Eğitimden sağlığa, turizmden yazılıma ve taşımacılığa kadar pek çok sektörü kapsayan hizmet ihracatı, 2023 yılında 100 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Seyahat ve taşımacılık sektörlerinin başı çektiği hizmet ihracatında orta vadede hedefler büyük. 2028 yılı için 200 milyar dolar ihracat hedefi olan sektörde, şirketler yatırıma ve yeni pazarlara odaklanmaya devam edecek.
17-30 Mart 2024 tarihli sayıdan
Küresel ekonomide rekabetin kurallarının yeniden yazıldığı bir dönemden geçiyoruz. Değişen dünya düzeninde öne çıkan alanlardan biri de hizmet ticareti oldu. Eğitimden sağlığa, eğlenceden yazılıma, turizmden taşımacılığa farklı sektörleri kapsayan hizmet ihracatı dünyada 7 trilyon doları aşan bir hacme ulaşmış durumda.
Bu pastadan daha fazla pay almak isteyen Türkiye için önemli fırsatlar olduğunu söylemek mümkün. Küresel ekonomideki sorunlara rağmen Türkiye'deki hizmet ihracatçıları hızlı bir büyüme ivmesi yakaladı. Pandemi döneminde yediği darbenin ardından kendini toparlayan hizmet ihracatçıları, 2023 yılında 100 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşarak rekor kırdı.
Yaklaşık 52 milyar dolarlık net fazla kaydeden hizmet ihracatı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 2023 yılının ocak-aralık döneminde yüzde 12,29 oranında artış gösterdi. Aynı dönemde genel ihracat ise yalnızca yüzde 0,6 arttı.
EN BÜYÜK PAY SEYAHAT HİZMETLERİ
Hizmet ihracatında 2023 yılında en büyük pay seyahat hizmetlerinin oldu. Seyahat hizmetlerinden elde edilen gelir yüzde 15,25 artışla 47 milyar 677 milyon dolar olurken; taşımacılık ihracatı ise 34 milyar 958 milyon dolar olarak kaydedildi.
Diğer iş hizmetleri ihracatı yüzde 19,86 artışla 4 milyar 786 milyon dolar; telekomünikasyon, bilgisayar ve bilgi hizmetleri ihracatı yüzde 16,50 artışla 3 milyar 446 milyon dolar; sigorta ve emeklilik hizmetleri yüzde 215 artışla 3 milyar 443 milyon dolar; bakım ve onarım hizmetleri ihracatı ise yüzde 33 artışla 2 milyar 513 milyon dolar oldu.
Seyahat ve taşımacılık sektörlerinin başı çektiği hizmet ihracatında yeni dönem için hedefler büyük. 2024 yılı için 110 milyar dolar, 2028 yılı için 200 milyar dolarlık ihracat hedefi koyduklarını söyleyen Hizmet İhracatçıları Birliği Başkanı Şekib Avdagiç, hedeflerinin doğru stratejileri sürdürerek ve pazar analizlerini güçlendirerek yeni rekorlar kırmak olduğunu söylüyor.
Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat da kapak haberimizin ardından okuyacağınız röportajımızda, 2028'de dünyada en fazla hizmet ihracatı yapan ilk 20 ülke arasına girmeyi hedef olarak önlerine koyduklarını dile getiriyor.
Hizmet ihracatının liderleri de bu doğrultuda yeni yatırımlara hız vermiş durumda. Türkiye ihracatında büyümenin motoru olma hedefiyle yola çıkan sektör temsilcileri ve ihracat liderleri yeni dönem hedeflerini Ekonomist Dergisi'ne anlattı.
TURİZMDE HEDEFLER BÜYÜK
İhracatta en büyük payı alan seyahat hizmetlerinde ve özellikle turizmde büyümenin devam etmesi bekleniyor. Bu yıl 60 milyon turist, 60 milyar dolar ciro hedefleyen sektörün öncelikleri arasında turizmi ülke geneline yaymak var. Kış ve yaz turizmini geliştirerek, diğer illerin tanıtım faaliyetlerini artırarak potansiyelin güçlendirilmesi hedefleniyor.
