İkinci çeyrekte yurtiçi tüketimdeki canlılık iç pazara hitap eden, kurda baskının kalkması ihracatçı şirketleri olumlu etkilerken finansman giderlerinde artışlar yaşandı. Üçüncü çeyrekte artan faiz oranlarına karşın nakit pozisyonunda ve borç çevirmede güçlü şirketlerin avantajlı olduğu söyleniyor.
03-16 Eylül 22023 tarihli sayıdan
Borsa İstanbul'da (BİST), 2023 ikinci çeyrek bilanço sezonunu geride bıraktık. Finans dışı şirketlerin net kârlılık artışında ivme kaybının öngörüldüğü bu çeyrekte; yurtiçi tüketimdeki canlılık, seçim belirsizliği ve kurdaki oynaklık sonuçlara belirgin etki eden temel etkenler olarak sıralanıyor.
Biz de finans dışı şirketlerin bilançolarını inceleyebilmek adına detaylı bir tablo hazırladık. Finans şirketlerini, holdingleri, yatırım ortaklıklarını, GYO'ları dâhil etmediğimiz bu tabloya; 2023'ün altı ayında satış gelirleri 750 milyon TL'nin, FVAÖK'ü ve net kârı ise 75 milyon TL'nin altında olan şirketleri almadık.
Şirketleri bu üç kriterde yıllık değişimlerine göre sıralayarak en iyi sonuçları elde eden 32 şirkete ulaştık. Adel Kalemcilik, Tureks Turizm Taşımacılık, Boğaziçi Beton, Gür-Sel Turizm Taşımacılık, Ersan Alışveriş Hizmetleri, Smart Güneş Enerjisi Teknolojileri, Alfa Solar Enerji, Türk Traktör, Doğuş Otomotiv ve Kent Gıda üç rasyoda da sıralamaya girdi.
HANGİ SEKTÖRLER ÖNE ÇIKTI?
Ziraat Yatırım Araştırma Yöneticisi Gaye Aksongur Yavuz; BİST-TÜM'de ikinci çeyrek finansallarını açıklayan 488 şirketin 2023 ikinci çeyrek toplam ana ortaklık net dönem kârının 2022 ikinci çeyreğe göre yüzde 30 artarak 282 milyar 281 milyon TL'ye ulaştığını söylüyor.
İkinci çeyrekte BİST-TÜM'de sektörel bazda yıllık en yüksek kâr artışını sırasıyla holdinglerin, GYO'ların ve büyük bankaların kaydettiği bilgisini veren Akson-k gur Yavuz; otomotiv ve havayolunun da en yüksek kâr artışı gözlenen sektörler arasında yer aldığına dikkat çekiyor.
Gaye Aksongur Yavuz; analizine şöyle devam ediyor: "Holdinglerde; Enka İnşaat'ta 2022 ikinci çeyrekteki zarardan 2023 ikinci çeyrekte kâra dönüş etkisini gösterirken Sabancı Holding ve Koç Hol-ding'in kârlarındaki yükseliş de destekleyici oldu. GYO tarafında artan satış ve kira gelirleri dışında bazı şirketlerin gayrimenkullerini yeniden değerlemesi sektörde kâr artışını destekledi.
Burada İş GYO ve Özak GYO kârlılığa yüzde 2,2'şer puan katkı sağlayarak öne çıkan şirketler olarak sıralandı. Büyük bankalarda komisyon gelirleri ile ticari kârda önemli artışlar görüldü. Otomotivde ise Koç Grubu şirketlerinin güçlü kâr artışları belirleyici oldu. Ford Otosan ve Tofaş Oto toplam kâr artışına 1,4'er puan destek verdi."
"FİNANSMAN GİDERLERİ ARTTI"
İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Başak Kara; enflasyonist ortamın etkisiyle yurtiçi satışların canlı kalmasının iç pazara hitap eden şirketlerin kârlılığını olumlu etkilediğini kaydediyor. Kara; kurdaki baskının kalkmasının ihracat ağırlığı yüksek şirketlerin satışlarını pozitif etkilediğini ve kur farkı geliri yazmasını sağladığını belirtiyor.
Başak Kara; Ortodoks politikalara geçilmesiyle parasal sıkılaştırma sürecinin faizlerde yükselişi tetiklediğine ve dolayısıyla borçluluğu fazla olan şirketlerin finansman giderlerinde artışlar görüldüğüne de dikkat çekiyor.
