ARAM EKİN DURAN
eduran@ekonomist.com.tr.
Ekonomist Dergisi olarak her yıl gerçekleştirdiğimiz ve Anadolu'nun en büyük 500 şirketini belirlediğimiz "Anadolu 500" araştırmamızın bu yılki lideri, geçen yıl olduğu gibi yine Tosyalı Holding bünyesindeki Tosçelik Profil oldu.
Hatay merkezli Tosyalı Profil, 5 milyar TL'yi aşan net satış geliriyle Anadolu'nun lider şirketi olmaya hak kazandı. Biz de bu başarının arkasındaki isim olan Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı ile şirketin mevcut yatırımlarını ve gelecek planlarını konuştuk. Tosyalı'ya sorduğumuz sorular ve aldığımız yanıtlar şöyle:
Tosyalı için 2018'in ilk sekiz ayı nasıl geçti?
2015 ve 2016 yılları grubumuz açısından yatırımların hızlandığı bir dönem olmuştu. 2017 yılında ise hem yurtiçinde hem de yurt-dışında üretime başlayan yeni tesislerimizin meyvelerini almaya başladık. Bu tablo da üretim, satış ve ihracat rakamlarımıza yansıdı. Yılın ilk sekiz ayında ulaştığımız rakamlar, yıl sonu hedeflerimizi rahatlıkla yakalayabileceğimizi gösteriyor.
Ciro, ihracat ve istihdamda 2018 sonu beklentiniz nedir?
Geçen yılın son aylarında Japonya'nın en önemli şirketlerinden Toyo Kohan ile ortak kurduğumuz Tosyalı Toyo tesisimiz üretime başladı. Bunun yanı sıra hem yurtiçi hem de yurtdışı fabrikalarımızdaki yatırımlarımız da hızla ilerliyor. İstihdam açısından değerlendirdiğimizde, 2017 sonunda ulaştığımız çalışan sayısı 6 bin 500 seviyesindeydi. Bu rakam giderek artıyor. Hedefimiz, 2020 yılında 10 bin kişinin istihdam edileceği bir grup olmak. Yine geçen yıl holding olarak yurtiçi ciromuz 2 milyar dolar, ihracatımız da 850 milyon dolar olarak gerçekleşmişti. Yıl sonunda bu rakamlar, ülkemizin ekonomik büyümesine paralel olarak artacak.
2018'de hangi yeni projeleri devreye aldınız?
2018'i aslında grubumuz için bir nevi 'yatırım yılı' olarak görüyoruz. Son dönemde ülkemizin hedef olduğu tüm saldırılara ve ekonomimizde yaşanan tüm dalgalanmalara rağmen yatırım planlarımızdan asla vazgeçmedik ve vazgeçmeyeceğiz. Aksine, Türkiye ekonomisine katkıda bulunmayı ilke edinmiş, ülkesi için üreten, yatırım yapan, istihdam sağlayan bir şirket olarak çok daha fazla çalışmamız gereken bir dönemde olduğumuzun farkındayız. Bu süreçte taşın altına elimizi koymaktan asla çekinmeden, üzerimize düşen her türlü sorumluluğu yerine getirmek için var gücümüzle çalışıyoruz. Tüm bunları birlikte değerlendirdiğimizde, 2018'in geçtiğimiz yıllarda başlattığımız yatırım seferberliğinin en önemli dönüm noktalarından biri olacağını söyleyebilirim.
Tosyalı yalnızca Türkiye'de değil, yakın coğrafyada da çok büyük bir sanayi markası. Özellikle Cezayir'deki yatırımlarınız ne aşamada?
En önem verdiğimiz yatırımlarımızdan biri Cezayir'de devam eden Tosyalı Algerie yatırımı. Toplam dört faz olarak planladığımız yatırımda üçüncü fazı da devreye aldık. Şimdi, 2'şer milyar dolarlık iki ayrı modülden oluşacak dördüncü faz için kolları sıvadık. Tosyalı Algerie yatırımımız yakın gelecekte 10 milyar dolarlık bir değere ulaşacak. Cezayir'deki bu yatırımla birlikte üretim kapasitemizi de ciddi oranda artırmaya hazırlanıyoruz. Önümüzdeki beş yıl içinde toplam üretim kapasitemiz 8 milyon tonu aşacak.