Bu illere ek olarak potansiyel yüksek ancak henüz keşfedilmemiş bölge markalarının oluşturulması da gündemde yer alıyor. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Yönetim Kurulu (TGA) üyesi ve Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Kaan Kavaloğlu, TGA'nın turizmin çeşitlendirilmesi ve pazar çalışmaları konusunda önemli adımlar attığını söylüyor.
Gastronomi, spor, tarih, kongre gibi turizmin 12 aya yayılmasına yönelik çalışmalar devam ediyor. Hizmet İhracatçıları Birliği'nin 18 kategoride belirlediği "Hizmet ihracatı Şampiyonları" listesinde seyahat acenteliği hizmetlerinin birincisi Odeon Turizm, Türkiye'ye geçen yıl 1,5 milyon turist getirdi. Şirket, 2024'te Türkiye'de 1,6 milyon turist ağırlamayı hedefliyor.
Turizmle paralel büyüyen yolcu taşımacılığı hizmetleri 2023 yılını 20,3 milyar dolar ihracatla kapattı. Türk Hava Yolları (THY) 16,2 milyar dolarlık ihracatla sektörün lideri oldu. Geçen yıl 13,3 milyon turist taşıyan şirket, 2024 yılı için 92,5 milyon yolcu hedefi koydu. Sektörün önemli oyuncularından Pegasus, 2023 yılında 2 milyar dolar civarında hizmet ihracatı yaptı.
2024 yılında ihracatta yüzde 10-15 arası bir büyüme öngören şirket, 2023 yılında hem ana merkezi olan İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan hem de Antalya, Ankara, İzmir gibi diğer şehirlerden 20'nin üzerinde yeni dış hat uçuşu başlattı. 2024'te de şu ana kadar üç yeni dış hat uçuşu ekleyen şirket, 2024 yılında hem uçuş ağını genişletmeyi hem de geçtiğimiz dönemde ağına dahil olan rotaları kuvvetlendirmeyi hedefliyor.
Bu yıl da 16 adet yeni nesil uçak teslim alıp eski nesil uçakların planlı filodan çıkış süreçlerini yürütmeyi hedefleyen şirket, bu yıl Portekiz'i eklediği uçuş ağını yeni rotalarla genişletmeyi planlıyor.
HİZMET İHRACATI NEDİR?
Hizmet ihracatı, bir ülkede hizmet sektörünün kapsamına giren alanlardan birinde faaliyet gösteren şirketlerin diğer ülkelerdeki şirketlere ya da kişilere verdikleri hizmet karşılığı döviz ile ödeme alması olarak tanımlanıyor. İhracat kavramı genellikle fiziksel ürünlerin bir başka değişle malların yurtdışına satışını tanımlarken, bir ülkedeki firmanın başka bir ülkede gerçekleştireceği hizmet faaliyeti de ihracat olarak kabul ediliyor.
LOJİSTİK İHRACATI SIRTLADI
Lojistik sektörünü kapsayan taşımacılık hizmetleri gelirleri 35 milyar dolarla hizmet ihracatında ikinci sırada yer alıyor. Kendi alanında en çok ihracat yapan üçüncü şirket olan Mars Logistics, karayolu, demiryolu, havayolu ve denizyolu taşımacılık modelleri ile neredeyse dünyanın her yerine ihracat taşımacılığı yapıyor.
2023 yılında 448,4 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren şirket, Paris İklim Anlaşması, Avrupa Yeşil Mutabakatı entegrasyonları gibi konulara odaklanıyor. Elektrikli lokomotif kullanımı, elektrikli çekici yatırımı ve tren organizasyonlarını geliştireceklerini söyleyen Mars Logistics Yönetim Kurulu Üyesi Gökşin Günhan, 2024 yılının ikinci çeyreğinde elektrikli çekici yatırımı yapacaklarını belirtiyor.
