AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN BURCU TUVAY
asakarya@ekonomist.com.tr btuvay@ekonomist. com. tr
Büyüklüğü 16 milyar lirayı bulan sektörün 300 bin kişiye istihdam yarattığı tahmin ediliyor. Verilere göre Türkiye’de özel ve resmi toplam 61 bin 201 okul bulunuyor. Bu okulların tamamında okuyan öğrenci sayısı ise 15 milyon 715 bine ulaşıyor.
Tabloları görmek için görsellere tıklayın.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın verileri özellikle özel eğitim kurumlarının hızlı büyümesini ortaya koyar nitelikte. 2013 yılında 4 bin 200 olan özel okul sayısı bugün 8 bin 150'ye yükseldi. Son üç yılda yüzde 100 artış gösteren özel okul sayısı ile yüzde 4’lerde olan özel okullaşma oranı yüzde 7,4’e ulaştı. 2023 yılına kadar özel öğretimin payının yüzde 15’lere çıkarılması planlanıyor.TEŞVİKLERLE BÜYÜDÜ
Bu büyümede son yıllarda izlenen politikaların büyük rolü var. Devletin öğrenci başına verdiği eğitim desteği ve yatırımcılar için sağlanan teşvikler, özellikle özel okul sektörünün büyümesine önemli katkılar sağladı.
Türkiye Özel Okullar Derneği Başkanı Cem Gülan, “Bu artışlarda özel okul yatırımlarına teşvik verilmesi, veliye eğitim-öğretim desteği verilmesi ve hepsinden önemlisi 2015’ten 2016’yabin 150 civarında dershanenin temel liseye dönüşmesi etkili oldu” diyor. Sektördeki bu büyüme yeni girişimciler için de fırsatlar yaratıyor. Yaptığımız araştırmaya göre, 2017 sonuna kadar 26 eğitim kurumu 335 şube açacak.
Üstelik franchising sisteminin avantajını fark eden sektör oyuncuları artık bu sistemle büyümeyi planlıyor. Bu da eğitim alanında yatırım yapmak isteyen girişimciler için riski düşük iş fırsatı anlamına geliyor.Üstelik her girişimcinin bütçesine göre yatırım imkanları mevcut. Yaptığımız araştırmaya göre, kolejlerden ana okullarına hatta online eğitim platformlarına kadar çok farklı alanlarda fırsatlar bulunuyor. Yatırım maliyetleri ise markanın konsepti ve lokasyona göre değişiyor. Bir anaokulu veya dil okulu açmanın maliyeti 200 bin TL civarındayken, okul öncesi eğitimden liseye kadar eğitim verilen bir kampüs kurmanın toplam maliyeti 15 milyon lirayı buluyor.
MEKTEBİM HIZLI BÜYÜYOR
Pek çok büyük kurum artık franchising sistemiyle büyümeyi tercih ediyor. Bunlardan biri olan Mektebim Okulları’nın kurucusu Ümit Kalko, franchising sisteminin sektörün büyümesine olumlu etki yaptığını söylüyor.
Özel okulların, yeni bir sistem kurmak yerine eğitim kalitesiyle, sosyal ve fiziki imkânlarıyla, eğitim modelleriyle örnek oluşturan okulların bilgi ve tecrübelerinden yararlanarak sisteme dâhil olabilileceğini söyleyen Kalko, “Bu şekilde yeni bir sistemi kurmak ve geliştirmek için harcayacakları emek, zaman ve parayı daha verimli şekilde kullanmış olurlar” diye konuşuyor.
Türkiye genelinde 36 kampüsü ve 106 okulu bulunan Mektebim Okulları, önümüzdeki dönemde büyüme atağına hazırlanıyor. Bu yıl dört yeni kam-püs açmaya hazırlanan Mektebim Okulları, dört yıl içerisinde 100 kam-püse ulaşmayı ve 70 bin öğrenciye eğitim vermeyi hedefliyor.Franchise alacaklardan başlangıç bedeli olarak 50 bin dolar talep ediliyor. Toplam yatırım bütçesi ise şehrin ve arsanın bulunduğu lokasyona göre değişkenlik gösteriyor. Genel bir ortalama vermek gerekirse, anahtar teslim bir kampüsün maliyeti (anaokulu-ilkokul-ortaokul-lise) 25 milyon TL’ye kadar çıkabiliyor.
