GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Şirket, akıllı telefonda üretime geçmeyi de planlıyor. Başarı Ticaret Genel Müdürü Kayhan Biber, “Pazardaki yerli oranı yüzde 30’lara çıkabilir. Biz de buradan pay almayı planlıyoruz” diyor.
Mobil telefonda distribütörlük işinin ilk oyuncusu olan Başarı Ticaret, gerçekleştirdiği yapılanmayla bu işten çıkarak kendi markası “Kaan” ile akıllı telefon alanına girdi. Başarı Ticaret Genel Müdürü Kayhan Biber, “Distribütörlük ve cep telefonu işini birlikte yapma olanağı kalmadı.
Stratejik bir karar alarak o işi sonlandırdık. Sonra kendi markamız Kaan ile pazara çıktık” diyor. Şirket, akıllı telefonda üretime geçmeyi de hedefliyor. Şirket, şu anda Çin’de ürettirdiği markasını Ankara’daki tesislerinde üretmeyi planlıyor.
Kayhan Biber ile Başarı Ticaret’teki yeniden yapılanma sürecini ve gelecek projeksiyonlarını konuştuk:
Türkiye teknoloji pazarında 1989’dan bu yana faaliyet gösteren Başarı Elektronik, 30 yıla yakın bir süredir mobil telefon distribütörlüğü yapıyor. Bu dönemde en büyük değişim evreleri neler oldu?
Sektörün ilk oyuncusu olduğumuz için operatörlerle birlikte ilerledik. Kart ve cihaz birlikte konumlanıyordu. Hatta ilk dönemlerde operatörleri sübvanse ettik. İşin cihaz tarafında önemli başarı hikayeleri elde ettik. Ericsson’un yüzde 80’lerin üzerinde pazar payına sahip olduğu dönemde, Nokia markasını sıfırdan alıp yüzde 35 paylara ulaştırdık. Bunun yanında teknik servis olmadan bu iş olmuyor. Cep telefonu teknik servisinde pahalı test cihazları ve teknik bilgisi olan insanlar gerekiyor. Yatırım maliyeti yüksek bir iştir. Servis yatırımı da o dönemde yapıldı. Sattığınız ürünü sonuna kadar takip edeceğiniz bir sistem kuruldu. Türkiye’nin her yerinde yaygınlığa ulaştı.
Şu anda teknik servis noktanız ne kadara ulaştı?
12 noktada varız. Bu rakam size çok az gelebilir ama cep telefonu tarafında bundan daha fazla noktada olan yok. Genelde tek noktada servisi toplama sistemi var. Türkiye’de en fazla noktada servisi olan şirket biziz. Erzurum, Adana, İzmir, Samsun, Diyarbakır gibi noktalarda varız. Teknik servis hizmeti veren taraf, grubumuzda ayrı şirket olarak konumlanıyor. Samsung, LG, Apple gibi şirketlerin de teknik servisini yapıyoruz. Bunu tamamlayıcı bir iş olarak görüyoruz.
Şirketin gelişiminde önemli başka yatırımları neler oldu?
Ankara’daki fabrika yatırımı bizim için önemli bir adımdı. Şimdi akıllı telefon ile beraber üretim fırsatı şansımız var. Eskiden yazılımından cihazına her şeyin üreticiye ait olduğu bir sistem vardı. Şimdi ise ortak platformlar ortaya çıktı. Aynı platformu kullanıp farklı özellikli cihazlar yapma şansı doğdu.
Son dönemde bir yeniden yapılanma gerçekleştirdiniz. Bununla birlikte organizasyon nasıl bir yapıya kavuştu?