Şirket, şu anda Halkalı-Lüksemburg, Halkalı - Çek Cumhuriyeti ve Lüksemburg - Trieste hatlarında demiryolu taşımacılığı hizmeti sunuyor. Mevcut tren hatlarına ek olarak, yeni demiryolu hatları açmak ve yeni demiryolu ekipman yatırımları yaparak Türkiye'nin en büyük tren operatörü olmayı hedefliyor.
HEDEFTE YENİ ÜLKELER VAR
300 bin civarında öğrenciye ev sahipliği yapan Türkiye'nin eğitim hizmetleri ihracatı 1 milyar dolara ulaşıyor. İki kat büyüme hedefi koyan sektörün
ihracat liderleri 2024 yılında pazarları genişletmeyi hedefliyor.
Eğitim ihracatının şampiyonlarından Altınbaş Üniversitesi 2023 yılında 17 milyon doların üzerinde ihracat gerçekleştirdi. 2023 yılında Ticaret Bakanlığı tarafından Turquality marka destek programına alınan üniversitede aktif olarak kayıtlı 10 bin 697 öğrenci bulunuyor.
Bu öğrencilerin 5 bin 159'unun uluslararası öğrenci olduğunu söyleyen Altınbaş Üniversitesi Genel Sekreteri Şenay Gümüş, bu sayının önümüzdeki yılda 6 binin üzerine çıkmasını hedeflediklerini belirtiyor. 15 yıl gibi kısa bir sürede üç kampüs, dokuz fakülte ve 100'ün üzerinde eğitim programı ile faaliyet gösterecek kapasiteye ulaşan üniversite, önümüzdeki dönemde uzak coğrafyalardan da öğrencilerin eğitim için Türkiye'yi tercih etmesini sağlamak amacı ile tanıtım faaliyetleri gerçekleştirmeyi planlıyor.
Üniversitede eğitim alan öğrenciler arasında en kalabalık grupları Irak, Suriye, Türkmenistan, Nijerya, Mısır, Ürdün, Libya, Filistin, Yemen, Fas ve Pakistan'dan gelen öğrencilerin oluşturduğunu söyleyen Altınbaş Üniversitesi Genel Sekreteri Şenay Gümüş, "2024 yılında Endonezya ve Hindistan gibi uzak coğrafyalardan da öğrencilere ulaşmayı hedefliyoruz" diye konuşuyor.
SAĞLIK TURİZMİ YÜKSELİŞTE
Türkiye, sağlık hizmetlerindeki gelişmişlik düzeyi ve kalifiye iş gücünü coğrafi konumunun getirdiği avantajlarla birleştirerek sağlık turistleri için önemli bir destinasyon hâline geldi. Sektör 2023 yılında deprem felaketinden olumsuz etki-lense de 2024 için hedefler büyük. Türk Sağlık Turizm Derneği (TÜSATDER) Başkanı Dr. Servet Terziler, 2024 yılı hedeflerinin ihracatı 5 milyar dolara çıkartmak olduğunu söylüyor.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı'nın yaptığı gibi Türkiye sağlık turizmini artırmak için 'Sağlık Turizmi Kalkınma Ajansı'nın bir an önce kurulmasının elzem olduğunu dile getiren Terziler, "Sadece hasta sayısı değil, kalite ve fiyat da hedeflere ilerleme yönünde önemli. Kaliteli sağlık hizmetinin bedeli daha yüksek olmalı" diyor.
Sağlık alanında hizmet ihracatında 2022 yılında ilk üç sırayı Acıbadem, MLPCare ve Anadolu Sağlık aldı. MLPCARE, bu yıl dolar bazında yüzde 25 büyüme hedefliyor.
