Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın (GTB) verilerine göre, kasım ayında Türkiye’nin ihracatı 14,2 milyar dolar, ithalatı ise 20,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11 artış gösterirken ithalattaki yıllık artış yüzde 21,1 oldu.
DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Geçen yıl kasım ayında ihracat 12,8 milyar dolar, ithalat 16,9 milyar dolar düzeyindeydi. Kasım ayında dış ticaret açığı ise 4,1 milyar dolardan 6,3 milyar dolara çıktı.
Böylece dış ticaret açığındaki yıllık artış yüzde 52,4’ü buldu. GTB’nin verilerine bakılırsa, kasım ayında ihracatta hafif de olsa bir ivmelenme yaşanmış bulunuyor. Önceki iki ayda yüzde 10’un altında kalan ihracattaki yıllık artış oranının kasım ayında yeniden çift haneye çıkması bunu ifade ediyor.
Ancak son aylarda olduğu gibi kasım ayında da dış ticaretteki esas önemli gelişmenin ithalat tarafında olduğu görülüyor. İthalattaki yıllık artış yine epey yüksek gerçekleşmiş durumda.
GTB’nin verilerinin ayrıntılarına bakıldığında, bu durumun iç talepteki bir canlanmadan çok sanayicinin kurlar ve enflasyon daha da yükselmeden hammadde ve ara malı stoku yapmasından kaynaklandığı izlenimi doğuyor.
Çünkü bu ürünlerin ithalatındaki artış yüzde 28,9’u buluyor. Tüketim malları ithalatındaki artış yüzde 6,7’de, yatırım mallarındaki artış ise sadece yüzde 2,2’de kalıyor. İç talepte bir canlanma olsaydı, bu ürünlerin ithalatında da yüksek artışlar görmemiz gerekirdi.
Sanayicinin hammadde ve ara malı stoku yapmaya girişmesinin faturası ise cari açığa çıkıyor. Cari açıkta yaz aylarından bu yana yeniden yükseliş var. Dış ticaret açığındaki artışa bakılırsa, bu yükseliş kasım ayında da devam etmişe benziyor.
