AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
2010 yılından bu yana yüzde 110’un üzerinde büyüyen doğrudan satış sektöründe 1,5 milyon girişimciye ulaşıldı. 2017 yılında sisteme 200 binin üzerinde yeni girişimci katılması bekleniyor. Sektörün yıllık iş hacmi de 1,2 milyar TL’yi buluyor.
Ürün ve hizmetlerin sabit bir perakende noktası olmadan tüketiciye satılması anlamına gelen doğrudan satış yöntemi, kozmetikten kişisel bakıma, zinde yaşam ve beslenme destek ürünlerinden ev bakım ve teknolojilerine kadar farklı ürünlerin ve hizmetlerin satıldığı dev bir sektöre dönüştü.
Özellikle Türkiye doğrudan satış sektörünün en hızlı büyüdüğü ülkelerden biri. Türkiye'deki doğrudan satıcı sayısı 2010 yılından bu yana yüzde 110'un üzerinde artarak 1,5 milyonu aştı.
2017’de bu rakamın 1,7 milyona çıkması bekleniyor. Türkiye’de doğrudan satış sektöründe faaliyet gösteren global şirketler, 2017’de bünyelerindeki girişimci sayısını artırmak için kıyasıya rekabet ediyor.
Dünya Doğrudan Satış Dernekleri Federasyonu’nun verilerine göre, doğrudan satış sektörü dünyada 183,7 milyar dolar büyüklüğe sahip.
Bu pastanın yüzde 46’sını Asya Pasifik ülkeleri, yüzde 34’ünü Amerika alıyor. Türkiye’nin de bulunduğu Avrupa ülkelerinin payı yüzde 19 düzeyinde. Türkiye’de ise net satışlar 1,2 milyar TL seviyesinde bulunuyor.
SATIŞ HACMİ 500 DOLAR
Türkiye’de doğrudan satış sektörü son yıllarda hızlı bir büyüme eğiliminde. Özellikle bağımsızlığına düşkün yeni nesil, doğrudan satış sektörünün yarattığı esnek çalışma saatleri nedeniyle sektöre ilgi duyuyor.
Sektörün ülke ekonomisine katkı sağlarken işsizlik sorununa da çözüm olabileceğini söyleyen Huncalife Pazarlama Direktörü Ahmet Koçak, “Dünya ortalamasında temsilci başına satış hacmi bin 800 dolar civarında iken, Türkiye’de ise daha henüz 500 dolar seviyesinde.
Gidilecek çok yol var” diyor. Türkiye’yi stratejik pazarları arasına koyan global oyuncular 2017’de hızlı büyüme hedefliyor.
Bunlardan biri olan Amway, yaklaşık 23 yıldır Türkiye pazarında faaliyet gösteriyor. Amway Türkiye, son dokuz yıldır sergilediği istikrarlı büyüme grafiği ile tüm Amway’in Avrupa’daki 30 şirketi arasında en önemli odak pazarlarından biri haline geldi.
Şirket, 2017 yılını yüzde 12 büyüme ve 202 milyon TL ciroyla kapatmayı hedefliyor. Bünyelerinde yaklaşık 335 bin serbest girişimci olduğunu söyleyen Amway Türkiye Genel Müdürü Tayfun Ergün, 2017 yılında yüzde 10 artışla bu rakamı 368 bine çıkarmayı hedeflediklerini belirtiyor. TC vatandaşı ve 18 yaşını doldurmuş kişiler bir ücret ödemeden ve iş tecrübesi, deneyim ve eğitim koşuluna bakılmaksızın Amway serbest girişimcisi olabiliyor.
POTANSİYEL YÜKSEK
Alman doğrudan satış markası LR Health & Beauty, Türkiye pazarına 2003 yılında girdi. Ürün gamında kozmetik ürünlerinden gıda takviyesine pek çok ürün bulunan LR, son dönemde Türkiye’de çok hızlı büyüyor. 2016’da yüzde 100’ün üzerinde büyüyen şirketin 2017 hedefi ise yüzde 50 büyüme.