Uluslararası sağlık hizmetlerindeki doğru stratejisi ve yatırımları sayesinde grup yılda 150 bin yabancı hastanın teşhis sürecinden kompleks ameliyatlara kadar uzanan 450 binden fazla talebini karşılar hale geldi. Kapasitelerini istikrarlı ve planlı biçimde artırmaya devam ettiklerini söyleyen MLPCARE Uluslararası Tanıtım ve İş Geliştirme Direktörü Melis İndirkaş, "Büyük şehirlerde büyüme stratejimiz doğrultusunda ülkemizde yeni hastaneler hizmete açmayı önümüzdeki dönemde de sürdüreceğiz.
Diğer yandan yeni pazar geliştirme çalışmalarımıza ve mevcut pazarlardaki payımızı artırmak üzere iş birliklerimize ve yerinde projelere devam edeceğiz. Yurtdışındaki şube sayımızı artırmaya yönelik de çalışmalarımız sürüyor" diyor.
Sağlık hizmet ihracatında 200'den fazla ülkede faaliyet gösterdiklerini söyleyen Melis İndirkaş sözlerine şu şekilde devam ediyor: "Stratejimizin diğer bir önemli noktası da ana hizmete yerel kültür ve turistik imkanları da değerlendirerek hastaların bu deneyimini sadece tedaviden ibaret değil, aynı zamanda keyifli bir seyahat deneyimi olarak yaşamalarını sağlamak üzere gerekli diğer ayrıntıları başarı ile entegre edebilmek."
REKABETTE ÖNE GEÇİYOR
Telekomünikasyon, bilgisayar ve bilgi hizmetleri ihracatı yüzde 16,5 artışla 3 milyar 446 milyon dolara ulaştı. Bilişim ihracatçılarının hedefi yaklaşık 1,5- 2 yıl içinde ihracatı 10 milyar dolara çıkartmak. 2030 yılı hedefi ise 30 milyar dolarlık ihracat rakamına ulaşmak.
Gelinen aşamada e-turquality (bilişimin yıldızları) gibi destek mekanizmalarının gelişmesi, ağırlıklı yazılım şirketlerinin yer aldığı tek-nopark sayısının 101'ü aşması, 1291 AR-GE merkezine sunulan kapsamlı destek ve teşvikler, Türkiye'yi uluslararası rekabette öne geçirecek adımlar olarak sıralanıyor. Diğer taraftan Yazılım Sanayicileri Derneği (YASAD) bu alanda önemli iki girişimi hayata geçirdi.
Yurtdışına açılmak isteyen veya yurtdışında büyüme arzusundaki yazılım şirketlerine yerinde destek olabilmek amacıyla YASAD Londra ofisini açan dernek, daha sonra ise Berlin ve Dubai'ye açılmayı planlıyor. YASAD Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Kamalı, "Sektörün yurtdışında büyümesine katkı sağlayacak bir diğer önemli konu devletler arası mega projelerin ülkemizin yazılım firmalarına yönlendirilmesi" diye konuşuyor.
Telekomünikasyon hizmetlerinin ihracat lideri Teleperformance hem yerli hem de yabancı markalara 20 farklı dilde 3 binin üzerindeki etkileşim
uzmanıyla hizmet sunuyor. Teleperformance Türkiye'nin 2023 yılı itibarıyla cirosunun yüzde 50'sini hizmet ihracatı geliri oluşturuyor.
Majorel'i satın almasıyla birlikte 2024 yılında bu alanda yollarına daha güçlü devam edeceklerini söyleyen Teleperformance Türkiye CEO'su Tülay Doğrular, "Hizmet ihracatı alanındaki büyümemizi istikrarlı bir şekilde devam ettirerek ihracattaki payımızı yüzde 60 seviyesine çıkarmayı hedefliyoruz. 2024 yılında da hem yeni sektörlerin hem de mevcut sektörlerde yeni markaların eklenmesiyle hizmet ihracatı alanındaki portföyümüzü de geliştirmeyi planlıyoruz" diyor.
