AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Esas Sosyal, 2015 yılında Esas Grubu'nun sosyal yatırım birimi olarak kuruldu. Sürdürülebilir sosyal yatırımlar yaparak Türkiye'nin kalkınmasına katkıda bulunmayı hedefleyen Esas Sosyal, Türkiye'nin en önemli sorunlarından biri olan işsizlik sorununa odaklandı.
Böylece ortaya 'İlk Fırsat' projesi çıktı. İlk Fırsat, okuldan işe geçiş sürecindeki boşluğu doldurup gençleri daha donanımlı ve deneyimli hale getirmeyi hedefliyor.
Esas Holding Başkan Yardımcısı ve Esas Sosyal Kurucular Kurulu Başkanı Emine Sabancı Kamışlı ile İlk Fırsat'ı ve yeni dönem hedeflerini konuştuk.
İlk Fırsat fikri nasıl ortaya çıktı?
Ailemizin DNAsında topluma geri vermek var. Bizim işimiz istihdam yaratmak. Bugün 10 bin kişiyi istihdam ediyorsak ve bu bizi mutlu ediyorsa, yine istihdama yönelik işlere bakalım diye düşündük. Profesyonel destek alarak, Esas Sosyal kapsamında gençlik ve istihdam programının stratejisini oluşturmak için yapılan araştırmalar sonucunda, özellikle yeni üniversite mezunu gençlerin işsizliğinin daha yüksek olduğunu gördük. Diğer yandan işverenlerin ve özelikle de KOBİ'lerin bu genç işgücüne ulaşmakta zorluk çektiğini de gördük. Gençler okuyor ancak işe geçemiyor. Bu boşluğu gördük ve ona göre bir program stratejisi geliştirdik. Çözüm modellerin geliştirilmesi için 20 milyon TL ayırmaya karar verdik.
Sistem nasıl işliyor?
İlk Fırsat programında 'Gençlere İlk Fırsat, STK'lara Genç Destek' veriyoruz. Mottomuz bu. Okuldan işe geçiş sürecindeki boşluğu doldurup gençleri daha donanımlı ve deneyimli hale getiriyoruz. Gençler, ilk işini deneyimlerken STK'lar da genç işgücünden faydalanıyor. Anadolu 'daki devlet üniversitelerinden yeni mezun gençlere istihdam yaratmak için sivil toplum kuruluşları (STK) önce programa başvuruyor. Belli kriterlere göre Esas Sosyal ekibi değerlendirme yapıyor. Daha sonra kabul edilen STK'lar işe alacakları gençlerin iş ilanlarını yayınlıyor ve bir ay boyunca web sayfamızdan başvurular alınıyor. Başvuru, seçme ve yerleştirme süreçlerini Esas Sosyal ekibi yönetiyor. Tüm mülakatlar STK yöneticileriyle birlikte yapılıyor.
Maddi bir destek sunuluyor mu?
Esas Sosyal, bir yıllık süre için STK'lara yerleşen gençlerin tüm maaş maliyetlerini kuruma hibe olarak veriyor. Gençler STK'nın bordrosuna giriyor. 2018 yılında katılımcılar ortalama aylık bin 900 TL civarı net maaş alacaklar. Ayrıca İlk Fırsat Akademisi kapsamında Dünya Ekonomik Forumu'nun yayınladığı 21'inci yüzyıl becerileri alanında kişi başına 200 saatten fazla olan eğitimler, mentorluk ve etkinlikler de sağlıyoruz ki bu gençler biraz daha yükselsin.
Bugüne kadar kaç mezun programdan faydalandı? Kaçı iş buldu?
Gençlerin programa yoğun ilgisi var. Üç yılda Anadolu'daki devlet üniversitelerinden 5 bin 500 yeni mezun aday programa ilgi gösterdi, 850 özgeçmiş değerlendirildi, 400'e yakın aday ile mülakat yapıldı. Buna ek olarak özel bir 'işe uyum' kişilik envanteri de uygulandı. Sonunda 21 ilden ve 27 okuldan mezun olan toplam 60 genç seçildi. Bunların yaklaşık üçte biri İstanbul dışından sadece bu programa katılmak için geliyorlar. Bugün itibarıyla 35 katılımcı programı tamamladı, 29 kişi yeni işlerine geçiş yaptı. Bazı katılımcılar yeni görev ve sorumluluklar alarak STK'lardan aldıkları teklifle çalışmaya devam ediyor, artık maaşını kurum karşılıyor. Bu açıdan en başta gençlere istihdam yaratılıyor ve STK'ların bu programdan çok yararlandığını da görüyoruz.
