Tüm oto kiralama kuruluşları derneği'nin (TOKKDER) verileri, aktif büyüklüğü yüzde 6 artışla 20 milyar TL'ye yaklaşan sektörün parkındaki araç sayısının da 293 bini geçtiğini gösteriyor.
CEREN ORAL
coral@ekonomist.com.tr
Pazarın büyümesinde kilit rolü anadolu'da faaliyet gösteren KOBİ'lerin üstlendiğini belirten yetkililer, anadolu'da yayılmayı ve özel kampanyalarla kobi'lere ulaşmayı planlıyor.
Günümüzde büyük veya küçük tüm işletmeler satış, pazarlama ve lojistik gibi fonksiyonları için binek araçlara ihtiyaç duyuyor. Şirketler için bu araçların yönetimi, finansal ve operasyonel olarak birçok yükü beraberinde getiriyor ve iş kaybı yaratıyor.
Bu noktada, operasyonel filo kiralama hizmeti şirketler için önemli bir seçenek olarak öne çıkıyor. Operas-yonel filo kiralamayla araçlarla ilgili tüm riskler, bu hizmeti veren şirketler tarafından yönetiliyor.Böylece iş yükü ve maliyet de azalıyor. Filo kiralama sektörü, yarattığı avantajlarla büyüme grafiğini yükseltmeye de devam ediyor. Bu avantajların çok uluslu ve büyük şirketlere ek olarak küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) tarafından da keşfedilmesi, sektörün pazar hacmini artırıyor.
Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) tarafından yapılan pazar araştırmasına göre, 2016’nın ilk yarısında operasyonel filo kiralama sektörü yüzde 6 büyüdü ve sektörün filosundaki araç sayısı 293 bin 800’e ulaştı. Geçtiğimiz yıl sektör parkında 277 bin 200 civarında araç mevcuttu. Sektör temsilcileri, 2016 sonunda araç sayısının 300 binin üzerine çıkacağını tahmin ediyor.
Garenta markasıyla sektörün büyük oyuncularından Çelik Motor’un genel müdürü Özgür Maraş, sektördeki düzenli büyüme için şu değerlendirmeyi yapıyor: “Ekonomi iyi de olsa, kötü de olsa sektör büyüyor. İyi olduğunda filo kiralama ihtiyacı artıyor. Kötü olduğunda da şirketler finansman yaratmak için kendi araçlarını satıp, filo kiralamanın müşterisi oluyor ki, bu da şirketlerin lehine bir durum.”
Operasyonel kiralama sektöründe C segmentinin ağırlığını koruduğu da görülüyor. TOKKDER’in verileri, bu dönemde kullanıcıların tercihinin yüzde 53 oranında C segmenti araçlar olduğunu, onu yüzde 27,2 ile B, yüzde 12,5 ile de D segmenti araçların takip ettiğini gösteriyor. Geri kalan kısımda ise yüzde 4,2 ile SUV ve yüzde 3 ile LCV sınıfı araçlar yer alıyor. Sektörün araç parkının yüzde 94,9’u dizel araçlardan oluşurken, manuel vites araçlar ise yüzde 59,1 paya sahip.
20 MİLYAR TL'YE YAKLAŞTI2016’nın ilk yarısında 4,8 milyar TL’lik yeni araç yatırımı yapan operasyonel kiralama sektörünün aktif büyüklüğü ise 2015’in sonundaki 18 milyar TL’den 19,9 milyar TL’ye yükseldi. Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) verileri, Türkiye’de yeni otomobil satışlarının 2016’nın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 arttığını ortaya koyuyor.
Bu dönemde operasyonel kiralama sektörü de Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yüzde 20,2’si olan yaklaşık 68 bin adet yeni aracı filosuna kattı. Böylece araç parkı genişledi ve sektörün müşteri sayısı ile müşteri başına düşen araç sayısı verilerinde de iyileşme görüldü.
Yılın ilk yarısında müşteri sayısı 2015’in aynı dönemine göre yüzde 28,7 artarak 48 bin 147’ye ulaştı. Yıl sonunda bu rakamın 50 bini aşacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Bu noktada müşteri başına düşen araç sayısı önemli bir gösterge. 2010’da müşteri başına 11,1 adet araç düşerken, bu oran 2016’nın ilk yarısında 5,7’ye geriledi. Bu azalma, ‘araç kiralamaların giderek daha çok şirketler tarafından yapıldığı ve kurumsaldaki talebin arttığı’ şeklinde yorumlanıyor.