YEREL ÜRÜNLERE İLGİ ARTIYOR
Gastronomi hizmetleri ihracatında ilk sırada yer alan BTA, bulunduğu tüm havalimanlarında mevcutta 50 bin metrekarelik yiyecek içecek alanıyla hizmet veriyor. Önümüzdeki dönemde faaliyete geçecek havalimanlarıyla birlikte ulusal ve uluslararası düzeyde toplam 15 bin metrekare daha büyümeyi ve ihracatı geçen yıla göre yaklaşık yüzde 50 oranında artırmayı planladıklarını söyleyen BTA (Food & Services) CEO'su Baha Bülbül, "BTA olarak 2023 yılında toplam 75 milyon TL'lik mal ve hizmet ihracatı rakamına ulaştık.
2024 yılı yatırımlarımızla mal ve hizmet ihracatı rakamlarımızı geçerek yaklaşık yarı yarıya büyüme hedefliyoruz" diyor. Müşteri deneyimini merkezde tutarak dijitalizasyon, sürdürülebilirlik ve yaratıcı konsept geliştirme gibi önceliklere odaklanan şirket, hem yerel ve global bir harmoni yaratarak farklılaşıyor.
Gastronomi hizmetleri ihracatçıları arasında ilk üçte yer alan BigChefs ise, dokuz ülkede 11 şubesiyle hizmet veriyor. 2024 yılı için dört yeni ülkede altı şube açmayı hedefleyen şirket, Türkiye'de üretilen yerli ürünleri kullanarak ihracatı artırmak ve yerel ekonomiye katkı sağlamak amacıyla milli marka bilincini güçlendirmeye yönelik projeler geliştirmeyi hedefliyor.
Big Chefs Yurtdışı Büyüme Direktörü Abdurrahman Özyavaş, "İhracat stratejimiz, öncelikle detaylı bir pazar araştırmasıyla belirlenen hedef pazarlara odaklanmayı ve bu pazarlarda ülkemizden giden yerli ürünleri kullanmayı esas alıyor. Aynı zamanda, bu strateji teknolojiyi etkin bir şekilde iş süreçlerimize entegre ederek rekabet avantajı elde etmeyi amaçlanıyor" diyor. Ayrıca sürdürülebilirlik ve karbon ayak izi su izi ilkesine uygun iş modeli oluşturmak da şirketin öncelikli hedefleri arasında yer alıyor.
DİJİTAL DÖNÜŞÜMLE ÖNE ÇIKTI
Danışmanlık, müşavirlik ve destek hizmetleri kategorisinin beş yıldır birincisi olan Destek Patent'in Türkiye dışında İsviçre, Kazakistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve İngiltere'de ofisleri bulunuyor. Şirketin bu yılki hedefi, var olduğu bu ülkelerde mevcut konumunu daha da güçlendirmek üzere kuruldu.
Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, stratejik olarak özellikle Birleşik Arap Emirlikleri ve İngiltere'de büyümeye öncelik verdiklerini söylüyor. Son 10 yıldır üzerinde çalıştıkları dijital dönüşüm projesini tamamlayarak sektörde Türkiye'nin ilk 'metal yakalı' çalışanlarını, ekiplerinin bir parçası haline getirdiklerini belirten Yamankaradeniz, "Bu projeyle birlikte dijital çağın getirdiği fırsatları kullanarak geçmiş yıllara göre hizmet ihracatımızda ciddi bir ivme kazandırmış olduk" diye konuşuyor.
Bunun yanı sıra; her ülkeye, sektöre ve markaya özel stratejik yol haritaları belirleyerek, daha hızlı ve daha güvenilir hizmetler sunmaya odaklandıklarını kaydeden Yamankaradeniz, "Böylece fikri ve sınai haklar danışmanlığını hem özelleştirmiş hem de kolaylaştırmış olduk" şeklinde konuşuyor.
