SİBEL ATİK satik@ekonomist.com.tr
08-21 Ağustos 2021 tarihli sayıdan
Türkiye ekonomisinin temel taşlarından olan ihracat gelirlerinde geçtiğimiz günlerde önemli bir eşik aşıldı. Son 12 aylık ihracat, temmuz ayında 200 milyar dolar barajını geçti. Yüksek kur, pandemi koşullarının tüm dünyada gevşetilmesi ile artan ticaret ve tedarik zincirinde Çin'e karşı belli alanlarda talebin Türkiye'ye kayması, ihracatta son dönemde görülen hızlanmanın en önemli etkenleri olarak öne çıkıyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, ihracat artış hızının böyle seyretmesi durumunda önümüzdeki beş yılda ihracatın 300 milyar dolara ulaşacağını öngörüyor.
Pandemi sürecindeki tedarik zincirindeki kırılmayı da Türkiye'nin iyi değerlendirdiğini söyleyen Gülle, ortalama ihracat birim değerinin ise 2030 yılında 2 dolara çıkacağını belirtiyor.
Kurdukları markalaşma konseyinin buna önemli katkısı olacağını belirten İsmail Gülle ile ihracatta yeni rotayı, kurulacak e-İhracat konseyi ve "Genç TİM"i konuştuk.
Pandemi sürecinde tedarik zincirindeki kırılmayla doğan fırsatı Türkiye ihracatçıları sizce değer-lendirebildi mi?
Türkiye küresel tedarik zincirindeki dönüşüm sürecini çok iyi değerlendirdi. Ülkemizin küresel ihracattan aldığı pay yüzde 1'e ulaştı. Reel Kesim Güven Endeksi, Ödemeler Dengesi gibi temel göstergelerin alt kalemlerine bakıldığında, ihracattaki talep artışının yansımalarını net bir şekilde görebiliriz.
Avrupa başta olmak üzere kısıtlamaların uzatıldığı veya artırıldığı aylarda ihracatımızdaki artış, hep vurguladığımız gibi Türkiye'nin artık tedarikte güvenli bir liman olduğunun göstergesi oldu. Tedarik krizinin zirve yaptığı anlarda, ülkemiz alternatif bir güvenilir tedarikçi olarak öne çıktı. Küresel tedarik zincirlerinde pandemi ile hızlanan yeniden yapılanma sürecinin faydalarını görüyoruz. Her bir sektörümüzde, ihraç mallarımıza talep arttı.
Bu yıl ihracatta kapanış öngörünüz nedir?
Temmuz rakamlarımızla beraber ilk defa son 12 ayda 200 milyar doları geçtik. Böylece sadece 2021 yılı hedefimiz olan 184 milyar doları değil, 2022 hedefi olan 198 milyar doları da aşmayı başardık. Şimdi gözümüzü 2023 hedefine diktik. Mevcut yükseliş ivmemiz gösteriyor ki en fazla beş yıl içerisinde 300 milyar dolarlık ihracata hep beraber ulaşacağız. Bunu başaracak altyapı ve tecrübeye fazlasıyla sahibiz.
Bu anlamda, 200 milyar dolar barajını geçmemiz Türk ihracatı için kritik bir eşiğin aşılmasıdır. Yılbaşından bu yana ilk defa ihracat yapan şirket sayısı ise 10 bin 598'e ulaştı. İhracatımızdaki güçlü artış, hem ikinci çeyrekte ülkemizi güçlü bir büyüme rakamına ulaştıracak hem de cari açığın daha da azalmasını sağlayacak.
TİM’in pandemi sonrası için yol haritası ne olacak? Yaşanan konteyner sorunu gibi konularda nasıl ilerleyeceksiniz?
