2024'te yaklaşık 30 ila 40 şirketin borsaya kote olabileceği ve halka arzların özellikle yılın ikinci yarısı hızlanabileceği kaydedilirken, yatırımcıların ise daha seçici olması gerektiğine dikkat çekiliyor.
3-16 Mart- 2024 tarihli sayıdan
2021'de ve 2022'de sırasıyla 52 ve 40 şirket halka arz edildi. Toplam halka arz büyüklükleri 22,4 milyar TL ve 19,6 milyar TL olarak gerçekleşti. 2021 ve 2022'nin ardından 2023 de halka arzlar açısından rekor bir yıl oldu. Piyasaya 54 yeni şirketin girdiği 2023'te toplam halka arz büyüklüğü 79,9 milyar TL'ye ulaştı. 2023'te gerçekleşen rekor sayıdaki halka arz, bireysel yatırımcı sayısındaki 3,9 milyonluk artışta başrolü oynadı.
2021 ilk çeyrekte 2,22 milyon olan pay senedi yatırımcı sayısı, 2023 Ekim'de 8,6 milyonla zirve seviyeye yükseldi. Böylece son üç yılda 146 şirket halka arz edilirken, toplam halka arz büyüklüğü 120,1 milyar TL (7 milyar dolar) oldu. Bu da halka açık piyasa değerinin neredeyse yüzde 6'sına denk geliyor. 2021 ilk çeyrekte 262 bin olan halka arza katılan ortalama yatırımcı sayısı ise 2023 son çeyrekte 3,48 milyona ulaştı.
REEL GETİRİ ARAYIŞI
Yatırımcıların yüksek enflasyon-düşük faiz ortamında reel getiri arayışına girdiği bu dönemde borsa ve halka arzlar çok önemli bir alternatif haline geldi. Halka arzlara artan talepte şirketlerin borsaya kote olması sonrasında hisselerinin güçlü performans göstermeleri de önemli etkenlerden biri oldu.
Ancak 2023'ün sonuna yaklaşılırken, halka arzlara yüksek talep gelmesiyle adetsel bazda düşük dağıtım gerçekleşmesi ve mevduat faizlerindeki artışın etkisiyle yatırımcıları ilgisi bir miktar azaldı. 2023'ün son halka arzlarının hisse performansı da zayıfladı. Bununla birlikte 2023 sonunda pay senedi yatırımcı sayısı 7,57 milyona geriledi.
ŞUBATTA İVME BAŞLADI
Bu konjonktürde, 2024 de halka arzlar açısından sakin başladı. 2024 Ocak'ta hiçbir şirket borsaya kote olmadı ve 10 ayın ardından ilk kez bir ayda halka arz yaşanmadı.
Şubat ayında ise Pasifik Donanım, Bor Şeker, Limak Doğu Anadolu Çimento, Oba Makarnacılık ve Alves Kablo'nun halka arzı tamamlanırken Artemis Halı 27-28 Şubat'ta, Mogan Enerji 28-29 Şubat-1 Mart'ta talep topladı. Hem 8.650'den başladığı şubat ayında 9.350'leri test eden borsadaki atak hem de halka arzlardaki hareketlilikle şubat ayı sonu itibarıyla pay senedi yatırımcı sayısı da yeniden 8 milyon sınırına yükseldi.
Tablomuzda şubat sonu itibarıyla halka arz taslak izahnamesini hazırlamış olan 55 şirketi yer alıyor. 13 şirketin ise başvuru sürecinde
ve beklemede olduğu belirtiliyor. Bu şirketler; Enda Enerji, Hayri Ögelman Madencilik, Ahlatcı Yatırım, Alnus Yatırım, Batıliman Liman İşletmeleri, binbin-Bin Ulaşım, GFS Holding, Ferbis Tarım, Yeşil Global Enerji, Koray Holding, Global Tower-Kule Hizmetleri, Golda Gıda ve Cosmer Kimya olarak sıralanıyor.
"30 İLA 40 ŞİRKET BORSAYA GELEBİLİR"
SPK'nın son düzenlemesine göre; halka açılmak isteyen şirketlerin aktif toplamının 2022'de 450 milyon TL, 2023'te 1,5 milyar TL, satış gelirlerinin de 2022'de 270 milyon TL, 2023'te 750 milyon TL olması isteniyor. Halka arz başvurusunu 2023'te yapan şirketler ise 2023 kriterlerine tabi olacak.