TÜRK DİZİLERİ GLOBAL GÜÇ OLDU
Son yıllarda hızla artan dizi ihracatında da Türkiye'nin büyümesi sürüyor. Türk dizileri 160'dan fazla ülkeye ulaşıyor. Dizi ihracatında son dönemde atağa kalkan Med Yapım, ihracatını 75 milyon doların üzerine çıkarttı. Şirket, önümüzdeki dönemde Çin ve ABD gibi pazarlara girmeye hazırlanıyor.
Türk dizilerinin yurtdışında tanıtılmasında önemli rol oynayan Global Agency CEO'su İzzet Pinto, 2024 yılında ihracatta büyüme hedefini yüzde 25 olarak belirlediklerini söylüyor. Şirket, bu yıl içerisinde atacağı stratejik adımlarla birlikte, ihracatını sadece finansal olarak büyütmekle kalmayıp, katma değerli hizmet üretimini de artırmayı amaçlıyor.
Kısa ve orta vadeli planlarda diziler ve formatlarıyla ilgili farklı stratejiler belirleyen şirket, 2024'te kendi ürettiği orijinal formatlardan bir ya da ikisinin dünya çapında hit olmasını hedefliyor. Pinto, Türk dizi sektörüne yeni soluk getiren Kızılcık Şerbeti ve Kızıl Goncalar dizilerinin bu alanda öncü olarak yeni bir tür açtığına ve bu türün zenginleşerek sektörde yaygınlaşacağına dikkat çekiyor.
Geçtiğimiz yıllar içerisinde Avrupa'dan Orta Doğu'ya, Latin Amerika'dan Türki Cumhu-riyetler'e kadar dünyanın birçok ülkesine ulaşan diziler için bu yıl ilk defa Venezuela ve Karayip Denizi'ndeki Curaçao'da çalışmalar yürütülüyor.
MÜTEAHHİTLİK İŞLERİ AÇILDI
Müteahhitlik hizmetleri, Türkiye'nin dünya çapında üne sahip olduğu faaliyet alanlarından biri. Türk müteahhitler 2023 yılında yurt dışında 429 proje üstlenerek, yaklaşık 28 milyar dolarlık iş hacmine ulaştı. Müteahhitlerin en çok proje üstlendiği ilk beş ülke 4,6 milyar dolarla Rusya, 3,6 milyar dolarla Romanya, 3,4 milyar dolarla Türkmenistan, 2.9 milyar dolarla Suudi Arabistan ve 1.5 milyar dolarla Irak oldu.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren, "Önümüzdeki dönemde yurt dışında her yıl üstleneceğimiz yeni proje tutarı hedefimizi; kısa vadede 20 milyar dolar, orta vadede ise 50 milyar dolar olarak korumaktayız" diyor. Eren, Suudi Arabistan ve Irak'ın yanı sıra Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkeleri gibi yeni pazarları da yakından izlediklerini vurguluyor.
Türkiye'nin inşaat sektöründe uluslararası alanda başarı mimarlık, mühendislik alanında çalışan firmalara da çeşitli avantajlar sağlıyor. Haliyle bu alanda da şirketler başarılı projelere imza atıyor. Teknik müşavirlik şirketleri yılda yaklaşık 230 milyon dolarlık ihracat yapıyor. Uluslararası projelere yönelik mimarlık, mühendislik ve teknik müşavirlik hizmetleri sağlayan Denzay Mühendislik de pazarın şampiyon oyuncularından biri.
Bugüne kadar 30'dan fazla ülkede proje geliştiren şirket, her ülkenin koşullarına uygun senaryolar geliştiriyor. Denzay Mühendislik Genel Müdürü Emrecan Polat, "Bazı ülkelerde yüksek gel git sularına karşı, bazı ülkelerde binlerce kilometre uzaktan gelecek malzemelerle, bazı projelerimizdeyse sadece ahşapla tasarımlar yapıyoruz.