Türkiye, dört saatlik uçuş mesafesi ile 1,6 milyar nüfusu olan 30 trilyon dolarlık pazara ulaşabiliyor. Şüphesiz en büyük kalemiz ihracat. Hedefimiz dış ticaret fazlası veren Türkiye ve bunu başaracağız. 2021 yılında 600'ün üzerinde toplantı gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. 2020 yılında, toplam 58 ticaret ve alım heyeti gerçekleştirdik. 2021 yılında, 130 ticaret ve alım heyeti gerçekleştirmeyi planlıyoruz.
Yine bu yıl, binin üzerinde sektörel eğitim, bin 100'e yakın araştırma ve yayın gerçekleştireceğiz. TİM olarak, ihracatçıların son dönemde yaşadığı küresel konteyner sorunu üzerine, Türkiye Lojistik Portalı'nı hayata geçireceğiz. Havada, karada ve denizde, ihracatçılarımızın lojistik faaliyetlerini iyileştirmek adına çalışmalarımıza önümüzdeki dönemde de devam edeceğiz.
Peki bu süreçte öne çıkan yeni pazarlar hakkında bilgi verir misiniz? Hangi pazarlarda nasıl fırsatlar var?
Yılın yedi ayında Güney Amerika'ya ihracatımız yüzde 111, Orta Amerika ve Karayipler'e ihracatımız yüzde 53 arttı. Orta Asya ve Uzakdoğu'ya ihracatımız ise yüzde 46 arttı. Geleneksel pazarlarımız olan Avrupa Birliği ve Yakın ve Ortadoğu pazarlarımızda artış ihracat değer artışı kaydettiğimiz bir dönemde Amerika kıtasına ve Uzakdoğu'ya ihracatımızın artması pazar çeşitliliğinin genişlemesi adına oldukça önemli bir gelişme olarak öne çıkıyor.
GENÇ TİM, 50 MİLYON GENCE ULAŞACAK
"İhracatımızın sürdürülebilirliğinin sağlanması, geleceğin ihracat ehli genç neslinin yetiştirilmesi, genç ihracatçı sayısının artırılması, iş dünyasında genç girişimciliğinin geliştirilmesi amacıyla GENÇ TİM'i kuruyoruz. Nasıl ki ülkemizin geleceği, gençlerimize emanetse, ihracatımızın geleceği de gençliğimizin ellerinde. Yalnızca üreten ve tüketen bir gençlik değil, ürettiğini markalaştırarak dünyaya ihraç eden bir gençlik için çalışıyoruz.
Ülkemizde 40 yaşın altında 50 milyon gencimiz var. Genç TİM bünyesinde genç ihracatçı odaklı sürdürülebilir faaliyetler, Genç TİM İhracat Zirvesi, eğitim programları ile yeni nesil dış ticaret neferlerine teorik ve pratik bilgi aktarımı, ulusal ve uluslararası muadil kurum ve kuruluşlarla iş birliği faaliyetleri, genç ihracatçılara yönelik sanal ve fiziki ticaret heyetleri, iş forumları gibi etkinlikler düzenlemeyi planlıyoruz.
Teknoloji odaklı yüksek katma değerli girişimciliği güçlendirmeye çalışıyoruz. Hızlı büyüme hedefi bugünkü girişimciliğin çok önemli faktörlerinden birisidir."
E-İHRACAT KONSEYİ KURULACAK
“2020 yılı haziran-aralık döneminde e-ihracat hacmi 1,4 milyar dolara ulaştı. Bu dönemde e-ihracatın genel ihracattaki payı yüzde 1,3 seviyesinde oldu. E-ihracat konularını, TİM ve ilgili kurumların gündemine taşımak, ulusal ve uluslararası düzeyde e-ihracat ekosistemini genişletmek amacıyla, TİM E-İhracat Konseyi’nin kurulması için çalışmalarımız sürüyor.
E-ihracat konusunda eğitim ve danışmanlık dâhil teknik desteklerle hedef ülke ve e-ticaret sitelerinde mal ve hizmet satılması sağlanacak kolaylıklarla ülkemizin dünya e-ticaretinden aldığı pay artırılacak.”