İhracat İklim Endeksi yerinde saydı

15 Kasım 2021
ARAM EKİN DURAN eduran@ekonomist.com.tr

Türk imalatçılarının ihracat iklimi, yılın dördüncü çeyreğine yatay bir seyir ile başladı.

Türkiye imalat sektörünün ana ihracat pazarlarındaki faaliyet koşullarını ölçen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi'nin Ekim 2021 dönemi sonuçlarına göre, eylülde 54,7 olan endeks, ekimde 54,7 ile yatay seyretti.

Haziran ayında 58,5 ile bu yılki en yüksek seviyesini gören endekste eşik değer olan 50'nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50'nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor.

Bu dönemde ekonomik aktivitenin Ortadoğu ve ABD'de kaydettiği güçlü büyüme, Avrupa'daki yavaşlama belirtilerini telafi etti. COVID-19 salgınındaki yükseliş dalgasının Asya-Pasifik bölgesi üzerindeki olumsuz etkileri ise hafifledi.

Endeks verilerine bakıldığında, Ortadoğu ve ABD'de genel olarak güçlü seyreden büyüme görünümüne karşılık, tedarik zincirlerindeki ciddi aksamaların üretim artışlarını sınırladığı Avrupa'da yavaşlama belirtileri dikkati çekiyor.

Avrupa tarafında ise Almanya'da büyüme şubat ayından bu yana en ılımlı düzeyde gerçekleşirken Fransa, İtalya ve İspanya'da ise nisandan beri en yavaş artışlar kaydedildi.

Çin'de üretim üst üste ikinci ay artış gösterirken, Hindistan'da talep güçlü şekilde iyileşirken Brezilya'da ise üretim yüksek oranlı artış sergiledi. Buna karşılık, Rusya'da ekonomik akti-vite son üç ayda ikinci kez hafif çapta düşüş kaydetmesi dikkat çekiyor.

DIŞ TİCARET HADDİNDE DÜŞÜŞ


Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, dış ticaret haddi ağustos ayında 86,8 ile endeks tarihinin en düşük seviyesini gördükten sonra eylül ayında da tarihi düşük seviyelerdeki seyrini korudu.

İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi eylülde 88,4 oldu.

Dış ticaret haddinin 100'ün üzerinde bulunması; dış ticarete konu malların baz yılına göre pahalıya satılıp, ucuza satın alındığı için ihraç eden ülke lehine bir duruma işaret ederken tersi durum ülke aleyhinde bir tabloya işaret ediyor. İhracat birim değer endeksi ise eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,8 arttı.

Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde yüzde 7,6, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 24,6, yakıtlarda yüzde 75,2 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 10,2 arttı.