Ancak sektör için rakamlar istenilen hedefe hala uzak. Yollardaki yaklaşık 10 milyon otomobilden sadece 3 milyon kadarı şirketler tarafından iş amaçlı olarak kullanılıyor. Filo kiralamanın ise bu araç parkının yüzde 10’una hizmet verdiği belirtiliyor. Gelişmiş ülkelerde bu oranın yüzde 30-45 arasında değiştiği kaydediliyor. Türkiye’de bu rakamlara ulaşılmasında kilit rolü ise KOBİ’ler oynuyor.
İTİCİ GÜÇ KOBİ’LER
Tüketici alışkanlıklarının değişmeye başlaması, araç kiralama bedellerinin oluşan rekabet ortamı nedeniyle müşteriye uygun düzeylere gelmesi ve sistemin kolay bir işleyişe sahip olması, operasyonel filo kiralama pazarının Türkiye’de büyümeye devam edeceğine yönelik işaretler olarak gösteriliyor. KOBİ’lerin bu yöntemi daha fazla tercih etmeye başlamasının ise sektörü büyütecek asıl etmen olduğu vurgulanıyor. Çünkü KOBİ’lerin ekonomi içinde büyük bir yeri ve ağırlığı bulunuyor.
Türkiye’de girişimlerin yüzde 99,8’ini oluşturan KOBİ’ler toplam istihdamın yüzde 74,2’sini sağlıyor ve bu oranı giderek artırıyor. Büyük şirketlere göre daha az sermayeye sahip olduklarından araç satın almak yerine filo kiralamak KOBI’lerin maliyetlerini düşürmelerine yardımcı oluyor. Böylece ekonomik kaynakları-daha verimli şekilde değerlendirme olanağı yakalanıyor.
TEB Arval’ın desteğiyle her yıl yapılan ve filo yönetimi alanındaki tek bilimsel araştırma çalışması olan CVO Barometre’nin 2015 yılına ait sonuçlarına göre, KOBI’lerin yalnızca yüzde 3’ü araçları için operasyo-nel kiralama kullanıyor. TEB Arval Genel Müdürü Philippe Chabert, KOBİ segmentinin yüksek bir büyüme potansiyeline sahip olduğunu dile getiriyor.
Chabert, “Tahmini 1,5 milyon adet aracı ve 3,5 milyon adet şirketi temsil eden KOBİ’ler bu yöntemi kullanmanın avantajlarını kavrayacak ve böylece kendi ana faaliyet alanlarına odaklanabilecek” diyor. Bu nedenle filo kiralama şirketleri için KOBİ’leri ikna etmek en önemli strateji haline gelmiş durumda. Bunu başarabilmek için de KOBİ’lere özel kampanyalar düzenleyenlerin sayısı hızla artıyor.
KOBİ’lerin kendileri için önemli bir yere sahip olduğunu söyleyen LeasePlan Genel Müdürü Türkay Oktay, sektörün özellikle Anadolu’da faaliyet gösteren KOBİ’lere ulaşarak büyüyebileceğini dile getiriyor.
“Bu düşünceyle yola çıkarak 2013 başında KOBİ’ler için alternatif satış kanalımız www.tiklakirala.com’u hizmete sunduk” diyen Oktay, bu platform üzerinden ‘hemen teslim’ araç kampanyaları yaptıklarını ve üyelerine sürpriz indirimler ve hediyeler vererek dinamik bir içerik sunduklarını söylüyor. Özellikle kiralama ile ilgilenen KOBİ’lerin siteye üye olarak bu kampanyalardan haberdar olabileceğini de sözlerine ekliyor.
FIRSATLAR NELER?
TOKKDER Genel Koordinatörü Tolga Özgül, operasyonel kiralamanın her ölçekte işletmeye ve bireylere kaynakları etkin kullanma ve verimlilik adına birçok avantaj sunduğunu ifade ediyor.
Çok uluslu ve büyük yerel işletmelerin bu avantajları uzun zaman önce keşfederek araç filolarını operasyonel kiralama yöntemiyle oluşturmaya başladıklarını da kaydediyor. “Günümüzde KOBİ ve bireyler de operasyonel kiralama yöntemini ve sağladığı kolaylıkları keşfetmeye başladılar” diyen Tolga Özgül’e göre, verimlilik adına sunduğu fırsatların daha geniş kesimler tarafından anlaşılmasıyla operasyonel kiralama daha da yaygınlaşacak.
Satın almak yerine filo kiralamak, kullanım süresi sonunda araçları geri iade etme esnekliği sunuyor. Ayrıca filo kiralama ile güvenli ve yeni araçların şirket içindeki payının artması bu hizmeti seçen KOBİ’leri bir adım öne geçirebiliyor ve müşterilerle hizmet üzerinden daha sağlıklı bir iletişim kuruluyor.
