Gıda enflasyonu dolu dizgin

Ekonomi yönetimi enflasyonla mücadele kapsamında, Haziran 2023'ten beri politika faizini yüzde 8,5'ten yüzde 45'e çıkarmış olsa da enflasyondaki yükseliş henüz hız kesmiş değil.

17 Mart 2024

TÜİK'in son açıkladığı Şubat 2024 dönemi enflasyon verilerine göre, tüketici enflasyonu şubat ayında yüzde 4,53 ile beklentilerin üzerinde arttı ve yıllık TÜFE yüzde 67,07'ye yükseldi. Şubat enflasyonu 2005 yılından bu yana aylık bazda ölçülen en yüksek ikinci enflasyon verisi oldu. İlk veri ise Şubat 2022'de ölçülen yüzde 4,81 olmuştu.

İFTAR SOFRALARI PAHALANDI

Böylelikle 2024'ün yalnızca ilk iki ayındaki enflasyon yüzde 11,54 olarak gerçekleşti. Bu arada ocak ayında yıllık yüzde 44,2 olan Yİ-ÜFE ise, şubatta yüzde 47,29'a yükseldi. Aylık artış yüzde 3,74 oldu. Aylık bazda verilere baktığımızda yüzde 4,53'lük şubat enflasyonunun neredeyse yarısı olan yüzde 2,03'ünün gıda ve alkolsüz içeceklerden geldiğini görüyoruz. 

Yıllık bazda ise yüzde 67,07'lik enflasyonun 18,5 puanı gıda ve alkolsüz içeceklerden geldi. Bu da demek oluyor ki 11 Mart'ta başlayan Ramazan ayı boyunca kurulacak iftar sofralarının maliyeti de giderek artacak. Son bir yılda gıda ve alkolsüz içecekler enflasyonu ise yüzde 71 düzeyinde seyrediyor.

Merkez Bankası'nın enflasyon raporlarında yılın ikinci yarısına doğru TÜFE'nin yüzde 75 ile en yüksek değerini göreceği öngörülüyor. TCMB'nin şubat ayına ilişkin 'Fiyat Gelişmeleri' raporunda, aylık bazda gıda ve hizmet gruplarının fiyat artışlarıyla öne çıktığı belirtilerek, hizmet enflasyonunun bir önceki aya kıyasla önemli ölçüde zayıflasa da yüksek seyrettiğini bildirildi. 

Raporda “Gıda grubu aylık fiyat artışı ise genele yayılarak güçlenirken, doğrudan etkilerinin yanı sıra yemek hizmetleri kanalıyla dolaylı olarakda manşet enflasyonu olumsuz etkilemeye devam etti" ifadesi kullanıldı. Rapora göre, enerji grubu aylık fiyat artışının ana belirleyicisi Kızıldeniz'deki jeopolitik gelişmelerle yükselen petrol fiyatları ile Türk Lirası'nın seyrini takiben akaryakıt kalemi oldu.

ÖZEL OKUL ÜCRETLERİ

Öte yandan diğer hizmetler alt grubunda, eğitim, paket tur, bakım-onarım, sigorta ve sağlık hizmetleri fiyatları öne çıkarken, özellikle eğitim hizmetlerinde aylık fiyat artışının özel okul ücretleri nedeniyle yüzde 12,76 ile bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüksek bir artış göstermesi dikkati çekti. Lokanta-otel grubunda ise başta kırmızı et olmak üzere gıda fiyatlarındaki artışların etkileri belirleyici oldu. 

Yurt içi üretici fiyatları ise şubat ayında yüzde 3,74 artarken, yıllık enflasyon 3,09 puan yükselişle 47,29 oldu. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde enerji alt grubunda fiyatlar aylık bazda yatay seyrederken dayanıklı ve dayanıksız tüketim mallarında belirgin artış gösterdi. Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, fiyat artışlarının genele yayıldığı izlenirken, rafine petrol ürünleri, mobilya, gıda ürünleri ve içecekler, diğer madencilik ve taş ocakçılığı ürünleri, giyim eşyası ile ağaç ve mantar ürünleri öne çıkan alt gruplar oldu.

TÜİK YİNE ENAG'I GEÇTİ

Bu arada, şubat ayı için yedi ay aradan sonra TÜİK bir kez daha bağımsız enflasyon hesaplaması yapan Enflasyon Araştırma Grubu'nun (ENAG) açıkladığı veriden daha yüksek bir enflasyon açıklamış oldu. Şubat ayı enflasyonunu ENAG yüzde 4,32 olarak duyururken, yıllık enflasyonu ise yüzde 121,98 olarak hesapladı. İlk kez Temmuz 2023'te ENAG aylık enflasyonu yüzde 9,09 açıklarken, TÜİK aynı dönemde enflasyonu yüzde 9,49 olarak duyurmuştu.