UĞUR ATAĞA KALKTI
Eğitim sektörüne en çok yatırım yapan kuramlardan biri olan Uğur Okulları, yeni açılan 12 yeni kampüs ile birlikte toplam 36 bin öğrenciyle yeni eğitim öğretim döneminde buluşmaya hazırlanıyor. Yeni açılan kampüslerin her biri için yaklaşık 25 milyon TL’lik yatırım yapıldı. Marka, üç yıl içerisinde 50 kampüse ulaşmayı hedefliyor.
Okulun açılacağı bölgeye ve okulun büyüklüğüne göre yatırım maliyeti değişiklik gösteriyor. Uğur Okulları Genel Müdürü Yücel Yücel, okulun maliyetini arsa, inşaat ve okul iç tefrişat bedelinin belirlediğini söylüyor. 12 bin metrekarelik kapalı alanlı bir okulun maliyeti 50 bin TL’yi bulabiliyor.
200 ŞUBEYE ULAŞACAK
Türkiye genelinde temel liseler, anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise, özel öğretim kursu ve etüt eğitim merkezleriyle eğitim hizmeti veren Açı Eğitim Kurumlan, franchise sistemiyle büyümeyi tercih eden şirketlerden biri. Kurumun 130 şubesi bulunuyor. Kolej için Türkiye koşullarında 3 ila 5 milyon TL arasında yatırım yapmak gerektiğini söyleyen Açı Eğitim Kurumları Genel Müdürü Hakan Yılmaz, “Özel öğretim kursu ve etüt eğitim merkezleri ise daha az maliyet gerektirir.
MEB’in özel okul açma standartları var. Ayrıca bu konuda ek olarak bizim girişimcilerden talep ettiğimiz birtakım fiziki şartlar da olabiliyor” diyor. Açı Eğitim, yıl sonuna kadar 200 kuruma ulaşmayı hedefliyor.
10 YENİ KAMPÜS AÇACAK
Üç yılda 11 kampüse ulaşan Era Kolejleri, yeni yatırımlarla birlikte Îs-tanbul dışında büyük iller başta olmak üzere Türkiye geneline yayılmayı hedefliyor. Özgün eğitim modellerini yaygınlaştırmak istediklerini söyleyen Era Kolejleri Genel Müdürü Sezai Eyüboğlu, 2017 sonuna kadar en az 10 yeni kampüs daha açmayı he-
deflediklerini belirtiyor.
Kurum, başlangıç bedeli olarak 200 bin TL talep ediyor. Toplam yatırım bütçesi ise değişiklik gösteriyor. Kiralama yapacak işletmeci için 12 yıl ve üzeri kiralarla teşrifat yatırımı gereki-yor. Bu durumda yatırım maliyeti 1 ila 3 milyon TL arasında değişiyor. Yatırımını kendi arazisi üzerinde sıfırdan yapmak isteyen yatırımcılar için ise maliyet 10 ila 30 milyon TL arasında değişiyor.
EĞİTİM DESTEĞİ SAĞLIYOR
Yabancı dil, kariyer sertifika programları, sınavlara hazırlık programları ve ilköğretim İngilizce konularında eğitimler veren Deulcom da franchising ile şubeleşmeyi tercih eden kurumlar arasında yer alıyor. 12 adet franchise merkezi bulunan Deulcom, 10 bin ile 35 bin Euro arasında başlangıç bedeli alıyor. Ciro üzerinden yüzde 10 royalty alınıyor. Franchise paketinin içeriğinde işletme eğitimi, marka yönetimi ve yer seçimi bulunuyor.
Deulcom International İcra Kurulu Başkanı Baybars Altuntaş, franchise verecekleri kişilerde aradıkları özelliklere ilişkin olarak, “En önemli unsur, franchise veren ile ortak değerlerde buluşma vizyonuna sahip olup olmadığının anlaşılması” şeklinde konuşuyor.
EĞİTİM DANIŞMANLIĞINDA FIRSAT
Son yıllarda yurtdışı eğitim danışmanlığı konusunda faaliyet gösteren şirketler de franchise sistemiyle büyümeyi tercih ediyor. Bunlardan biri de Endless Abroad. Halihazırda beş şubesi bulunan şirket, 2017 sonuna kadar beş franchise şube açmayı hedefliyor.
Başlangıç bedeli olarak 75 bin TL talep ediliyor. Endless Abroad Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı Genel Müdürü Gökmen Özdemir, franchise verecekleri kişilerin eğitim sektöründen olmasına ve yurtdışında eğitim almasına özen gösterdiklerini söylüyor.
ATA Yurtdışı Eğitim Danışmanlığı, yurtdışında eğitimi hedefleyen öğrencilere okul kayıtları, vize işlemlerinin yürütülmesi, konaklama ayarlanması, seyahat organizasyonlarının planlanması gibi konularda hizmet veriyor. Yurtdışı eğitim sektörüne ilgi duyan ve bu alanda faaliyet göstermek isteyen girişimcilere de temsilcilikler veriyor.
