Müşterinin satın alma gücünün korunmasının 2022'de çok kritik olacağını söyleyen TAMPF Başkanı Alp Önder Özpamukçu, "TL'de yaşanan değer kaybı ve enflasyon çok önemli. Bütçe çalışmaları, varsayımların oynaklığı sebebiyle mesnetsiz kalıyor" diyor.
26 Aralık 2021 – 08 Ocak 2022 tarihli sayıdan.
Gıdadan hazır giyime pek çok farklı kategoriyi kapsayan perakende sektöründe 2021'de fiziki mağaza ziyaretleri yeniden canlanırken, şirketler dijitale entegre bir şekilde deneyimi merkeze alarak büyümeye devam etti. Diğer taraftan sektör ham madde krizi, döviz kurunun seviyesi, maliyet kaynaklı fiyat artışları ve tüketicinin alım gücü gibi konulara yönelik stratejiler geliştirmeye çalıştı.
2022 ise pek çok sektör gibi perakende için de belirsizliklerle dolu. Türkiye ekonomisindeki gelişmeler, TL'de yaşanan değer kaybı ve enflasyon gibi önemli indikatörlerin sektörün büyümesinin ötesinde varlığını sürdürülebilmesi noktasında oldukça büyük önem arz ettiğine dikkat çeken Türkiye Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Federasyonu (TAMPF) Yönetim Kurulu Başkanı Alp Önder Özpamukçu, "Yaptığımız bütçe çalışmaları, varsayımların oynaklığı sebebiyle mesnetsiz kalıyor.
Maalesef ciddi bir öngörü yapılabilecek noktadan uzaklaşıyoruz" diyor. Özpamukçu, perakende sektörünün 2021 yılını değerlendirirken sektörün yeni dönem ajandasını anlattı.
Yeni normale geçtiğimiz 2021 sektör için nasıl bir yıl oldu?
Son iki yıl içinde oldukça sıkıntılı bir süreç yaşadık. Sektör, sağlık sektörü ile birlikte kapanmanın en yoğun olduğu dönemde bile faaliyetine ara vermedi.
Bunun yanı sıra başta gıda perakendesi olmak üzere böyle zor bir dönemde bile boş raf olmaması, tüm tedarik aşamalarından, paydaşların süreçlerinin yönetilmesine, tedarik elemanından sivil toplum kuruluşuna kadar organize perakendenin sistematik çalışmalarının sonucu.
Tüketici trendlerinde nasıl bir değişim oldu?
Organize perakende sektörü, dijitale bir tehdit gibi değil, her zaman kalacak olan fiziki mağazacılığın yanı sıra yeni ve önemli bir kanal olarak bakıyor. Bu noktada offline ve online'ın birbirini destekleyecek şekilde gelişmesi gerekiyor.
Bunun için de dünyada, örneğin Avrupa Birliği mevzuatında olduğu gibi düzenlenmesi online ve offline'ın sağlıklı ve birlikte büyüyerek ülke ekonomisine sunacağı toplam katkısı açısından önemli bir gereklilik. Fiziki perakende bu zor dönemden geçerken, diğer yandan Covid-19, e-ticaretin birkaç yıl sonra ortaya çıkacak gelişimini ülkemizde hızlandırdı.
Neticede 2021'de yeni normale geçişin başlaması ile fiziki mağaza ziyaretleri de yeniden canlanarak, dijitale entegre bir şekilde deneyimi merkeze alarak yeni müşteriyi oluşturmaya devam etti. Elbette satıcı ve alışverişin yaşattığı deneyim bir yana; müşterinin satın alma gücünün korunması önümüzdeki dönem için en kritik unsurlardan biri olacak.
Maliyet artışları ve enflasyon, sektördeki en önemli iki sorun olarak duruyor. Bu konuda çözüm önerileriniz nelerdir?
TAMPF olarak perakende sektörünün özellikle pandemi kaynaklı kayıpların telafi edilmesi ve önümüzdeki dönemler için de maliyet yönetimine somut katkılar sağlanabilmesi için Zer ile birlikte bir ortak satın alma platformu oluşturduk.
