem ülke ihracatının artmasını hem de kalifiye insan gücünün Türkiye’de kalmasını hedefliyoruz” diyor. İTÜ Teknokent, şimdi de kurduğu İTÜ Yatırım şirketiyle fon desteği sağlayarak girişimcilere yatırım yapmaya hazırlanıyor.
Kenan Çolpan ile bugüne kadar sağlanan destekleri ve yeni planlarını konuştuk.
İTÜ Teknokent’te şirket, çalışan ve patent sayısı ne kadara ulaştı?
Teknokentte 260 AR-GE şirketimiz bulunuyor. 6 bin 500 çalışan ve 2 bin 700 yürütülen proje mevcut. Büyük, orta boy ve akademik şirketlerin kurulumunu zaten teknokent olduğumuz için yapıyoruz. Ama burada önemli olan yeni şirketlerin kurulmasını sağlamak. Bu da yeni yatırımlarla oluyor. Bunun temelini kuluçka merkezi oluşturuyor. Burada İTÜ Çekirdek’te yaptığımız Big Bang itici güç oluyor. Bizim amacımız yeterli sayıda girişimci ve yatırımcıyı buluşturmak.
Bugüne kadar girişimcilere ne kadar tutarda destek verdiniz?
İTÜ Çekirdek kuluçka merkezimiz son altı yılda bin 150 projeye ve 3 bin 450 girişimciye 35 milyon TL’lik yatırım desteğinde bulundu. İTÜ Çekirdek içerisinde bugüne kadar 175 girişim şirketleşme başarısı gösterdi ve ticari hayatına başladı. Yaklaşık 415 milyon TL değerlemeye sahip bu 175 şirket, 55 milyon TL ciroya ulaşmış durumda. Bu şirketler ayrıca 500’den fazla kişiye istihdam sağladı.
İTÜ Teknokent olarak şirketlere siz de yatırım yapıyor musunuz?
Biz de şirketlerle co-invesment’a başladık. Çünkü yatırımcılar da bize “Siz de destekliyor musunuz?” diye sordular. Biz de geçen yıl sekiz girişime lider yatırımcı olduk. Yakında ise bir yatırım şirketi kuracağız. ITÜ Yatırım adındaki şirketimizle, yatırım yapmak isteyen şirketlerle beraber destekleyici fon gibi çalışacağız.
Teknokent olarak ciro bazında nasıl bir değişim var?
Geçen yıla kadar bizim cirolarımız yüksekti. Ama artık cirolarımız düşüyor. Çünkü olgunlaşmış büyük şirketleri çıkarıyor, yerine daha küçük şirketleri alıyoruz. AR-GE gelirleri, çalışan mühendis sayısı, yaptığı ihracat, ithal ikame ürünü gibi kırılımlar karneyi oluşturuyor. Bu karneler doğrultusunda çıkanlar oluyor. Manevi olarak buradan aldığı desteği tamamlayan şirketler de artık kendi çıkıyor. Örneğin Türk Telekom bu şekilde gitti. En az 10 şirket çıktı. Onun yerine start up’lar geldi.
İTÜ Teknokent’teki ihracat rakamı ve geliri ne kadara ulaştı?
Toplam 210 milyon dolar AR-GE ihracatına ulaştık. Toplam AR-GE geliri 650 milyon TL, 2016 yılı geliri 2,3 milyar TL oldu. 2016 yılı ihracatımız 34 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracat rakamları bu yıl zayıf gidiyor ama kötü değil. Yabancı yatırımcılarda düşüş var. Bu da ihracatın düşmesine neden oluyor. Yatırım alsalar daha çok ihracat yapabilecekler.
INNOGATE programı ile şirketlerin yurtdışı açılımlarına katkınız nasıl oluyor?