Aynı zamanda çalıştığımız projelerin niteliği gereği tasarımlarımızın birden fazla ülkenin yerel şartnamelerine de uygun olduğunu kanıtlamamız gerekiyor. Deneyimlerimiz bize rekabet avantajı sağlıyor" diyor. Şirket, 2024'te yaklaşık iki kat büyüme hedefliyor.
MUSTAFA GÜLTEPE / TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ (TİM) BAŞKANI
“Hizmet ihracatında da en büyük pazarımız AB”
“Türkiye, Amerika’dan Avustralya’ya, Avrupa’dan Afrika’ya dünyanın hemen her ülkesine hizmet ihracatı yapıyor. Mal ihracatında olduğu gibi hizmet ihracatında da en büyük pazarımız Avrupa Birliği. Ülkeler özelinde baktığımızda ise Almanya ilk sırada yer alıyor. Almanya’yı ABD ve İngiltere izliyor. İhracatçılarımız küresel ekonomik yavaşlamanın görüldüğü, doğal afetlerin ve jeopolitik risklerin yaşandığı bir ortamda önemli bir başarı ortaya koyuyor. Bu başarıyı etkileyen önemli dinamiklerden biri pazar çeşitliliğini artırmamız. Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında pek çok ticaret heyeti düzenledik. Bu heyetlerin meyvesini alıyoruz. Diğer taraftan ilgili kamu kurumlarımızla sürekli istişare halindeyiz. Finansman başta olmak üzere ihracatçılarımızın önünü açmak için her türlü çabayı gösteriyoruz.”
ŞEKİB AVDAGİÇ / HİZMET İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (HİB) BAŞKANI
“Eylem planı oluşturuyoruz”
“Hepimizin bildiği gibi küresel arenada şartlar son derece zorlayıcı ve her geçen gün rekabetin gittikçe arttığı bir dünyada yaşıyoruz. Hedefimiz, doğru stratejileri sürdürerek ve pazar analizlerini güçlendirerek yeni rekorlar kırmak. Ticaret Bakanlığımızın ihracatçılarımıza vermiş olduğu teşvikler, Eximbank’ın ihracatçılara sağladığı krediler ve uygulanan kamusal politikalar ihracatçılarımızın başarıları için önemli bir ivme kazandırmakta.
2024 yılı ihracatımızı artırmak ve 2028 yılı hedeflerimize ulaşmak için sektör paydaşlarımızla çalıştaylar, sektörel ticaret/alım heyetleri, milli katılım fuar organizasyonları, HİSER projeleri organize ediyoruz. A
yrıca Hizmet İhracatı Sürdürülebilirlik Eylem Planı çerçevesinde; Avrupa Yeşil Mutabakatı hedeflerine uyum politikaları kapsamında hizmet sektörlerine yönelik eylem planı oluşturuyoruz. Yürüttüğümüz sağlık vizesi uygulaması ve “Heal in Türkiye” projemizle birlikte sağlık ihracatında dünyanın en başarılı destinasyonlarından biri haline gelmeyi arzu ediyoruz.”
ERDİNÇ GÖKALP / ANADOLU SİGORTA GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
“Yeni pazarlara girmeyi hedefliyoruz”
“Anadolu Sigorta olarak 2023 yılında 89 milyon dolar ihracat yaptık. 2024 yılı büyüme hedefimizi yüzde 13 olarak belirledik. Hedeflenen büyüme ile ihracat tutarımızın 100 milyon dolara ulaşması bekleniyor. Anadolu Sigorta olarak ülkemizin ihracatına ve sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlamak için ihracat kapasitemizi artırmayı ve yeni pazarlarda yer almayı hedefliyoruz.