Başak Kara'ya göre; finansallarıyla öne çıkan sektörler havacılık, otomotiv, perakende, leasing, faktoring, sigorta, çimento ve aracı kurumlar, öne çıkan şirketler THY, Pegasus, Tofaş, Anadolu Efes, Türk Traktör, Doğuş Oto, Migros, Vakıf Leasing, Anadolu Hayat, Çimsa, Akçansa ve İş Yatırım oldu. "Demir-çelik ise bu bilanço döneminin geride kalan sektörü" diyen Kara; küreselde yaşanan sıkılaşmayla birlikte demir cevheri fiyatlarındaki düşüşün sektörü etkilediğine işaret ediyor.
ÜÇÜNCÜ ÇEYREK BEKLENTİLERİ
ALB Yatırım Araştırma Uzman Yardımcısı Ahmet Deniz Yağbasan; TCMB tarafından finansal istikrarı sağlamaya yönelik atılan sıkılaşma adımlarının ve beraberindeki vergi/fiyat ayarlamalarının enflasyonu tetiklediğini vurguluyor.
Bu durumun üçüncü çeyrek finansal dönemde şirketlerin marjları üzerinde negatif etki oluşturabileceğini öngören Yağbasan; talepte devam eden canlılığın ve enflasyondaki yükseliş ivmesinin ise şirketlerin ciro ve kârlılıkları üzerinde pozitif etki yapabileceği görüşünde.
AVANTAJLI ŞİRKETLER
İntegral Yatırım'dan Başak Kara; artan faiz oranlarına karşın nakit pozisyonunda ve borç çevirme oranlarında görece güçlü şirketleri daha avantajlı olarak görüyor. Üçüncü çeyrekte havacılık, perakende, otomotiv, çimento, leasing, faktoring, sigorta ve holdinglerin sonuçlarıyla öne çıkacağını tahmin eden Kara; demir-çelik sektöründen yine zayıf sonuçlar bekliyor.
ALB Yatırım'dan Ahmet Deniz Yağbasan; "Havacılıkta iç ve dış yolcu sayılarının tüm zamanların üzerinde seyretmesi, uçak biletlerinde tavan fiyatların yukarı revize edilmesi ve yolcu birim gelirlerinin yükseliş ivmesi üçüncü çeyrekte de kârlılıkları destekleyecek" diyor.
Enflasyondaki yükseliş ivmesinin perakende şirketlerinin ciro büyümesine katkı sağlamaya devam edeceğini öngören Yağbasan, beklentileri ve hedefleri doğrultusunda BİM Mağazalar'ın ve Migros'un öne çıkabileceğini sözlerine ekliyor.
İKİNCİ ÇEYREKTE BİST-TÜM’DEKİ KÂR ARTIŞINA EN POZİTİF ETKİ EDEN İLK BEŞ ŞİRKET:
1.AKBANK: İkinci çeyrek net kârı çeyreksel yüzde 89,5, yıllık yüzde 54,9 artışla 20,3 milyar TL'ye yükseldi. İlk altı aylık kâr yıllık yüzde 46,6 artarak 31 milyar TL oldu. Etkin bilanço yönetimi ve güçlü sermaye oranlarıyla beğeniliyor.
2. ENKA İNŞAAT: İkinci çeyrekte 2,5 milyar TL, altı ayda 6,3 milyar TL ana ortaklık net dönem kârı açıkladı. Geçen yıl yüzde 35,5 olan bakiye siparişlerin Rusya'da yer alan kısmının bir yıl geçtikten sonra yüzde 9,3'e düşmesi olumlu olarak değerlendiriliyor. Enka, finansal yatırımları dahil çok yüksek nakit pozisyonuyla da beğeniliyor.
3. GARANTİ BBVA: Net kâr; ikinci çeyrekte çeyreksel yüzde 17,4, yıllık yüzde 43,3 artarak 18,5 milyar TL'ye ulaştı. İlk yarıyıldaki net kâr ise yüzde 62,1 yükselişle 34,2 milyar TL oldu. Sermaye yeterlilik rasyosu ile kârlılık rasyolarındaki güçlü seyrin korunduğu analizi yapılıyor.
4. SABANCI HOLDİNG: İki nci çeyrekte yıllık yüzde 65 artışla 13,3 milyar TL, altı ayda yıllık yüzde 19 artışla 19,4 milyar TL konsolide net kâr açıkladı. Bilanço ve borçluluk durumu, yatırımlar da göz önünde bulundurulduğunda sağlıklı olarak görülüyor.
5. KOÇ HOLDİNG: İkinci çeyrekte 20,6 milyar TL, ilk yarıyılda 37,4 milyar TL'ye net kâr elde etti. Çeşitlendirilmiş portföyü, bağlı ortaklıklardan gelen güçlü temettü akışı, döviz bazlı gelirlerin yüksek payı ve döviz dalgalanma risklerine karşı doğal korumalı pozisyonuyla öne çıktığı kaydediliyor.