Pandemi sağlık endüstrisinde koruyucu sağlık çözümlerinin yıldızını parlattı. 2020’de takviye edici gıda pazarı yaklaşık 180 milyon dolara ulaştı. Bu yıl bağışıklığı güçlendiren ürünlerin yanı sıra stres azaltımına yardımcı besinler ve kilo kontrol amaçlı ürünlerde hareketlilik bekleniyor.
13 Haziran 2021 tarihli sayıdan
Son yıllarda şehirleşme, yetersiz beslenme, artan stres ve uykusuzluk, daha fazla enerji arayışı nedeniyle büyümeye başlayan takviye edici gıda pazarı pandemi döneminde atağa kalktı.
Bu süreçte hasta olmamak için bağışıklık sistemini güçlendirmek isteyen tüketiciler takviye edici gıdalara yöneldi. Takviye edici gıdaların dünyadaki büyüklüğü 120 milyar dolara ulaştı.
Türkiye'de ise 2020 yılında pazarın yaklaşık 180 milyon dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Takviye edici gıda piyasasının en büyük olduğu ülke 35 milyar dolar ile Amerika Birleşik Devletleri olarak öne çıkıyor. Avrupa pazarında ise İtalya 4 milyar dolarlık pazar büyüklüğüne ulaşırken İtalya'yı 2,5 milyar dolar ile Almanya ve 2 milyar dolar ile Fransa takip ediyor.
YÜZDE 20'YE ULAŞTI
Pandeminin başladığı 2020 yılında özellikle C ve D vitamini içeren gıda ve takviye edici gıdalar ile çinko ve böğürtlen tipi yemiş veya bunların takviye edici gıda formlarında yüksek oranda bir talep artışı hem Türkiye'de hem de tüm dünyada görüldü.
Gıda Takviyesi ve Beslenme Derneği Başkanı Samet Serttaş, "Birçok ülkede takviye edici gıda piyasası bu dönemde çift haneli büyüme oranları yakalamışken özellikle ürün portföyünde ağırlıklı olarak bağışıklık sistemini destekleyen ürünler olan şirketlerin büyüme rakamları sektörün toplam büyümesinin çok üzerinde bir büyüme gösterdi" diyor.
Gıda Takviyesi ve Beslenme Derneği'nin araştırmasına göre, Türkiye'de takviye edici gıda kullanımı pandemi öncesinde yüzde 13 oranında iken, bu oran pandemi ile birlikte yüzde 20'ler seviyelerine geldi.
YATIRIMLAR ARTTI
Pazardaki bu büyüme şirketlere de doping etkisi yaptı. Sektördeki yatırımın ilk iki ayda yüzde 20 arttığı tahmin ediliyor. Sektörde hali hazırda faaliyet gösterenler büyürken, birçok yeni şirket de girdi. Sektörün önemli oyuncularından EasyVit Yönetici Ortağı Mehmet Erden Kutsal, "Yeni ürünler geliştirerek büyümesine hız kattı.
Balık yağı pazarında payı 2018'de yüzde 6, 2019'da yüzde 21 olan şirket 2020'de bu rakamı yüzde 35'e çıkarttı. 2021'de yüzde 50 büyüme hedeflediklerini belirten Kutsal, beş yılda 20 ülkede faaliyete geçmeyi hedeflediklerini belirtiyor.
Dünyada 60'ın üzerinde ülkede faaliyet gösteren Kyani de Türkiye'de hedef büyüttü. Türkiye 2020 yılında ciro büyümesinde dünya birincisi olurken, ciro sıralamasında da dünya ikincisi oldu.
Türkiye'nin Kyani için stratejik bir pazar olduğunu söyleyen Kyani Türkiye Genel Müdürü Ersin Arısoy, Türk kültür, tat ve alışkanlıklarını yakalamak ve hızlı çözümler sunmak için 'glocal' yani yerel özelliklerini kaybetmeden küreselleşen bir strateji izlediklerini belirtiyor. 2012 yılında Türkiye pazarına giren Kyani'nin e-ticaret ve tavsiye ticareti birleştiren 'yeni nesil ticaret' iş modeliyle farklılaşıyor.
Pandemi ile birlikte tüm dünyada online iş fırsatı ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı gıda takviyelerinin öne çıktığına dikkat çeken Arısoy, şirket olarak bu ikisini birleştirdiklerini belirtiyor. Şirket bu sayede Türkiye'de rekor bir büyümeye imza attı. Dolar bazında yüzde 116 büyüdü. 2021 yılında minimum yüzde 25 büyüme bekleniyor.
