AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Ekonomist'in 5-18 Nisan 2020 tarihli sayısından
Koronavirüs salgını tüm dünyayı yeniden şekillendiriyor. Gıda perakendesi bu değişimin en fazla hissedildiği sektörlerden biri oldu. Koronavirüs salgınına yönelik “evde kalın” çağrılarıyla birlikte e-ticaretin market cirosu içindeki payı yüzde 1’den yüzde 3’lere kadar yükseldi.
Sürecin uzaması durumunda e-ticaretin payının önümüzdeki dönemde daha da yükselmesi bekleniyor. Sektörü etkileyen değişim dalgası bununla da sınırlı kalmayacak gibi. Düşük stok stratejisi, yerel ürünlere talep artışı, tüketicinin ambalajlı ürünlere yönelmesi gibi, kısa ve uzun vadede sektörde birçok değişim olması bekleniyor.
12 BİN İSTİHDAM YARATILACAK
Şirketler bu yeni sürece uyum sağlamak için teyakkuza geçti. Şirketlerin ilk adımlarından biri istihdam artışı oldu. Migros, son 10 gün içinde sanal market ve mağaza operasyonları için 2 bin 200 kişiyi işe aldı.
Önümüzdeki 10 günde 1.000 kişiyi daha işe alacağını duyuran Migros, böylece bir ayda 3 bin 200 kişiye ek istihdam sağlamış olacak. Ayrıca Migros, Türkiye’nin 71 ilinde sunduğu hizmeti hızla 81 ile yaygınlaştırmayı hedefliyor.
Geçtiğimiz hafta alışverişte yeni bir kulvar açan Migros, mağazadan teslim seçeneğini de hayata geçirdi.
İstihdamını artıran şirketlerden biri de Şok Marketler oldu. Şirket 2020 yılında toplam 5 bin kişiyi istihdam etmeyi hedefliyor. Şok Marketler, müşterilerin hızla değişen beklenti ve ihtiyaçları doğrultusunda ‘Cepte Şok’ uygulamasını yeniledi. Kullanıcıların siparişleri artık ‘Cepte Şok’ uygulaması üzerinden online ödemeyle aynı günde kapılarına ücretsiz teslim ediliyor.
ONLİNE HIZLA YÜKSELİYOR
Online marketini geçen yıl mayıs ayında yenileyen CarrefourSA, sürece hazırlıklı giren kuruluşlardan biri. Şirketin satışları bu yenilemenin ardından yüzde 86 oranında arttı. Cironun içinde yüzde 1-2 arasında olan e-ticaretin payının iki yılda yüzde 5-10 seviyesine çıkması hedefleniyor. İnsan kaynaklarından market süreçlerine kadar geniş bir alanda dijitalleşme sürecini hızlandıran şirket erişilebilirliğini artıracak. Ayrıca raflarında yerel ürünlere daha fazla yer verecek.
Toplam 155 mağazasıyla hizmet veren Onur Market’in cirosunun içinde e-ticaretin payı yüzde 1 seviyelerinde. Son iki haftada yüzde 600’lük talep artışı gerçekleşti. Yıl sonuna kadar e-ticaretin cirodaki payının yüzde 2 seviyelerine ulaşması bekleniyor. Onur Market Yönetim Kurulu
Üyesi Erdal Tüfekçi, “4 bin 350 çalışanımız var. 2020 sonuna kadar bu rakamı 5 bin 100’e çıkarmayı hedefliyoruz. E-ticaret böyle devam ederse personeli üç katına çıkaracağız” diyor.
STOKLAR ARTIYOR
34 ülkede faaliyet gösteren Metro Türkiye, özellikle Avrupa’daki gelişmeleri ve çalışmaları yakından takip ederek stok yönetimi ve tedarik zinciri planlamasını yaptı. Gıda ve hijyen ürünlerinde stoklarını takviye etti. Artan kapasite sonrasında depo sayısını da artırdı. Tedarikçilerin yoğunluğu ya da iş süreçleriyle ilgili oluşabilecek herhangi bir aksaklığa karşı ürünlerin sevkiyatlarını kendi filosuyla yapmaya başladı.
Koronavirüs salgınına karşı önlem amacıyla faaliyette olduğu tüm ülkelerde aldığı acil durum önlemlerinden yola çıkarak, iş ortaklarının bu krizin etkilerini yönetmelerine yardımcı olmak için acil durum planı hazırladı. 4 bin 500 çalışanı olan Metro Türkiye, 170 kişiyi daha ekibine kattı. Metro Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Boris Minialai, bu yönde planlamalara devam ettiklerini söylüyor.