KAPSAMLI HİZMET PAKETİ
Operasyonel kiralamanın verimlilikle beraber mali anlamda sunduğu fırsatlar da son derece önemli. Çünkü filo kiralama ile işletmeler için araçlarla ilgili ek sermaye ihtiyacı ortadan kalkıyor ve bu kaynaklar esas faaliyet alanlarında kullanılıyor. Araç bandrolü, araç muayenesi ve benzeri vergi bazlı ödemeler araç sahibi olunduğunda gider olarak gösterilemiyor.
Ancak kiralama sayesinde işletmeler kiralama faturasındaki KDV kalemini gider kalemi olarak yazabiliyor. Bu da uzun dönemde kâr getiriyor. Yine araçların işletmenin varlığına kaydedilmemesi muhasebe kayıtları açısından kolaylık sağlıyor. Sektör yetkilileri, tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda özellikle KOBİ’lerin filo kiralamayı ‘kapsamlı bir hizmet paketi’ olarak gördüğünü ifade ediyor.
SİSTEM NASIL İŞLİYOR?
Operasyonel filo kiralama hizmetinden yararlanmak isteyen işletmeler için sistemin işleyişi oldukça kolay. Buna göre işletmeler başvurularını yaptıktan sonra ilk olarak, filo kiralama şirketi tarafından araç ihtiyaçları belirleniyor.
İhtiyaçlar ve istekler doğrultusunda işletmenin mali yapısına en uygun olan marka ve model tespit ediliyor. Son olarak kiralama işleminin ne kadarlık bir zaman dilimi için yapılacağı kararlaştırılıyor ve kiralama kontratı imzalanıyor. Araçların yasal ve vergisel yükümlülüklerini sözleşme boyunca kiralama şirketi takip ediyor ve ödüyor. Kontratın süresi bittiğinde de araçlar teslim ediliyor.
LeasePlanLEASEPLAN GENEL MÜDÜRÜ TÜRKAYOKTAY
"Hızlı büyümeyle tüm hedeflerimize ulaşıyoruz"
22 BİN ARACI GEÇTİ: Son iki yıldır sektörün en hızlı büyüyen şirketlerinden biriyiz. 2015'te uzun dönem kiralama sektörü yüzde 17, biz yüzde 28 büyüdük. Filo büyüklüğünde yüzde 25 artışa ulaşırken, yüzde 7 pazar payımızla altıncı sıradayız.
Büyümemiz araç sayısında da devam ediyor. 2015'te araç sayımız 18 bin adede ulaşmış, 2016 yıl sonu hedefimizi ise 22 bin olarak belirlemiştik. Yaz dönemindeki fırsatlar ve filo pazarındaki büyüme eğilimleri doğrultusunda ekim ayında 22 bin adedi geçerek yıl sonu hedefimize aylar öncesinden ulaştık.
ANADOLU'DA YAYILACAK: 2016 başında ilk şubemizi İzmir'de açtık. 2017'de şubeleşme planlarımız devam edecek. Ajandamızda ise Ankara ve Bursa var. 2017 ilk çeyrekte ürün ve hizmetlerimizi bu şehirlerle buluşturmayı hedefliyoruz. Ayrıca geliştirdiğimiz alternatif satış kanallarıyla Anadolu'da daha fazla işletmeye ulaşıyoruz.
Eylül ayı itibarıyla Carbook Operasyonel Filo Kiralama markası altında LeasePlan hizmetlerini Nissan bayileri vasıtasıyla Türkiye'nin dört bir yanındaki kullanıcılara ulaştırmaya başladık. Brokerlarımız ve online kiralama platformumuzla da Anadolu'daki işletmelere şirket araçlarını kiralama ayrıcalığını yaşatıyoruz.
ÜRÜNLERİNİ ÇEŞİTLENDİRECEK: Her boyutta işletmenin binek otomobil ihtiyacını operasyonel kiralama yöntemiyle karşılayabiliyoruz. Müşterilerimizle uzun dönemli iş ortaklıkları sağlamak en büyük önceliğimiz. 2017'de de sektördeki ve LeasePlan'deki büyümemizi sürdüreceğiz.
Amacımız bu yıl olduğu gibi pazar payımızı yükseltmek ve araç sayımızı artırmak. Türkiye'deki sürücü hizmetleri ürün yelpazemizi çeşitlendirecek ve yeni segmentlere yatırım yaparak müşterilerimizin mobilite gereksinimlerini karşılamaya devam edeceğiz.