Bunun yanı sıra İstanbul Finans Merkezi (İFM) Kanunu’na göre ihracatçı şirketlere sağlanacak desteklerden faydalanmak üzere İFM’de ofis açarak, ‘tek durak büro’ projesine dahil olmayı planlıyoruz. Ağırlıklı olarak Ortadoğu, Doğu Avrupa, Afrika ve Asya olmak üzere tüm dünyada faaliyet gösteriyoruz.”
PROF. DR. ESRA HATİPOĞLU / BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ
“Latin Amerika, Afrika ve Asya’ya odaklanacağız”
“2023 yılında eğitim ihracatına yaptığımız katkı yaklaşık 40 milyon dolar civarında. Bahçeşehir Üniversitesi olarak 2024 yılında büyüme hedefimizde yüzde 10’luk bir artış beklemekteyiz. BAU Global eğitim ağı üyesi üniversitemizde 127 farklı uyruktan uluslararası öğrencimiz var. Bu sebeple ihracat yaptığımız ülke sayısı 100’ün üzerinde.
Önümüzdeki beş yıl için belirlenen yeni pazarlarımız Latin Amerika, Afrika ve Asya ülkeleri. BAU’yu farklılaştıran en önemli özelliklerinden biri de ülkemizde yalnızca BAU’da uygulanan üniversite ve iş dünyası entegre eğitim modeli olan COOP modeli. 3 binden fazla partneri aracılığıyla CO-OP ile yapılan projeler, ayrıca uluslararası platformlara da taşınmakta ve yurtdışında tanıtım faaliyetlerimizde yer alarak aday öğrencilerimize BAU’ya gelmeden söz konusu modelden yararlanmalarını sağlıyor.”
ARZU AKYOL EKİZ / EKOL TÜRKİYE ÜLKE MÜDÜRÜ
“Yatırıma devam edeceğiz”
“Taşımacılık, kontrat lojistiği, dış ticaret, gümrük ve tedarik zinciri yönetimi alanında 11 ülkede hizmet veriyoruz. Türkiye’nin yanı sıra Almanya, İtalya, Yunanistan, Fransa, Ukrayna, Romanya, Macaristan, İspanya, Polonya, Slovenya’da kapalı alanı bir milyon metrekarenin üzerindeki dağıtım merkezleriyle faaliyet gösteriyoruz.
Şu an 2024 yılı dış ticaret hacmi ile ilgili ciddi belirsizlikler olmasına rağmen teknoloji alanındaki yetkinlikleri artırarak AR-GE’ye yatırıma devam edeceğiz. 2024 yılında da yeni teknolojilere, inovasyona ve e-ticarete, enerji ve çevre tasarımında liderlik yaklaşımı ile geliştirerek devreye aldığımız LEED Sertifikalı tesislerimize yaptığımız yatırımlara devam edeceğiz.”
BAŞAR ARIOĞLU / YAPI MERKEZİ YÖNETİM KURULU BAŞKANI
“Ciromuzun yüzde 85’ten fazlası yurtdışından”
“2023 yılında elde ettiği 740 milyon dolar tutarındaki hizmet ihracatı rakamını daha da artırmayı hedefliyoruz. 1 milyar doları aşan ciromuzun yüzde 85’ten fazlası yurtdışı projelerden geliyor. Yeni dönemde Suudi Arabistan pazarını yakından takip ediyoruz. Irak’ta güvenlik sorunları aşılabilirse önemli projelerde Türk müteahhitlerine ciddi fırsatlar doğabilir.
Stratejik olarak demiryolu inşaat, bakım projeleri ile elektrikli araç üretim ve destek tesislerine yönelik projeler gündemimizde olmaya devam ediyor. Yapı Merkezi olarak, Tanzanya, Etiyopya, Cezayir, Suudi Arabistan, Senegal, Fas, Macaristan, Romanya, Slovenya, Katar, Sudan, İngiltere pazarlarında faaliyet gösteriyoruz. Demiryolu sistemleri projelerindeki uzmanlığımızı yeni pazarlarda, özellikle endüstriyel projelerde kullanmayı hedefliyoruz.”