CEREN ORAL
coral@ekonomist.com.tr
Filocular, Anadolu'daki şubelerini artırarak ve mobil hizmetlerini geliştirerek daha çok kobiye ulaşmayı hedefliyor. Araç fiyatlarındaki artışların tercihleri satın almak yerine kiralamaya yönelteceği öngörülürken, 2017'de en az yüzde 10 büyüme bekleniyor.
Operasyonel filo kiralama, hem büyük şirketler hem de KOBÎ’ler tarafından tercih edilirliği her geçen gün artan bir sektör haline gelmiş durumda. LeasePlan Genel Müdürü Türkay Oktay, “Sektör iyi günlerde de büyüyor.
Sıkıntılı günlerde de” diyor. Kısaca, “işletmelerin satış, pazarlama ve dağıtım gibi fonksiyonlarının yürütülmesinde ihtiyaç duydukları binek araçları satın almak yerine belirlenen süre ve hizmet kapsamında kiralaması” olarak tanımlayabileceğimiz operasyonel kiralama, kapsamlı bir hizmet paketi olarak pek çok avantaj sağlıyor.
Operasyonel kiralamayla işletmeler, araç satın alma maliyetinden tasarruf etmenin yanı sıra periyodik bakım hizmetleri, vergi ödemeleri, hasar onarımları, sigorta/kasko giderleri, yedek araç hizmeti ve lastik değişimi gibi tüm operasyonel işlerin yönetimini kiralama şirketlerine devrediyor.
Böylece satın almaya kıyasla daha etkin ve ekonomik bir yöntem olan operasyonel kiralama ile iş yükünü ve maliyetlerini azaltıyorlar. Bu avantajlar da sektörün büyüme ivmesini artırmasında önemli rol oynuyor.
23 MİLYAR TL’YE ULAŞTITüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) tarafından yapılan pazar araştırmasına göre, 2016’da yaklaşık 10,9 milyar TL’lik yeni araç yatırımı yapan operasyonel kiralama sektörünün aktif büyüklüğü 23 milyar TL’yi aştı.
Önceki yıllarla karşılaştırdığımızda sektörün hızlı bir büyüme ivmesi içinde olduğu göze çarpıyor. 2014’te 13,7 milyar TL olan sektörün aktif büyüklüğü 2015’te ise 18 milyar TL idi. Buna göre 2015’teki büyüme yüzde 31,4 ve 2016’daki büyüme ise yüzde 27,8 olarak hesaplanıyor.
2015 ve 2016 yıllarındaki ekonomik problemlere rağmen hızlı büyüyen sektörde, 2017 yılı tahminleri de büyümenin devamına işaret ediyor. Bunun nedeni olarak ise yeni ÖTV oranları ve kurdaki dalgalı seyir gösteriliyor.
Çünkü otomotiv şirketleri, maliyetleri ağırlıklı olarak yabancı para cinsinden olduğu için kurdaki dalgalanmalardan etkileniyor ve bu durumun yansıması araç fiyatlarının artması şeklinde oluyor. Yeni ÖTV oranları da operasyonel kiralama sektörünü etkileyen bir diğer unsur. Yeni ÖTV düzenlemesiyle otomobillerin ÖTV’leri motor silindir hacmine göre yüzde 15-20 artırıldı.
Bu da otomobil fiyatlarını yüzde 3,510,5 arasında yükseltiyor. Sektör uzmanları, fiyatlardaki artışların tercihleri ‘araç satın almak yerine kiralamaya yönelteceği’ öngörüsünde bulunuyor. Bu sayede 2017’de sektörün yaklaşık yüzde 10’luk büyüme yakalaması öngörülüyor.
Nitekim Çelik Motor Genel Müdürü Özgür Maraş da özellikle son dönemlerde ÖTV ve sıfır araç satışında yaşanan fiyat artışlarının irili-ufaklı birçok şirketi araç kiralama yöntemini kullanmaya teşvik ettiği gözlemini paylaşıyor. Maraş, bu noktada büyük şirketlerin yanında KOBİ’lerin de araç satın almak yerine kiralamayı tercih oranlarında artış olduğunu da söylüyor.
9 BİNDEN 56 BİN MÜŞTERİYE
Operasyonel kiralamada büyüme göstergeleri ve tahminler böyleyken, araç ve müşteri sayısı da merak ediliyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği’nin (ODD) verileri, 2016 yılında yeni otomobil satışlarının 2015 yılına göre yüzde 4,3 arttığını gösteriyor.
TOKKDER de bu dönemde operasyonel kiralama sektörünün Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yüzde 19,4’ü olan 147 bin adet yeni aracı filosuna kattığı bilgisini veriyor.
Veriler, araç parkında da genişlemenin meydana geldiğini ve 2016 yılı sonunda sektörün filosundaki araç sayısının 330 bin 600’e ulaştığını ortaya koyuyor. 2015 yılında 277 bin 200 adetlik bir araç parkı söz konusuydu ve sektör temsilcilerinin 2016 yılı beklentileri 300 bini işaret ediyordu.