Aynı zamanda Türkiye'de olduğu gibi bu bölgede de ürün yelpazesini genişleteceğiz ve katma değeri yüksek ürünlere yöneleceğiz. Maden ve cevherden çelik üretimine ağırlık vereceğiz. Böylece Cezayir, Türkiye'den bugüne kadar yurtdışında yapılmış en büyük Türk yatırımlarından biri olmakla kalmayacak, aynı zamanda bir Türk şirketinin yurtdışındaki maden alanında en büyük yatırımı da olacak.
ABD, BİZİM İÇİN VAZGEÇİLMEZ DEĞİL
"Türkiye demir-çelik sektörünün ihracat pazarı olarak ABD önemli bir ülke ancak vazgeçilmez değil. ABD'ye yıllık 2 milyon ton ürün satılıyor. Biz de hem Tosyalı Holding hem de sektör olarak hızlı büyüyen pazarlara dönük çalışmalarımızı hızlandırdık. Oluşacak açığı bu ülkelerle telafi edeceğiz. İlk aylarda bir miktar düşüş olsa da yıl sonunda herhangi bir sorun olmayacağı görülüyor."
Son dönemde imza attığınız büyük liman projelerinde son durum nedir?
Büyük önem verdiğimiz alanlardan bir tanesi de liman yatırımlarımız. İskenderun'da başlattığımız iki önemli liman projesinden ilki olan ve İskenderun'a bağlı İkinci Organize Sanayi Bölgesi'nde inşa ettiğimiz Tosyalı İskenderun Port'u içinde bulunduğumuz ay resmen işletmeye açtık. Önümüzdeki aylarda da Doğu Akdeniz'in en büyük limanı olarak projelendirdiğimiz Erzin Limanı'nın yatırımına başlayacağız. Türkiye'de demir-çelik üretiminin yüzde 40'ının İskenderun ve Osmaniye bölgesinde yapıldığını düşündüğümüzde, bu iki limanın önemi daha da ortaya çıkıyor. Hem İskenderun'a hem de bölge ekonomisine büyük katkıda bulunacak bu iki projeyle birlikte liman yatırımlarımızın toplam büyüklüğü de 825 milyon dolara ulaşmış olacak.
2019 ve sonrası için yeni hedefleriniz ve büyüme beklentiniz nedir?
Hedefimiz, vizyonumuz çok net: Faaliyet gösterdiğimiz tüm sektörlerde bir dünya markası olmak. Bu topraklarda doğmuş, büyümüş bir şirket olarak en büyük önceliğimiz ise ülkemiz ekonomisine, ülkemiz insanına katkıda bulunmak, ülkemizle kol kola hak ettiğimiz seviyeye ulaşmak. Yaptığımız tüm yatırımların, attığımız tüm adımların arkasında bu vizyon var. Bu kapsamda 2019 ve ötesini değerlendirdiğimizde, ülkemizin 2023 hedefleri doğrultusunda bir dünya markası olma hedefiyle çalışmalarımıza devam edeceğiz. Bugün başlattığımız ve proje aşamasında olan tüm yatırımlarımızı devreye aldığımızda, sektörümüzde dünyanın hatırı sayılır üreticilerinden biri olacağız.
"İTHALATI 3 MİLYAR DOLAR DÜŞÜRECEĞİZ"
"Bizleri en fazla heyecanlandıran projelerden birisi, ülkemizin geleceğine büyük katkıda bulunacağına inandığımız, cevherden çelik üretilecek entegre tesis yatırımımız. Geçtiğimiz aylarda projeyle ilgili teşvik belgemizi Sayın Cumhurbaşkanımız takdim etti. Birçok ilimizi kapsayan bu 28 milyar TL'lik yatırımımızla ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Bu yatırımımızı kademe kademe devreye alacağız. Yatırımın tamamlanma süresi 7-8 yıl olacak ve tamamlandığında direkt yeni istihdamımız 5 bini bulacak. Bizim ilk olarak hedefimiz 4 milyon ton üretim. 4 milyon ton ithalat bugün için 3 milyar dolar. Yani 3 milyar dolar ithalat karşılığındaki ihracat aslında yıllık 6 milyar dolarlık bir etki yapacak."