LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER
lgokmen@ekonomist.com.tr
Gayrimenkul sektörü için 2020 yılı öngörülmeyen birçok gelişmenin yaşandığı bir yıl oldu. Sektör, ticari gayrimenkul ve konutta ivme artışı ile başladığı yılda pandemiyle durağan bir döneme girdi. Haziran-ağustos döneminde kamu bankalarınca düzenlenen faiz kampanyası ile tarihinin en hareketli dönemi yaşandı.
Aralık ayında ise artan pandemi önlemleri ve yükselen konut kredisi faiz oranları ile nisan ayındaki rakamlara geri dönüldü. Ticari gayrimenkul ise konuta kıyasla çok daha olumsuz bir yıl geçirdi.
Ofisler, AVM'ler ve oteller bu anlamda en kötü etkilenen üç fonksiyon oldu. 2020'yi 1 milyon 450 bin adet konut satışıyla kapatması beklenen sektörde 2021 tahminini yapmak ise çok zor.
FARKLI KONSEPTLER
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, 2021 'in biraz daha pandemi
gölgesinde geçecek gibi göründüğünü söylüyor. Ticari gayrimen-kulde kullanım şekli, dizaynı, genel hijyen kuralları değişecek.
Konutta ise ev ile işin aynı alanda idare edileceği konseptler, bahçe, balkon, açık hava gibi konular öne çıkacak. Maya, 2021'de faiz oranlarındaki seyirle daha çok oturum amaçlı, almakta çok kararlı kitlelerin hareketlerinin piyasayı domine edeceğini vurguluyor.
Yazlık bölgelerdeki konutlarda kiralık/satılık piyasasında hareketin devam edebileceğine işaret eden Maya; kent lojistiği, lojistik depolar, yaşlı bakımı gibi alanlarda gelişme bekliyor.
Garanti BBVA Mortgage Genel Müdür Yardımcısı Songül Yeşilçimenli, mevcut koşullarda mevduat ve kredi faizlerindeki yükselmenin nerede dengeleneceğini bilmenin pek mümkün olmadığını söylüyor.
YENİ PAZAR ARAYIŞLARI
Salgın müteahhitleri de olumsuz etkilerken, projeler yavaşladı, maliyetler arttı. Ticaret Bakan-lığı'nın Kasım 2020 verilerine göre, müteahhitlerimiz yurtdışında toplam bedeli 10,4 milyar dolar olan 175 proje üstlendi.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, salgın öncesi gibi yurtdışında 20 milyar dolar seviyesinin yakalanması ve küresel devler liginde sahip olunan yerin korunması için çalıştıklarını söylüyor.
Başta Sahra-altı Afrika olmak üzere ülkelerin gündemindeki kalkınma hamleleri ve altyapı ihtiyaçlarında Türk müteahhitleri öne çıkacak.
MAKBULE YÖNEL MAYA TSKB GAYRİMENKUL DEĞERLEME GNL. MD.“YABANCIYA SATIŞ ARTABİLİR”
"Dövizin TL karşısında değerlendiği dönemlerde yabancı ilgisi normalin üzerinde bir seyir izler.
Şimdi de benzer bir seyri görüyoruz. Burada kısıtlayıcı husus, pandemi etkisi ve seyahat kısıtlamaları. Tanıtıcı faaliyetlerin artırılması halinde yabancı satışlarda 2020'ye kıyasla daha iyi bir yıl ile karşılaşabiliriz.”