ÇİFT HANELİ BÜYÜME
Sektörde faaliyet gösteren bir diğer şirket olan Herbalife Nutrition, 2020 yılını çift haneli büyümeyle kapattı. Şirket, 2021 yılında çift haneli büyüme öngörüyor. 90 ülkede faaliyet gösteren Herbalife Nutrition'ın önemli pazarlarından biri de Avrupa kıtası.
Türkiye ise satış hacmi bakımından İtalya ve İspanya'nın ardından Avrupa'da üçüncü sırada yer alıyor. Pandemi döneminde multivitamin pazarı da büyüdü. 2020'de multivitamin satışları kutu bazında yüzde 36 artarak 4.8 milyona ulaştı.
İlaç, aşı ve tüketici sağlığı alanlarında faaliyet gösteren GSK'nın vitamin kategorisi de yüzde 70'lik bir büyüme gösterdi. Şirket, pandemi döneminde portfoyüne yeni bir multivitamin markası kattı.
GSK Tüketici Sağlığı Pazarlama Direktörü Gülden Duykan Kankotan, "Gıda takviye pazarı pandemide en hızlı büyüyen kategori oldu.
Bu gelişme pazara bir çok yeni oyuncunun girişine, mevcut oyuncuların da ürün gamlarını hızla geliştirmesine sebep oldu" diye konuşuyor. Kankotan, önümüzdeki dönemde gıda takviyelerindeki talep artışının pandemi sonrası da aynı trendde devam edeceğini belirtiyor.
İHRACATA ODAKLANACAK
Sektörün önemli yerli oyuncularından Zade Vital de pandemi döneminde büyümesine hız kattı. 2020 yılını yüzde 65 büyümeyle kapatan şirket, üretim kapasitesini üç katına çıkarttı. 2020 yılında ayrıca yeni ürün kategorilerine giren Zade Vital, 2021 yılında ihracat kanalına odaklanacak.
Avrupa'nın yanı sıra Afrika pazarını da radarına alan şirket, ABDpazarında ise 2020 yılında gönderdiği 500 bin kutu adedini bu yılın sonunda artırarak büyütmeyi planlıyor. Zade Vital Genel Müdürü K. Taha Büyükhelvacıgil, şöyle konuşuyor: "Endemik bitki tutkumuzu sağlıklı yaşam ürünlerine dönüştürmeye yönelik çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor. Yıl sonuna kadar AR-GE faaliyetlerimizle bu çalışmaları desteklemeyi hedefliyoruz." İsviçre menşeli Alc-hemLife ise 2017 yılından bu yana Türkiye'de faaliyet gösteriyor.
Türkiye, Avrupa bölgesi merkez ofisi olarak gösteriliyor. Dolayısıyla tüm merkezler Türkiye'den yönetiliyor. Alc-hemLife Avrupa, Türkiye ve Ortadoğu Başkanı Recai Özbir, "Bu sayede bilimsel fitoterapi farkındalığının artırılması ve halka kaliteli bitkisel ürünleri ulaştırma noktasında Avrupa ülkelerine stratejik yaklaşım sağlama imkânına da sahip olduk" diyor. Şirket, kısa bir süre içerisinde soğuk algınlığı pazarında yüzde 700'lük bir büyüme ile bu pazarı domine eder hale geldi.
Voonka markasıyla pazarda faaliyet gösteren Kampotu İlaç, 2020'de yüzde 85 büyüdü. 2021 yılında ise yurtiçi pazarıyla birlikte ihracata odaklanmayı planlayan şirket, 2021 için yüzde 85 büyüme hedefi koydu. Kampotu İlaç Genel Müdürü Hakan Keleş, "Sadece bizde değil hem ülkemizde hem de tüm dünyada bağışıklık pazarı büyüme gösterdi.
Biz de pandemi dönemiyle birlikte bu ürünlere yöneldik. Kendi Voonka markamızla birlikte, bize ürün yaptırmak isteyen şirketlerin de yoğun talebi bu ürün gruplarına oldu. Tabii bu tüm dünya genelinde olduğu için C vitamini, D vitamini, propolis talepleri arttı" diyor. Şirket, 2021 yılında kolajen başta olmak üzere yeni ürünlerle büyümesini sürdürecek.
SATIŞ KANALI DEĞİŞTİ
Takviye edici gıdalar hala yüzde 60 oranında eczane kanalı üzerinden satılıyor. Pandeminin etkisiyle e-ticaret kanalının payı yüzde 15 seviyesine çıkarken doğrudan satış kanalının payı yüzde 15 ile çok az bir artış gösterdi. Perakende kanalı ise yüzde 10’luk bir pazar payı oranıyla pazara sonradan dahil olup önemli bir pay elde etti. Önümüzdeki dönemde küresel trendlere paralel olarak Türkiye’de de eczane satış kanalının bir miktar daha azalmasını öngörülüyor.