Merkezi yönetim bütçesi mayıs ayında 12,1 milyar TL açık verdi. Oysa geçen yılın aynı ayında bütçede 2,7 milyar TL'lik fazla vardı.
DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Geçen yılın mayıs ayındaki fazlanın yerini bu yıl büyük bir açık alınca son 12 aydaki yani yıllık bütçe açığındaki rekor biraz daha geliştirildi.
Nisan ayında 103,9 milyar TL olan yıllık bütçe açığı mayıs ayında 118,7 milyar TL'ye yükseldi. Bu arada yılın ilk beş ayındaki bütçe açığı da yüzde 225,1'lik artışla 20,5 milyar TL'den 66,5 milyar TL'ye yükselmiş durumda.
Bütçe açığındaki bu büyük artışta ekonomide yaşanan resesyonun önemli bir etkisi var. Türkiye'nin vergi gelirlerinin büyük kısmı mal ve hizmet satışları ile ithalattan alınan vergilerden oluşuyor.
Ekonomi resesyondayken mal ve hizmet satışları ile ithalatta gerileme yaşanınca doğal olarak vergi tahsilatı da zayıflıyor. Nitekim mayıs ayında vergi gelirlerinin yüzde 2,3 düştüğü görülüyor.
Ocak-mayıs dönemindeki vergi gelirlerinde ise sadece yüzde 4,3'lük artış var. Vergi dışı gelirlerdeki artış hala yüksek olsa da bunlar vergi gelirlerindeki kaybı tam olarak telafi edemiyor.
Bu da bütçedeki toplam gelirlerin toplam harcamaların giderek daha fazla gerisinde kalmasına neden oluyor. Harcama tarafında bir türlü frene basılamaması ise işleri iyice zorlaştırıyor.
Ekonomideki resesyon bir müddet daha sürecek gibi göründüğü için bütçe açığındaki artış da yükselmeye devam edeceğe benziyor. Bunun önüne geçilebilmesi için hem harcamalarda artık frene basmak hem de ekonominin yeniden büyümeye başlamasını sağlayacak adımlar atılması gerekiyor.