Araç parkında tahminlerin üzerinde meydana gelen genişleme, sektörün müşteri sayısı ile müşteri başına düşen araç sayısı verilerinde de iyileşmeyi sağladı.
2016’da müşteri sayısı 2015’e göre yüzde 33 artarak 56 bin 701’e ulaştı. 2010’da sektörün müşteri sayısının 9 bin 675 olduğu göz önüne alındığında, altı yılda kat edilen yol azımsanmayacak kadar büyük. Sektör temsilcileri, 2017 yılı sonunda ise müşteri sayısının 65-70 bine ulaşacağını öngörüyor.
KOBİ’LERİN ETKİSİ
Sektör için müşteri başına düşen araç sayısı da önemli bir gösterge. 2010’da müşteri başına 11,1 adet araç
düşerken bu oran 2015’te 5,9’a, 2016’da 5,3’e geriledi. Bu orandaki iyileşmenin, bireysel kiralamada gelişme yaşanması ve kurumsal şirketlerin araç kiralamaya ilgisinin artması anlamına geldiği söyleniyor.
Kurumsal tarafta meydana gelen büyümede, en önemli rolü KOBÎ’ler üstleniyor. Operasyonel kiralama yöntemi, KOBÎ’ler arasında gittikçe daha fazla tanınıyor. Bunun en önemli nedeni olarak, büyük şirketlere göre daha az sermayeye sahip olan KOBÎ’lerin operasyonel kiralamayla gider kalemlerinde maddi kazanç elde etmeleri gösteriliyor.
Çünkü satın almak yerine kiralamak ciddi bir maliyet avantajı sağladığı gibi, operasyonel yükü de azaltıyor. Kullanım süresi sonunda araçları geri iade etme esnekliği sunan kiralama yönteminde, araçların işletmenin varlığına kaydedilmemesi şirketlere muhasebe kayıtları açısından kolaylık sağlıyor.
Araç bandrolü, araç muayenesi ve benzeri vergi bazlı ödemeler araç sahibi olunduğunda gider olarak gösterilemezken kiralama sayesinde işletmeler kiralama faturasındaki KDV kalemini gider kalemi olarak yazabiliyor.
Böylece ekonomik kaynaklar daha efektif şekilde kullanılabiliyor ve bu da verimliliği artırıyor. Ayrıca filo kiralamanın yeni araçlarla güvenli hizmet sunması, bu yöntemi seçen şirketleri ve KOBİ’leri, müşterileri nezdinde de öne çıkarıyor. Hem itibar güçleniyor hem de sağlam işbirliği ortamı oluşuyor.
ANADOLU’YA YÖNELİYOR
Daha fazla KOBİ’nin sektöre çekilmesi de kurumların önceliklerinden biri haline gelmiş durumda. Bu da Anadolu’ya yatırımların artırılmasını beraberinde getiriyor. Şube sayısını özellikle Anadolu’da arttırmayı planlayan şirketlerden biri olan Garanti Filo, İstanbul dışında Anadolu’da halihazırda altı şehirde faaliyet gösteriyor.
Garanti Filo Genel Müdürü Ayşegül Gülgör, hedefleri arasında şehir sayısını artırarak daha çok KOBİ’ye erişmek olduğunu söylüyor. Operasyonel kiralamanın 2016’da tatmin edici bir büyüme gösterdiğini de ifade eden Gülgör, sektörde hala ciddi potansiyel olduğu kanaatinde.
Türkiye’deki şirket araçlarının yüzde 12’sinin operasyonel kiralama olduğu bilgisini veren Gülgör, daha çok KOBİ’nin sektöre çekilmesinin büyümeyi devam ettireceğini dile getiriyor. Gül-gör, “Sektörü büyütecek diğer bir unsur da hafif ticari araçların kiralanabilmesinin önünün açılması. KOBİ’lere asıl desteği, hafif ticari araçların da kiralamaya dâhil edilmesi sağlayacak. Bu konuda sektör olarak çalışmalar yapıyoruz” diyor.
MOBİLİTE DÖNEMİ
Son dönemde sektör oyuncuları teknolojik altyapıyı güçlendirerek mobilden verdikleri hizmetleri geliştirmeyi önemli bir strateji olarak uyguluyor. Beş kıtada ve toplam 32 ülkede araç filosu yöneten LeasePlan de, mobil tarafa önem veren şirketlerden biri olarak dikkat çekiyor.
2012’de müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayacak en uygun teklifleri internet üzerinden sunan ‘Tıkla Kirala’ platformunu kurduklarını belirten LeasePlan Türkiye Genel Müdürü Türkay Oktay, internet üzerinden filo kiralamaya rağbetin her geçen gün arttığını dile getiriyor.
“Tıkla Kirala kısa sürede 11 bin üye sayısına ulaştı. Sadece Tıkla Kirala’dan üç yılda bin 700 adet araç kiraladık” diyen Oktay, dijital dünyanın ihtiyaçları doğrultusunda platformu yenilediklerini ve yenilenen yüzüyle bu rakamın daha da artmasını hedeflediklerini vurguluyor.
