İktidarın 'Yeni Ekonomi Modeli' adıyla uygulamaya koyduğu politikalar, bir yandan hiper enflasyon ile vatandaşın cebini her geçen gün küçültürken, diğer yandan tüketim ve ihracat odaklı büyümenin de önünü açıyor.
Ancak ne yazık ki toplumun geneline yansımayan bu büyüme modeli, sadece tüketim ve ihracatla toplumsal refahın kazanılamayacağının da bir göstergesi haline geliyor.
TÜİK verilerine göre, Türkiye ekonomisi ilk çeyrekte piyasa beklentilerine paralel olarak yüzde 7,3 büyüdü.
Büyüme içerisinde iş gücü ödemelerinin payına baktığımızda ise 2020'nin ilk çeyreğinde yüzde 39,1 olan iş gücü ödemelerinin büyüme içindeki payının 2022 ilk çeyrekte yüzde 31,5'e kadar gerileme olduğu görülüyor.
TÜKETİM TELAŞI ETKİLEDİ
Bu büyüme oranıyla büyüme verileri açıklanan ülkeler arasında Türkiye dünyada altıncı sırada yer alırken, OECD ülkeleri arasında ise Suudi Arabistan ve İngiltere'nin ardından üçüncü en hızlı büyüyen ülke oldu.
Bu büyümede vatandaşların "daha da pahalanmadan alalım" diyerek tüketime yönelmesi etkili oldu. Vatandaşın tüketim harcamaları büyümeye 11,6 puan katkı sunarken, net ihracattan 3,5 puan destek geldi.
İlk üç aylık dönemde stokların büyümeyi 8,2 puan aşağı çekmesi de dikkat çekti. Yani dolayısıyla ilk çeyrekteki talebin büyük oranda stoklardan karşılanmış olduğunu da not edelim.
KİŞİ BAŞI GELİR 9,3 BİN DOLAR
Öte yandan ilk çeyrekte Türkiye ekonomisinin büyüklüğü cari fiyatlarla geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 79,5 artarak 2 trilyon 496 milyar 328 milyon TL'ye ulaştı.
Dolar bazında cari fiyatlarla ise 179 milyar 800 milyon dolar oldu ve geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 4,8 küçülme yaşandı.
Kişi başı milli gelir ise TÜİK'in nüfus verileri ışığında hesaplandığında, 9 bin 374 dolara düştü. Kişi başı milli gelir 2018 yılından bu yana 10 bin doların altında seyrediyor.
Peki yılın geri kalanında büyüme nasıl bir seyir izleyecek?
Öncü göstergelere baktığımızda, bu yılın en güçlü büyümesinin ilk çeyrekte görüleceğini, ikinci çeyrekten itibaren iç talebin hız keseceğini öngörebiliriz. FED'in faiz hamlesi ile birlikte büyümede ciddi bir fren olması olası.