Ofis olarak kullanılacak alanda telefon, faks, bilgisayar ve internet bağlantısının bulunması, halen aktif olarak çalışan ve faaliyet alanlarına yurtdışı eğitim sektörünü de dahil etmek isteyen firmalarda ofisin en az bir odasını ve bir personelini bu işe ayırabilecek olmak, yeni kurulacak ofislerde temel ofis donanımlarını sağlayabilecek ekonomik yeterliliğe sahip olmak, temsilcilik almak için yeterli kriterler arasında.
DİL OKULLARI ÖNE ÇIKIYOR
Manchester Dil Okulları, merkezi Londra’da olan bir eğitim kurumu. Uzun yıllar Londra’da yaşadıktan sonra bu markayı Türkiye’ye getiren Haldun Saat, “Markayı farklı bir girişim modeli ile Türkiye’ye getirdik. Öncelikle kalkınmada öncelikli illerde yapılanarak, sistemi alttan üste taşıyarak belli bir sayıya ulaştıktan sonra büyük illerde franchise başvurularını kabul ediyoruz” diyor.
Şirketin halihazırda Türkiye genelinde dokuz şubesi bulunuyor. 2017 sonuna kadar 20 şube açmayı planlayan markanın başlangıç bedeli 16 bin ila 28 bin TL arasında değişiyor. Yatırım maliyetinin derslik sayısı ile doğru orantılı olarak değiştiğini söyleyen Saat, altı derslikli bir yer için 80 bin TL yatırım yapmak gerektiğini söylüyor.
‘5 Günde İngilizce’ ismiyle dil eğitimi alanında faaliyet gösteren Alta Grubu, bu yıl franchise vererek büyümeye hazırlanıyor. Grup, 2017 sonuna kadar Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya’da toplam dört franchise vermeyi hedefliyor. Başlangıç bedeli 250 bin TL olan Alta’nın bir şubesi için belirlenen ortalama yatırım bütçesi 500 bin TL. Girişimci adaylarına üç haftalık bir eğitim veriliyor. Bu eğitim işe alımdan pazarlamaya, satıştan sınav yönetimine kadar pek çok konuyu kapsıyor.
OKUL ÖNCESİ EĞİTİM
Okul öncesi eğitim, artık tüm ebeveynlerin gündeminde olan bir konu. Çocuğun ilköğretim hayatına adaptasyonunda büyük katkı sağlayan anaokulları da artık zincirleşen markalara dönüşmeye başladı. Bu markalardan biri de Neşe Erberk’in kurduğu Joyfull House. Okul, 1,5-6 yaş arası çocukları hedefleyen yetenek geliştirme programıyla eğitim veriyor. Bugün 24 ilde toplam 33 okul ile faaliyet gösteren Joyfull House, franchise vererek büyüyor.
Erberk, “100 ve üstü öğrenciyi hedef olarak koyup verimliliğin ise yüzde 80-100 arası olması için her şubemizi eğitir, yönlendirir ve sık sık denetleriz. Geri bildirimleri de tüm şubeler arası yaptığımız tablolardan elde ettiğimiz istatistiklerle yaparız” diyor.
Amerika kökenli Gymboree Play & Music de Türkiye’de franchise sistemiyle büyüyen markalardan biri. İnteraktif ebeveyn-çocuk eğitim programı Gymboree, okul öncesi dönemde çocukların toplumsal, duygusal ve fizyolojik olarak gelişmesini hedefliyor. Girişimci Esra Taşar’ın 2006 yılında Türkiye’ye getirdiği markanın bugün
12 oyun ve aktivite merkezi bulunuyor. Taşar, 2017 sonuna kadar 15 şubeye ulaşmayı hedeflediklerini söylüyor. Başlangıç bedeli olarak 40 bin dolar talep eden markanın toplam yatırım maliyeti 200 bin doları buluyor.
10 FRANCHISE ARIYOR
Türkiye'nin önde gelen süpermarket zincirlerinde uzun yıllar yöneticilik yapan Hamit Akçay’ın kurduğu Kaşif Çocuk Akademisi’nin altı şubesi bulunuyor. 2017 sonuna kadar toplam 10 franchise şube açmayı hedefleyen markanın başlangıç bedeli 20 bin TL. toplam yatırım bütçesi ise büyüklüğüne göre değişmekle birlikte 200 bin TL’yi buluyor.