Geçen 30 yılı aşkın sürede bir tarafta satış bayi organizasyon, bir tarafta mobil yazılım yapan şirketimiz, diğer tarafta teknoloji üreten alanımız ve teknik servis sağlayıcılığımızla bir grup oluşturduk. Şimdi bunu ürüne dönüştürmeye çalışıyoruz. Amiral gemimiz hep cep telefonuydu. Büyük cirolar da zaten bu alandan oldu. Dokunduğumuz markalar hep pazarda yükselişe geçti. Örneğin Samsung’u pazar lideri yaptık. LG’yi yüzde 1,5 pazar payından yüzde 12’ye çıkardık. Bir yıl kadar önce ise distribütörlük işinden çıktık, o alandaki faaliyetlerimizi sonlandırdık. Yeniden yapılanma sonuçlandı ve şimdi akıllı cep telefonu işine odaklandık.
Neden böyle bir yapılanmaya gittiniz?
Distribütörlük ve cep telefonu işini birlikte yapma olanağı kalmadı. Distribütörlük yarı ortaklık gibi ve üreticinin markasıyla ile ilgili her şeyi öğrenmeniz gerekiyor. Ama sizin markanız olduğunda, şirket bunda kısıtlamaya gidiyor. O zaman da bu iş yürümüyor. Rakibinizin ürününü satar hale geliyorsunuz. O nedenle stratejik bir karar alarak o işi sonlandırdık. Sonra kendi markamız Kaan ile pazara çıktık. LG, Samsung, Vestel ve Turkcell’in distribütörlüğünü yapıyorduk. Şimdi kendi markamızla her kanala açık iş yapar hale geldik.
Türkiye’deki distribütörlük işi, yabancı markaların kendi ofislerini açmasıyla yapılamaz hale mi geldi?
Temel etmen o değil. Yabancı markaların gelmesini istiyoruz çünkü sorumluluk da alıyorlar. Türkiye’de mevzuatlar ağır, üretici burada olmayınca sorunlarla biz uğraşıyoruz. Asıl sorun kârsızlık. Yüzde 60’ı vergi olan bir ürün olunca, aradaki katmanlara izin vermiyor. Eskiden ithalatçı biz olduğumuz için arada bir katman yoktu. Ama üretici burada olunca o da kendine bir kâr havuzu oluşturmak zorunda. Öyle olunca da diğer katmanların şansı azalıyor. Taksit sınırlandırması da etkili oldu. Bundan dolayı birçok cep telefonu satıcısı da kapanıyor.
Ankara’daki fabrikada şu anda ne üretimi yapılıyor? Burada telefon üretme planı var mı?
Dect telefonları ilk biz burada ürettik. Şu anda sayaç, topograf, askeri standartlarda ara ürün ve TV vericisi üretiliyor. Önümüzdeki süreçte telefonumuzu da burada üretme planımız bulunuyor. Şu anda Çin’de üretim yapılıyor. Yerli marka olması bizim için önemli. Türkiye’de yerli üretim oranını artırmak da bir diğer hedefimiz.
Üretim ve satış hedefleriniz neler?
Üretim için satışta belli hacme ulaşmadığınız zaman maliyeti fazla oluyor. Yeni bir fabrika kurmayacağız, üretim için zaten hattımız var. Fabrikada kapasite sorunu yok, sadece pazar dinamikleri sorunu var. 10 binlerce telefon satışına ulaşmak ve burada sürekliliği sağlamak gerekiyor. Doğru zamanda doğru yerde gerekli kampanyaları yaparak satışımızı artırmayı planlıyoruz. Ancak öncelikli hedefimiz pazardaki yerli payının artmasına yardımcı olmak. Yerli üreticilerin Türkiye’de yüzde 30’ların üzerine çıkması mümkün. Biz de bu rakamın içerisinde olmak istiyoruz.
Başarı Holding, grup olarak yaklaşık 800 milyon dolar büyüklüğe sahip. Burada Başarı Ticaret’in payı nedir?
Başarı Ticaret, Bilişim 500’de ilk 15’te olan ve grubun cirosunun yüzde 50’sinin üzerine sahip bir konumdaydı. Geçtiğimiz yıl yaşadığımız dönüşümle birlikte geliri olmayan bir yapıdaydık. Artık bu yılın son çeyreğinden sonra geliri olan bir şirket konumuna geleceğiz.