MOBİL UYGULAMALAR ÖNE ÇIKTI
Bu süreçte öne çıkan diğer bir alan ise online market uygulamaları oldu. Bunlardan biri olan Getir’in şu an 1,5 milyonun üzerinde aktif kullanıcısı bulunuyor. 4 bin 500’ün üzerinde çalışanı olan şirket, büyümeye paralel istihdam artışına devam edecek.
Türkiye’nin ilk sanal marketi istegelsin’in son iki haftada siparişleri yüzde 80 arttı. Artan talepleri karşılamak için dağıtım kapasitesini iki katına çıkaran şirket, şu anda İstanbul, Kocaeli ve Ankara’da hizmet veriyor. Bu yıl içinde Bodrum’da da yer almayı hedefliyor. Uygulama 1,5 milyondan fazla indirildi ve aktif üye sayısı da 700 bini geçti. Şirket, ekibine 100 kişi daha kattı. istegelsin CEO’su Sedat Yıldırım, ihtiyaç doğrultusunda alımlara devam edeceklerini söylüyor.
15 milyon kullanıcısı bulunan Yemeksepeti, hızlı aksiyon alan şirketlerden biri oldu. Temassız teslimat özelliğini devreye alan şirket, böylelikle yakın teması ortadan kaldırdı. 50 yaş ve üzeri mevcut kullanıcılar için Yemeksepeti Banabi’de gönderim ücreti alınmamaya başlandı.
Yemeksepeti siparişleri ‘Cüzdan’ ile ödendiği takdirde tutarın yüzde 10’u kadar Cüzdan bakiyesi kullanıcılara iade ediliyor. Limitli sayıda bulunan maskeler, Yemeksepeti Banabi üzerinden tedarik fiyatıyla satılıyor. Şu anda 3 bin 500 kişiye istihdam sağlayan şirket yıl sonuna kadar 3 bin kişiye daha istihdam yaratmayı hedefliyor.
GIDA PERAKENDE SEKTÖRÜNDE NELER DEĞİŞECEK?
- E-ticaretin payı önümüzdeki dönemde hızla artacak.
- Düşük stok stratejisi, karantina gibi tedarik zincirindeki olası sorunlar nedeniyle değişecek. Artık şirketler belirsizliklere karşı envanterlerini yeniden ayarlayacak ve daha fazla stok tutma eğiliminde olacak.
- Uluslararası nakliye ve seyahat kısıtlamaları tedarik sistemini de etkileyecek. Yerel ürünlere talep artacak.
- Gıda tarafında da hijyen daha fazla ön planda olacak.
- Sağlıklı ürünlere talep artacak.
- Açık satılan ürünlerden ambalajlı ürünlere pazar kayması olacak.
- Kişisel ve ev hijyeni pazarı uzun dönemde daha da büyüyecek.
EMRE EKMEKÇİ ELEKTRONİK TİCARET İŞLETMELERİ DERNEĞİ (ETİD) BAŞKANI“MARKET ALIŞVERİŞİ YÜZDE 500 ARTTI”
“Market alışverişlerinde yüzde 500’e varan büyüme oldu. Artan ihtiyacı karşılayabilmek için geleneksel market zincirleri online kanallarındaki personel sayılarını arttırarak operasyonlarını hızla büyüttü. Sadece online hizmet veren firmalar da yeni yatırımlarla daha büyük coğrafyalara hizmet vermeye başladılar.
Eve teslimat talebinin artışını karşılamak için hem e-ticaret hem de teslimat sektöründe istihdamın artmasını bekliyoruz. Burada istihdamın yüzde 10-15 artacağını öngörüyoruz. Şirketler küçülen iş birimlerinden e-ticaret birimlerine eleman kaydırmaya da başlayacaktır.”
ÖMER DÜZGÜN TÜRKİYE YEREL PERAKENDECİLER FEDERASYONU BAŞKANI“BÜYÜME DEVAM EDECEK”
“Özellikle koronovirüs süreciyle birlikte e-ticaretin payı normal market cirosunun yüzde 3’üne kadar yükseldi. Bizim telefon siparişlerimiz de arttı. 2019 yılında yerel perakendecilerin cirosu 45 milyar TL’ye ulaştı.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da çift haneli büyümeye devam edeceğimizi söyleyebiliriz. İçinde bulunduğumuz olağanüstü durumdan hareketle büyüme yüzde 20’nin üzerine çıkabilir. Rekabet gücümüzü artırmak üzere farklı e-ticaret platformlarında daha fazla yer alarak dijital yeteneklerimizi artırmaya odaklanacağız.”