Ortak satın alma platformu aracılığıyla tüm TAMPF üyelerine, yerel ve uluslararası pazarlarda lojistik, ambalaj, malzeme satın alma ve personel taşıma hizmetleri, dijital satın alma platformlarının kullanımı gibi çok sayıda kategoride maliyet avantajı, operasyonel kolaylık ve zaman tasarrufu sunmayı hedefliyoruz.
Uzunca zamandır üzerinde çalıştığımız bu proje ile sektörün maliyet yönetimine çok somut katkılar sağlayabileceğimizi düşünüyoruz. Bunun yanında enflasyon hem maliyetler hem de işin tam merkezinde bulunan müşterinin satın alma gücünde düşüş yaratması nedeni ile kritik konular.
Biz bu iki önemli konunun sektörü ilgilendiren kısmı için kendi sınırlarımız içinde çözümlere katkı sunmaya devam ediyoruz.
2022 yılı büyüme hedefiniz nedir?
Türkiye ekonomisindeki gelişmeler, TL'de yaşanan değer kaybı ve enflasyon gibi önemli indikatörler sektörün büyümesinin ötesinde varlığını sürdürülebilmesi noktasında oldukça büyük önem arz ediyor. Yaptığımız bütçe çalışmaları, varsayımların oynaklığı sebebiyle mesnetsiz kalıyor. Maalesef ciddi bir öngörü yapılabilecek noktadan uzaklaşıyoruz.
Sektör kaç kişiye istihdam yaratıyor? 2022 yılında istihdam hedefi nedir?
Perakende sektöründe toplam çalışan sayısı 2,5 milyon, bunun yaklaşık 1 milyonu organize perakende sektöründe çalışıyor. Sektörümüz, pandeminin yoğun yaşandığı bu sorunlu dönemde dahi istihdama katkı vermeye devam etti. TAMPF-Nielsen verilerine göre bu yılın ilk üç çeyreği sonunda istihdama verdiğimiz katkıdaki toplam artış yüzde 15'lerde.
Son dönemde e-ticarette hızlı bir büyüme görüldü. Perakende sektöründe e-ticaretin payı nedir?
Perakendenin çok önemli bir kanalı olan e-ticaret sektörü her yıl ortalama geçmişte TL bazında ortalama yüzde 40'lar civarında büyüyordu. Bu yıl ise pandemi etkisi ile e-tica-retteki büyüme bakanlık verilerine göre yüzde 66 büyüme göstererek 226 milyar TL oldu.
Bu rakamlar perakendenin gidiş yönünü tayin etmekle kalmayıp potansiyelin büyüklüğü ve tüketici alışkanlıklarının bu yönde ne hızda evrilebildiğini göstermesi açısından oldukça önemli bir nokta.
Tüm veriler gösteriyor ki Türkiye'de genç nüfus, pandemi döneminde yükselişini iyice hızlandıran mobil cihaz ve internet kullanım oranları ile birlikte 'online alışveriş' artık perakende alışkanlığının vazgeçilmeyecek ve kalıcı bir parçası. 2021 yılında da büyümenin yakın bir oranda sürmesini bekliyoruz.
"Yeni dönemde fiyat hassasiyeti artacak"
"2022 yılında da geçtiğimiz yıla benzer şekilde maliyet yönetimi ve dijitalleşme önemli konu başlıkları olmaya devam edecektir diye düşünüyoruz.
Bunun yanı sıra içinde bulunduğumuz dönemin, tüketicinin satın alma kararlarında geçtiğimiz dönemlere kıyasla fiyat hassasiyetini daha fazla gözeteceği bir yıl olacağını tahmin etmek sanırım yanlış olmaz.
Bizim ajandamızda yine yoğun olarak sektörümüzdeki yasal düzenlemelerle ilgili olarak sektörün gerçeklerini ilgili makamlara en iyi şekilde ifade edebilmek var."