İş dünyasında rekabet büyük bir hızla artıyor. Artık şirketler pazarlamadan lojistiğe, üretimden satışa kadar her alanda farklı iş modelleri deniyor. Son dönemde yönetim modelleri de değişmeye başladı.
Tabloyu görmek için görsellere tıklayın
Bu değişim artık CEO'luk ve başkanlık gibi üst düzey yönetim kademelerinde de kendini gösteriyor.
Son yıllarda hem sorumlulukları dağıtmak hem de farklı yöneticilerin güçlü yönlerinden faydalanmak isteyen şirketler eş CEO ve başkanlık sistemine geçiyor.
Google ve SAP gibi global pek çok şirkette uygulanan eş CEO ve başkanlık sistemi Türkiye'deki şirketler arasında da yaygınlaşmaya başladı. Geçmişte ağırlıklı olarak şirketin iki kurucusunun eş başkan olduğu örneklere artık profesyonel yöneticiler de ekleniyor.
MARSH TÜRKİYE'NİN CEO'LARI
Sigorta brokerliği ve risk yönetimi şirketi Marsh Türkiye'de eylül ayından beri Yeşim Aksüt ve Tarık Serpil eş CEO olarak görev yapıyor. Yeşim Aksüt, eş CEO yönetim yapısının Türkiye'de alışılagelmiş bir sistem olmasa da yurtdışında sıklıkla uygulanan bir sistem olduğunu söylüyor.
Aksüt'e göre öncelikle ikili yönetiminin getirdiği sinerji şirket için önemli bir motivasyon. İki liderin deneyimleri ve vizyonları ile beslenen aksiyon planları çok daha güçlü ve etkili oluyor.
Eş CEO yönetim yapısı tamamlayıcı ve dinamik olmayı gerektirdiği için önemli konularda fazla açık ve somut fikirler üretmeye yardımcı oluyor. Aynı zamanda liderlerin sorumlu oldukları alanlarda daha derinlere inebilmelerini ve detaylara hakim olabilmelerini sağlıyor.
Tarık Serpil de, "Yapının bizce başarılı olması için liderlerin egolarından sıyrılarak şirkete sağlayacakları faydaya odaklanmaları lazım. Şirketin hedefleri doğrultusunda doğru iletişim ve doğru yönetim stratejisi izleyerek kolektif bir şekilde çalışmaları gerekiyor" diye konuşuyor.
Serpil, eş CEO'lukta iki liderin yarattığı yüksek sinerjinin de şirkete büyük bir katkı sağladığını vurguluyor.
Ticari gayrimenkul alanında finansal ve profesyonel hizmetler veren ve yatırım yönetimi danışmanlığı sunan JLL Türkiye de kısa bir süre önce eş CEO ve ülke müdürlüğü sistemine geçti.
1 Aralık 2019 itibarıyla Tarkan Ander ve Dora Şahintürk, eş CEO ve eş ülke müdürü olarak atandı.
Global hedefleri doğrultusunda daha sürdürülebilir bir büyüme hedeflediklerini söyleyen Tarkan Ander, "Paylaşımlı üst yönetim şeklimizi eşkenar üçgen gibi düşünürsek, Dora Şahintürk ile birlikte iki alt köşe gibiyiz.
Şirket departmanlarını yarıya bölüp ayrı bir şirket gibi yönetiyor, tepe köşede birleşip ortak kararlar alıyoruz" diyor.
YURTDIŞINDA YAYGIN BİR MODEL
Dora Şahintürk ise özellikle ABD ve Kanada'da bu yönetim şeklinin çok fazla görülmeye başladığını söylüyor. Bu sistem şirket yönetiminde daha hızlı karar almayı sağlarken beraber etkili çalışmayı da artırıyor.
Şahintürk'e göre bunu becerebilmek için yöneticilerin birbirini çok iyi tanıması, birbirlerinin reflekslerine hakim olması ve uzun süre beraber çalışmış olması gerekiyor. Ayrıca sorumlulukları doğru paylaşmak da önemli noktalardan biri.