Ahlatcı Yatırım Genel Müdürü Tuncay Karahan; halka arz şartlarındaki güncellemelerin, bu kriterlere uymayan şirketler için bekleme nedeni olabileceğini kaydediyor.
Yeni halka arzlarda bireysel yatırımcılar için dağıtım oranının artırılmasının ise kurumsal katılımın daha sınırlı kalmasına neden olduğunu belirten Karahan; şöyle devam ediyor: "Halka arzlara katılım için tabana yayılma mantığı; bireysel yatırımcılara halka arzlarda daha fazla pay alma hakkı tanıdı, halka açılan şirketlerin hisse performanslarında ise getirilerin sektör ve beklentilere göre değişmesine neden oldu.
Şirketlerin halka açılma iştahı; halka arz piyasa değerlerine, benzer şirket ve sektörlerin borsa performansına ve şirketlerin yatırımlarını gerçekleştirirken düşük maliyetli finansman ihtiyacının devamına bağlı olacak. 2024'te 30 ila 40 şirketin borsaya kote olmasını, halka arzların özellikle yılın ikinci yarısı hızlanmasını bekliyoruz. Toplam halka arz büyüklüğü ise 2023'ün biraz altında yaklaşık 60-70 milyar TL olabilir."
"SEÇİÇİ OLUNMALI"
GCM Yatırım Araştırma Müdürü Kudret Ayyıldır; finansman koşullarının zorluğu nedeniyle şirketlerin sermaye artırımı yoluyla halka arz olmalarının çekici olmaya devam edeceğini öngörüyor.
Yüksek enflasyon ortamında kısa vadeli getiri açısından halka arzların alternatif araç olarak görülebileceğini belirten Ayyıldır; yatırımcıların ise bu yıl daha seçici olması gerektiği kanaatinde. "2023'teki halka arzlar gibi çok yüksek performanslar beklemek doğru olmayabilir" diyen Kudret Ayyıldır'a göre; temel açıdan sağlam ve geleceğe yönelik yatırımları güçlü şirketleri değerlendirmek daha verimli olabilir.
ALB Yatırım Araştırma Analisti Ahmet Deniz Yağbasan; şirketlerin talep toplama işlemlerinin aynı döneme denk gelmesinin piyasadaki likiditeyi azalttığına değiniyor. Yağbasan; "Yüksek enflasyon dönemi ve halka arz kriterlerinin finansallar bazında düşük seviyelerde seyretmesi şirketler için bu süreci kolaylaştırmıştı. Güncel şartlar, şirketlerin halka arz sürecini bir miktar zorlaştırabilir" diyor.
UĞUR BOĞDAY ZİRAAT YATIRIM GENEL MÜDÜRÜ
“Likidite endişeleri sakin seyre neden olabilir”
"Mevduat faizlerinin yükseldiği ve borsada işlem hacminin görece düşük olduğu ortamda likidite endişeleri halka arzların sakin seyretmesinde bir faktör olabilir. Öte yandan, finansman kaynaklarına erişimin zor olmaya devam edebileceği düşüncesiyle şirketlerin halka arz motivasyonu bu yıl da sürebilir. Risk primimizdeki iyileşmeye bağlı olarakyabancı yatırımcıların borsaya ilgisinin artabileceği tahmin ediliyor. Bu durumda işlem hacimleri de artabilir. Artan hacimle halka arz endeksi iyi performans sergilerse yatırımcı sayısı yükselebilir, halka arz temposu geçen yıllar gibi olmasa da sürebilir.”
KIVANÇ MEMİŞOĞLU İNTEGRAL YATIRIM GENEL MÜDÜRÜ
“Halka arz hacminde 2023 ün üzerine çıkılabilir”
"Halka arz için bekleyen birçok firma var ve çoğu SPK'nın yeni kriterlerine uyamayacağı için otomatik olarak elenecek. Ama yeni taleplerin de oluşacağını düşünüyoruz. Faiz oranları çok yüksek, kredi erişiminde sıkıntı devam ediyor. Şirketlerin çoğu halka arza yöneldi. Eskiden şirketleri ikna etmeye çalışırken şimdi şirketler bize geliyor. 2024'te halka arzlarda adet bazında 2023'e yakın bir sayı bekliyoruz ama miktar olarak 2023’ün çok daha üzerinde bir hacim görülebilir.