DR. ORHAN KARACA
okaraca@ekonomist.com.tr
Ancak ekonomik kamuoyunda bu düşüşün gerçeği yansıtmadığı, dış ticarette nominal olarak düşüş olsa da reel olarak artış yaşandığı yönünde görüşler var.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) önceki hafta yayınladığı dış ticaret endeksleri, bu görüşün ne ölçüde doğru olduğunu gösterdi. Bu verilere göre 2015’te reel dış ticarette gerçekten de artış var. Ancak bu artış yok denecek kadar az. Yani dış ticarette tablo reel olarak da epey kötü görünüyor.
Bizim TÜİK’in dış ticaret endekslerini kullanarak yaptığımız hesaplara göre, 2015 yılında ihracat reel olarak sadece yüzde 1,1 artış gösterdi.İthalattaki reel artış da buna çok yakın ve yüzde 1,3 olarak gerçekleşti.
Üstelik ihracattaki reel artışta “altın etkisi” de var.
Altın ihracatı hariç tutulduğunda ihracatta reel olarak yüzde 1,8 düşüş olduğu görülüyor.
Altın ithalatı hariç tutulduğunda ithalattaki reel artış ise bir miktar yükseliyor ve yüzde 2,9’a çıkıyor.
Dış ticaretteki nominal değişimler cari açığı etkilerken reel değişimler de ekonomideki büyüme açısından önem taşıyor. İhracat reel olarak ne kadar yüksek artış gösterirse dış talebin büyümeye katkısı da o kadar yüksek oluyor. İthalat reel olarak ne kadar artış gösterirse iç talebin o kadar canlı olduğu anlaşılıyor.
2015’te hem ihracattaki hem de ithalattaki reel artışın çok düşük kalması, ekonomik büyüme açısından pek de iyi sinyal vermiyor.