INNOGATE Uluslararası Girişim Hızlandırma Programı’nda ulusal şirketlerin küresel bir markaya dönüşme sürecinde karşılaştıkları zorluklara karşı çözüm sunma hedefimiz var. Bu kapsamda eğitimlerden proje geliştirmeye, pazar stratejileri oluşturmaktan ürün üretmeye kadar çok kapsamlı bir program sunuyoruz. Amerika pazarına satış ve pazarlama yapabilecek olan şirketler aracılığıyla hem ülke ihracatının artmasını hem de kalifiye insan gücünün Türkiye’de kalmasını hedefliyoruz.
Orada hedef nedir?
INNOGATE kapsamında şirketler, ABD’de ofislerimizin bulunduğu Chicago ve San Francisco başta olmak üzere satış kanalları, kurumlar ve yatırımcılar ile buluşuyor. INNOGATE programımızdan iki yılda toplam 170 şirketin faydalanmasını, iki yıl içerisinde de 100 şirketi ABD pazarına götürmeyi amaçlıyoruz. İstanbul Kalkınma Ajansı, İTÜ INNOGATE programı dikkatini çektiği için bize 13 milyon TL’lik bütçe açtı. İki yıla böldük. Bugüne kadar INNOGATE kapsamında beş şirket de yatırım aldı.
ABD dışında yurtdışında başka ofisler olacak mı?
Yakın zamanda Londra’da Cambridge içinde ofis kurduk. Erken aşama girişimciler için ABD pazarı, akademik olarak patent alımı için ise Londra olarak konumlandık. Bu ofis patent ağacı oluşturmak için kuruldu. Akademi ve özel sektörün birlikte yaptığı projeler orada gerçekleşecek. İTÜNOVA kapsamında yapılan bu akademi-özel sektör işbirliği proje kontratı 100 milyon TL oldu. Bunun devamı Londra’da olacak. Bunun dışında Berlin ofisi olacak. Orada ön kuluçka merkeziyle anlaşma yaptık. 5-6 ay içinde tamamlanacak.
Yeni programlar neler? Gündemde yeni projeler var mı?
Bu yılın başında hayata geçirdiğimiz İleri Aşama Girişimcilik Merkezi İTÜ MAGNET ile girişimcileri bir sonraki aşamaya taşımayı hedefliyoruz. İTÜ MAGNET, yatırımını almış ve ti-carileşmeyi başarmış şirketlere büyümek, gelişmek ve yeni pazarlara ulaşmak için ihtiyaç duyduğu tüm altyapı hizmetlerini veriyor. Ayrıca, yatırım ve hukuki dahil tüm danışmanlık ihtiyaçlarını da karşılıyor. 2 bin metrekare kapalı alan içinde 280 girişimcinin aynı anda çalışma yapabileceği ortak bir platform sunuyoruz.
START UP'LARA ÜÇ ÖNERİ...
1- Rekabet avantajının fiyat olmaması gerekiyor.
2- Başarısızlıktan korkmayan girişimci olmalı.
3- İşe kendini adamalı, pazarlama ve satışta da yer almalı.
20 GİRİŞİME 17 MİLYON TL YATIRIM GELDİ
İTÜ Çekirdek Erken Aşama Kuluçka Merkezi tarafından bu yıl altıncısı düzenlenen Big Bang Startup Challenge sona erdi. Finalde sahneye çıkmaya hak kazanan 20 girişim, 3DRubber, Axolotbio, Bikoshu, B-Preg, Compocket, Ecogear, Eyedius, GmPly, Hagelson, Hootsumo, Meta-lol, Nanomik, Physhome, Porima, Rofoods Micro Market, Scoutium, Simularge, Sports & Merits, Telegrapher Labs ve TrakTS oldu. Final sahnesinde 17 milyon TL'yi aşan hibe ve yatırımlardan pay almak için yarışan girişimler arasında Eyedius, toplam 1 milyon 390 bin TL ödül ve yatırım alarak en çok kazanan girişim olmayı başardı. Onu 780 bin TL ile Nanomik, 400 bin TL ile de Scoutium takip etti.