LEVENT GÖKMEN
Igokmen @ekonomist.com.tr
İzmir, Adana, Bursa, Eskişehir, Yalova gibi yerli ve yabancı turist alan, ekonomisi hızla gelişen kentler bu trendin öncüleri oldu. Türkiye genelinde günlük kiralık ev sayısının 15 bini bulduğu tahmin ediliyor.
Görsellere tıklayın.
Türkiye’de gayrimenkul sektöründe yaşanan gelişimle birlikte kızışan rekabet yeni trendlerin de ortaya çıkmasına neden oldu. Bunlardan biri de konutların günlük olarak kiralanması.Avrupa ülkeleri başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde yaygın olarak kullanılan günlük kiralık ev trendi Türkiye’de de popüler hale geldi.
İstanbul’da başlayan bu trend artık Anadolu’nun gelişen kentlerine de yayılıyor. İzmir, Adana, Bursa, Eskişehir, Yalova gibi yerli ve yabancı turist alan, ekonomisi hızla gelişen kentler bu trendin öncüleri oldu. Türkiye genelinde günlük kiralık evlerin sayısının 15 bini bulduğu tahmin ediliyor.
YILDIZ BÖLGELER
Günlük kiralık dairelerin Anadolu’da yaygınlaşmasında bu kentlerde ekonominin ve iş hayatının gelişmesiyle birlikte yabancı sayısının da artması etkili oluyor. İstanbul’da da günlük kiralıkların daha çok yabancıların tercih ettiği tarihi yarımadada, Taksim, Şişli, Levent gibi kentin merkezi iş alanlarına yakın bölgelerde, Atatürk Havalimanı’na yakın semtler ile fuar alanlarına yakın olan Beylikdüzü bölgesinde yoğunlaştığı görülüyor.
Dairelerin günlük kira bedelleri, sahibinden.com verilerine göre, İstanbul’da 45 TL’den başlayıp semtine göre 200 TL’ye kadar çıkıyor. Anadolu illerinde ise bu rakam 35 TL ile 170 TL arasında değişiyor. Yabancıların ve öğrencilerin yoğun olduğu illerde fiyatlar yükseliyor. İstanbul'daki günlük kiralıklar ağırlıklı olarak 1+0 ve 1 + 1 daireleri kapsarken, Anadolu'da
1 + 1'lerden 3 + 1'lere kadar konutlar günlük olarak kiraya verilebiliyor. Sa-hibinden.com yetkilileri, günlük kiralık dairelere olan talebin her geçen yıl arttığına dikkat çekerken, Anadolu’nun gelişen kentlerine yönelik aramaların sayısının da arttığını vurguluyor.
NEDEN ARTIYOR?
Günlük kiralıkların Anadolu kentlerine yayıldığına dikkat çeken Altın Emlak Genel Müdürü Hakan Erilkun, şehirlerde açılan özel ihtisas hastanelerinin buralardan sağlık hizmeti almak üzere kısa süre o şehirde konaklayacaklar için günlük kiralık evleri cazip hale getirdiğini söylüyor.
Ev ortamında konaklamanın maliyeti özellikle birden fazla kişinin seyahat ettiği durumlarda otellerden daha cazip oluyor. Anadolu şehirlerinde kurulan üniversitelerin kiralamalarda büyük hareketliliğe neden olduğunu belirten Erilkun, uzun vadeli kiralamalarda mal sahiplerinin öğrencileri tercih etmediği yerlerde günlük kiralık evlerin avantajlı hale geldiklerini vurguluyor.
Günlük kiralık uygulamasının yaygınlaşması diğer kiraları da yükseltiyor. Hakan Erilkun, standart kiralama yapan mal sahiplerinin gayri-menkullerinin ederini günlük kiralardan yola çıkarak hesaplamaya başladığını, bunun da fiyatları yükselttiğini söylüyor. Erilkun, mal sahiplerinin özellikle toplu konut bölgelerinde zaten talep yoğun olduğu için kiraları günlük kiralıklarla mukayese edip yükseltmek istediklerini belirtiyor. Ancak kiraları yükselten mülk sahiplerinin kiracı bulamadıkları için mülklerini bir müddet boş bırakabildiklerini de söylüyor.
OTELDEN UCUZ
Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, günlük kiralıkların 5 yıldızlı otellere nazaran daha ucuz olduğunu, daha fazla kullanım alanı, mutfak ve gizlilik gibi imkanlar sunduğunu belirtiyor. Yazıcı, talebi gören küçük yatırımcıların mobilyalı evlerini günlük olarak kiraya vermeye başladıklarını söylüyor.
Yakın gelecekte başta Beyoğlu ve Atatürk Havalimanı bağlantılı bölgeler olmak üzere bu konseptin daha fazla ön plana çıkacağı düşünülüyor. Anadolu Yakası’nda ise Sabiha Gökçen Havaalanı bölgesi öne çıkıyor.
Cansel Turgut Yazıcı, sektördeki müşteri profilinin genellikle 1-7 gün arası iş seyahati amacıyla gelen ziyaretçilerden oluştuğunu söylüyor. Yazıcı, yapılan incelemelerde birçok apart otel ve apart rezidansın mevcutta konut niteliğinde olduğu halde kat mülkiyeti kanuna aykırı olarak günübirlik kiralandığını ifade ediyor.
Sistem gereği otellerde kalanlar yasal mülki amirliklere bildiriliyor. Ancak günlük kiralamalarda bu uy-
gulama olmadığı için öncelikle bir güvenlik açığı söz konusu. Vergisel uygulama getirilmesi halinde güvenlik zafiyetinin de ortadan kalkacağına dikkat çekiliyor.
Kira gelirleri için www.gib.gov.tr üzerinden beyanname doldurulup vergi ödendiği gibi, günlük kiralamalar için de özel ve kısa bir gelir beyannamesi doldurulabileceğine, konaklatılan kişilerin veri tabanına girilerek de güvenlik sorununun ortadan kaldırılabileceğine dikkat çekiliyor. Avrupa’da da sistemin böyle yürütüldüğü vurgulanıyor.
GÜVENLİK ZAFİYETİ
Türkiye Otelciler Birliği (TÜ-ROB), günlük kayıt dışı kiralık evlerin, özellikle güvenlik algısının hassas olduğu günümüzde tehdit haline geldiğini vurguluyor. TÜROB Başkanı Timur Bayındır, özellikle turizm bölgelerinde işyeri veya apartman dairesi olarak kiralanan veya satın alınan gayrimenkullerin otel odası gibi pazarlanıp haksız rekabet yaratıldığını söylüyor.
Kiralanan yerlerin konut dokunulmazlığı nedeniyle belediyelerin ve kolluk kuvvetlerinin elini kolunu bağladığını belirten Bayındır, “Haksız rekabetin ve güvenlik sorunlarının önüne geçilebilmesi için acilen borçlar kanununda düzenlemeye gidilmeli. Üç aydan kısa süreli kiralamalar ticari faaliyet sayılarak işyeri açma ruhsatına tabi tutulup denetim altına alınmalı” diyor.
TÜROB, Türkiye genelinde 15 bini bulduğu tahmin edilen ve kayıt dışı olarak günlük kiralanan evlerin kaçak otelcilik faaliyetleri ile güvenlik afiyeti yarattığına ilişkin hazırladığı araştırma raporlarını, başta İçişleri ve Maliye Bakanlığı olmak üzere ilgili bakanlıklara sunmuştu.