Hem eğitimi hem de işletmeciliği bilen güçlü akademik arka planı olan bir kadro ile bu işe girdiklerini söyleyen Akçay, “Satın alma, pazarlama, denetim gibi tüm fonksiyonları biz üstleniyoruz. Franchise alan işletmecilerin sadece müşterileri ile ilişki yönetimine ve eğitimin içeriğinin eksiksiz uygulamalarına odaklanmalarını istiyoruz” diyor.
Türkiye genelinde 22 şubesi bulunan Yapa Yaşam Paylaşım Anaokulları, 2017 sonuna kadar bu rakamı 40’a ulaştırmayı hedefliyor. Franchise isim bedeli olarak İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa ve Antalya’da 50 bin TL, diğer il ve ilçelerde 40 bin TL alınıyor. Bu rakamın yüzde 50’si sözleşmeyle birlikte, yüzde 25’i birinci yıl, yüzde 25’i ise ikinci yılın sonunda tahsil ediliyor. Yapa Yayınları ve Anaokulları Kurucusu Turhan Özüduru, bir şube için 150 bin TL yatırım gerektiğini söylüyor.
KADIN GİRİŞİMCİYE ÖNCELİK
İngiltere’den dünyaya yayılan Helen Doron Erken Eğitim Sistemi, üç aylıktan 12 yaşa kadar İngilizce dil eğitimi hizmeti sunuyor. Efinst Dil Okul-ları’nın master franchise’i olduğu Helen Doron Türkiye okullarında hem erken İngilizce eğitimi veriliyor hem de anaokulu hizmeti sunuluyor.
Türkiye genelinde 45 şubesi bulunan Helen Doron, 2017 sonuna kadar beş şube daha açmayı planlıyor. Başlangıç bedeli bölgelere göre 45 bin ile 65 bin Euro arasında değişiyor. Royalty ücreti yüzde 14 ile başlayıp öğrenci sayısının artmasıyla yüzde 10’a inebiliyor. Bir şube için ortalama yatırım maliyeti bölgelere göre 250 bin ile 400 bin TL arasında değişiyor.
Türkiye’nin değişik bölgelerinde şubeleşen Helen Doron, İstanbul, Ankara ve Îzmir dışında Karadeniz’de Samsun ve Trabzon’da da yatırımcı arıyor. Helen Doron Türkiye Genel Müdürü Bora Gündüzyeli, iş modelleri doğrudan küçük çocuklarla ilgili olduğu için kadın girişimcilere öncelik tanıdıklarını söylüyor. Gündüzyeli, “Yabancı dil bilmesi öncelikli tercihimiz oluyor. Bu işi sürdürebilecek mali güce sahip olmalarına dikkat ediyoruz” diyor.
TÜRKİYE'DE YAYGINLAŞACAK
IPC (International Preschool Curriculum), Amerika merkezli bir anaokulu. Öncelikle danışmanlık hizmeti sunmak üzere MİN Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri şirketini kuran Şule Fırat, okul öncesi eğitimde dil hizmetlerini kapsayan ve Türkiye temsilciliğini üstlendiği IPC uygulamasını yaygınlaştırmayı hedefliyor. Eğitim altı ay ile altı yaş aralığını kapsıyor. Türkiye genelinde şu anda yedi okulu bulunan IPC’nin tüm okulları franchise sistemiyle işliyor.
Fırat, “Öğretmen eğitimleri, öğrencilerin kullanacağı eğitim materyalleri olan konularla bağlantılı, workbook, worksheet ve İngilizce öğrenme setleri olarak özel hazırlanmış setlerimiz paketimizin içerisinde” diyor.
ONLINE EĞİTİM FIRSATI
Eğitim teknolojilerinin gelişmesiyle online eğitim alanında da girişimciye yönelik fırsatlar ortaya çıkmaya başladı. Online eğitim konusunda uzmanlaşan şirketlerden biri olan eKolej, franchising sistemiyle büyüyor. Girişimciler, bulundukları bölgede online eğitim tanıtımları yaparak para kazanabiliyor. Marka, 26 olan bayi sayısını 2017 sonuna kadar 40’a çıkarmayı hedefliyor. eKolej franchise alan bayilerinden herhangi bir royalty ücreti talep etmiyor.
Sadece bayilerin tanıtım ve satışlar için gerek duydukları broşür, afiş, öğrencilere dağıtılan promosyonlar gibi ürünlerden oluşan basic, silver ve gold paketlerinden seçtikleri paketi temin etmeleri gerekiyor. Ekolej’e yatırım bedeli 10 bin TL civarında bulunuyor.