Türkiye’de 161 bin 738 girişimci sayısına ulaşan şirket, 2017’de 70 bin yeni girişimciyi bünyesine katmayı hedefliyor.
LR Health & Beauty Türkiye Genel Müdürü Ömer Barış Turan, Türkiye’nin doğrudan satış açısından değerlendirildiğinde henüz gelişme ve büyüme döneminde olan genç bir pazar olduğunu söylüyor.
Turan, “Özellikle Türk insanının girişimci kişiliği ve sosyal bağlarını günlük yaşamı içerisinde kuvvetlice kullanıyor olması bu potansiyeli daha da artırıyor” diyor.
Partylite, bugün dünyanın 23 ülkesinde 100 binin üzerinde danışmanıyla faaliyet gösteriyor. Diğer doğrudan satış şirketlerinden farklı bir ürün gamına sahip olan Partylite’ın ürün gamında dekorasyon ürünleri, ev kokuları, parfüm, mum ve organik kozmetik ürünleri yer alıyor.
350 milyon dolarlık cirosu olan şirket, yaklaşık üç yıl önce Türkiye pazarına girdi. Kısa sürede bünyesindeki girişimci sayısı 5 bini aştı.
Şirkete üyelik ücretsiz. 2016 yılında yüzde 150 büyüyen şirket, 2017 yılında ise yüzde 100’ün üzerinde büyüme hedefliyor. Sektörün ciddi bir potansiyeli olduğunu söyleyen Partylite Genel Müdürü Mitat Haydar, “Türkiye'de sektörün potansiyeli çok yüksek ve 2020 yılına kadar yüzde 50’nin üzerinde büyümesini öngörüyorum” diyor.
100 BİN DANIŞMAN HEDEFİ
1996 yılında Türkiye pazarına giren Tupperware’ın Türkiye’de yaklaşık 40 bine yakın danışmanı bulunuyor. Mutfak ürünleri alanında uzmanlaşan şirket, 2017’de danışman artışı konusunda ciddi bir ivme kazanmayı hedefliyor.
Şirketin bünyesine 2017 yılında 100 bin yeni danışman eklenmesi hedefleniyor. Son yıllarda doğrudan satış sektörünün tüm dünyada büyüdüğüne dikkat çeken Tupperware Türkiye Genel Müdürü Yaprak Erdavran, “Esnek çalışma saatleri, eğitim durumuna bakılmaksızın sunulan kariyer ve kazanç imkanları da göz önünde bulundurulduğunda her geçen gün önemi artan ve artacak olan bir sektör” diyor.
Tupperware danışmanı olmak için 18 yaşını doldurmak, kadın olmak ve 300 lira değerinde ilk siparişi vermek yeterli.
ABD kökenli Herbalife, kilo kontrolü, takviye edici gıdalar ve kişisel bakım ürünleri alanında uzmanlaşan bir şirket. Türkiye’de 1998'den bu yana faaliyet gösteren şirketin bünyesinde 55 bin girişimci bulunuyor.
2017 yılında bu rakamın 60 bine çıkarılması hedefleniyor. 18 yaş üstü herkesi girişimci olarak kabul eden şirket, minimum sipariş koşulu talep etmiyor. Herbalife, üye paketi bedeli için 90 günlük para iade garantisi veriyor.
AVON’UN STRATEJİK PAZARI
Dünyada 130 yılı aşkın süredir faaliyette bulunan Avon, 1993’ten bu yana Türkiye’de de faaliyet gösteriyor. Türkiye, Avon’un stratejik pazarlarından biri. Ülke genelinde 300 binin üzerinde temsilcisi bulunuyor.
Türkiye’nin Avon dünyasında ilk 10 pazar arasında yer aldığını söyleyen Avon Türkiye Genel Müdürü Orkun Gül, “Türkiye’de hem güzellik hem de doğrudan satış pazarının çok güçlü bir potansiyeli olduğuna inanıyoruz. Bu doğrultuda yatırımlarımızı sürdürüyor ve sonuçlarını da başarıyla alıyoruz” diyor.