Refleksleri birbiriyle uyumlu, biri diğerini tüketmeyen bilakis yukarıya iten bir ikili, şirketin yönetiminde daha fazla verim, ilişki yönetiminde doğru paylaşım ve daha etkin zaman kullanımı yaratabiliyor.
Şahintürk, JLL'den önce de Tarkan Ander ile 10 yıl kendi şirketlerini ortak olarak yönettiklerini belirtiyor. Türkiye'de eş CEO'luk yöntemini biraz daha uzun süredir uygulayan şirketler de var.
Mesela risk yönetimi, sigorta ve reasürans brokerliği, insan kaynakları çözümleri konularında uluslararası hizmet sağlayıcı Aon Türkiye'de 2015'ten bu yana eş CEO'luk sistemi kullanılıyor. Selda Oknas Tanbay ve Ferhan Özay yaklaşık beş yıldır eş CEO olarak Aon Türkiye'yi ortak yönetiyor.
NEDEN TERCİH EDİLİYOR?
Birbirini tamamlayan özelliklere sahip iki yöneticinin birlikte çalışması şirkete sağladıkları katkıyı artırıyor. Genellikle bu modelde sinerji yaratmak amacıyla iyi bir ticari fonksiyonlar yöneticisi ile iyi bir finans yöneticisi birlikte çalışıyor.
Uzmanlara göre bu sistem iki yöneticinin güçlü yönlerinin birbirini tamamlaması açısından önemli bir fırsat. Ayrıca yöneticilerin farklı konulara odaklanmasına olanak sağlıyor.
İki genel müdürlü şirketlerde bir genel müdür finans, idari işler ve insan kaynaklarına odaklanırken diğeri ise satış ve pazarlama alanından sorumlu oluyor.
Uzmanlara göre, doğru nitelik ve kültürdeki kişilerin tercih edilmesi ve rol tanımlarının doğru oluşturulması durumunda bu yönetim yapısı şirkete fayda sağlıyor.
Bu sistem sayesinde yöneticilerin çokça iş seyahatine çıkması nedeniyle ortaya çıkan bazı aksaklıkların da önüne geçilebiliyor.
Tek elden idarede geçmişte deneyimlenen bir diğer aksaklık da genel müdür görevini yerine getiren yöneticilerin genelde satış kökenli olmasıydı. İkili yönetim sistemi bu dezavantajı da ortadan kaldırıyor.
DEZAVANTAJLARI DA VAR
Eş başkanlık sistemi olumlu yönleriyle öne çıksa da dezavantajları da yok değil. İnsan Kaynakları danışmanlarına göre, bazı konuların gri alanda kaldığı durumlarda sorumluluğun kimsede olmaması sıkıntı yaratabiliyor.
Ergene Consulting & HGA Group Türkiye Başkanı Murat Ergene, "Şirketlerde karar verici bir kişi olmalı. Doğru ya da yanlış bir karar verilebilmeli. Bu olmazsa işler gecikir. Bu nedenle şirketler bu kararı alırken dikkatli olmalı ve doğru isimleri bir araya getirmeli" diyor.
BANU BESTE BAŞOL KORN FERRY TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ
"YÖNETİCİLER BİRBİRİNİ TAMAMLIYOR"
"Her zaman istenilen tüm alanlarda çok güçlü deneyime sahip dört dörtlük bir CEO bulmak kolay değil. Bu gibi durumlarda eş başkanlık güzel bir çözüm.
Eş başkanlık modeli birbirini tamamlayan özelliklere sahip iki yöneticinin şirketlere sağladıkları katkıyı artırıyor.
Genellikle iyi bir ticari fonksiyonlar yöneticisi ile iyi bir finans yöneticisi sinerji yaratmak amacıyla birlikte çalıştırılıyor.
Eş başkanlık sistemi özellikle Alman menşeili şirketlerde çok uzun yıllardır var. Bizim şirketimiz Korn Ferry'nin EMEA organizasyonu da son 1,5 yıldır eş başkanlık sistemiyle başarıyla yönetiliyor."