Ağırlıklı olarak STK'larda çalışsalar da özel sektöre geçenler oluyor mu?
Bazıları özel sektöre geçiş yapmaya karar verdiler. Ernst and Young, PriceWaterhouseCo-opers, Boyner Holding, Galeri Apel, Trendyol, Ferrero ve Binder Seidman International Grubu gibi şirketlere geçiş yapanlar oldu. Bazı katılımcılar ise yeni iş tekliflerini değerlendiriyor. Şu an mezunlarımız arasında işsizlik oranı yüzde 7.
İşverenler program hakkında ne düşünüyor?
İşverenler programı çok beğeniyor. Mezun olan gençleri işe alanlarla görüşmeler yapıyoruz. Gençlerin hevesinden, sosyal farkındalığından ve donanımlarından çok memnunlar. Hem büyük şirketler hem de KOBİ'ler için zor ulaşılan bir kesimi ulaşılabilir hale getiriyoruz. Ön seçim yapıp bir yıl boyunca deneyim kazanıp gelişmelerini desteklediğimiz için, özel sektör daha 'hazır' bir genç istihdamına sahip olabiliyor.
2018 yılında kaç kişiye ulaşmayı hedefliyorsunuz?
2018 programı ocak ayında başladı ve aday süreci 2017'nin ekim ve aralık ayları arasında tamamlandı. 2 bin 300 adayın ilgi gösterdiği başvurular arasından yapılan titiz değerlendirmeler sonucu 25 genci 17 STK'ya bir yıllık süre için yerleştirdik. 2019 programı başvuruları ekim ayında başlayacak ve daha da fazla gencin programa ilgi göstereceğini düşünüyoruz. Kapsamı sürekli genişletmek bizim hedefimiz.
Bünyenizde kaç STK var?
2016'dan beri 116 STK başvurusu aldık, bugüne kadar 21 STK ile çalıştık. Bu sayı her yıl giderek artıyor. Bunların arasında AÇEV, TEV, Darüşşafaka, TOHUM, TEGV ve TEMA gibi kurumlar var. Bu yıl ekonomik gelişme alanında TÜRKONFED, KAGİDER, TÜBİSAD ve PERYÖN gibi kurumlar da yer alıyor. Özelikle KOBİ'lerle daha yakın ilişkiler kurmak istediğimiz bir yıl olduğu için, iş sektörü STK'ları ile de daha yakın işbirliği içinde olma kararı aldık. Genç katılımcı sayımız arttıkça elbette işbirliği yapılan STK sayısı da artacak.
"GENÇLERİ KOBİ'LERLE BULUŞTURACAĞIZ”
Esas Grubu, fırsat eşitsizliği ile karşı karşıya kalan, diplomalı iş arayan yeni mezun gençlerin hayatlarına dokunmak için çalışmalarına devam edecek. Sosyal yatırım birimi olan Esas Sosyal'in gençlik ve istihdam stratejisi üç bölüme ayrılıyor.
İlk Fırsat bu bölümlerden biri. Stratejinin diğer kısımlarında araştırmalar ve ortak projeler yer alıyor. Önceliklerinin İlk Fırsat'ı daha da geliştirmek olduğunu söyleyen Emine Kamışlı, "Diğer yandan amacımız ekosistemi de geliştirmek, gençlik ve istihdam alanında yeni programların geliştirilmesi ve diplomalı iş arayanların sorunları hakkında araştırma yapılması ve çözümler üretilmesi.
Bunu yaparken ilişkilerimizi geliştirerek donanımlı hazır işgücü olan bu gençleri işveren kurumlarla, KOBİ'lerle bir araya getirmek, buluşturmak istiyoruz" diyor.