GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Şirketler için son dönemin en büyük trendlerinden biri dijital dönüşüm. Yeni döneme ayak uydurmak için tüm şirketlerin bu dönüşümden geçmesi gerekiyor. Ama bunun için iyi bir stratejinizin olması şart. Teknoloji ve dijital dönüşüm danışmanlığı yapan Dr. Mark Baker, Chief Digital Officer Handbook (CDO El Kitabı) ile Digital Transformation (Dijital Dönüşüm) kitaplarının yazarı.
Özellikle dijital dönüşüm ile ilgili kitabı, İngiltere’deki Amazon’da kategorisinde ilk sırada yer aldı. Kitap, yönetici ve yatırımcılara yönelik dönüşüm sürecinin başarısına dair püf noktalarını anlatıyor. Silikon Vadisi’nde ve Avrupa’da birçok start up’a danışmanlık yapan Mark Baker, aynı zamanda Black Rock Laboratories şirketinin kurucusu.
Şirket, özellikle sağlık sektörüne yönelik start up teknolojileri geliştiriyor. Mark Baker ayrıca Enterpreneurial Spark Network ve Milton Keynes şirketinde de danışmanlık yapıyor.
İstanbul’da yapılan ve İmi Conferences tarafından gerçekleştirilen e-ticaret konferansına konuşmacı olarak gelen Mark Baker, ‘Günümüz Türkiye’sinde Dijital Transformasyon ve Strateji’ konulu bir sunum yaptı.
Konferans sonrasında Baker ile dijital dönüşümün Türkiye’deki şirketler için yarattığı fırsatları ve izlenecek yol haritasını konuştuk.
Dijital dönüşüm sizin için neyi ifade ediyor?
Geleneksel süreçleri bırakıp bunları dijital hale getirmek ve ekonomiyi otomatik sistemlere geçirmek anlamına geliyor. Dijital dönüşüm aynı zamanda daha hızlı, verimli, düşük riskli ve yüksek marjlı otomatik sistemlere geçmek demek.
Bunun herkes tarafından belli kimliklere sokularak özellikle yapıldığını söyleyemem. Ama örneğin özel bankacılıkta belli özellikli dönüşüm yapılan yerler var. İçerik online sisteme geçebiliyor ve raporlar merkezileştirilebiliyor. Bu dijital dönüşümün bir parçası ama sadece küçük bir bölümü. Şirketler için dijital dönüşümü tamamen planlamak önemli.
Sanayi şirketleri neden dijital dönüşümü gerçekleştirmeli?
Bir sanayi şirketinde tedarik zinciri ve B2B (işletmeden işletmeye) operasyonlar bulunuyor. Şirketler, verimlilik, esneklik getirmesi anlamında dijital dönüşümü kullanabilir. Doğru karar almak ve iyi yönetim için veriyi kullanabilir. Performansı bu yolla artırabilir. İçerikten yönetime, lojistikten çoğu sürece kadar tüm operasyonlarını dijital dönüşüm sayesinde yapılandırabilir.
Dijital dönüşümü sağlayan temel etkenler neler?
Rekabet bunların başında geliyor. Çünkü işinizi dönüştürmezseniz daha az rekabetçi olursunuz. Bu da ileride pazarda görünmez hale gelmenize neden olur. Öte yandan ülke nezdinde bakarsak yüksek teknolojiye sahip ülkeler de diğer pazarlarla rekabette öne çıkabilirler.
Hangi sektörler dijital dönüşümde daha başarılı?
Pazarda dönüşüm yaratan şirketler burada öne çıkıyor. Müşteriye hizmet veren markalar, dönüşümünü gerçekleştirebilirse yeni gelen şirketlere karşı ayakta durabiliyor. Çünkü yeni gelenler pazarı değiştiriyorlar. Özellikle perakende markaları ve online perakendeciler için bu durum geçerli. Analitik sistemler ve entegre satış ağı kullanan perakendeciler, müşterilerin artık sadece mağazalarda ürün deneyimi istemediğini biliyor. O yüzden buna göre bir sistem kuruyorlar. Top Shop ve Next şirketleri bunlara güzel örnekler. Perakende bunu başardı. Türkiye’de bu açıdan potansiyel görüyorum. Böyle markalar inşa edilebilir.
Türkiye’de potansiyel gördüğünüzü ifade ediyorsunuz. Bu potansiyeli kullanmak için şirketlere ne öneriyorsunuz?
Öncelikle farkında olmak ve bununla başlamak gerekiyor. Geçmişe bakıp nelerin değiştiğini ve sistemi nasıl dönüştürebileceğini incelemeli. Bunun için bir strateji oluşturulmalı. Bu işi gerçekleştirecek kadroyu da oluşturmak önemli.
Çünkü bu süreç şirketler için zor olabiliyor. Bazı 1015 yıllık alışkanlardan vazgeçmek de zor oluyor. Danışman olarak CDO atamak ya da danışmanlık şirketinden destek almak bir seçenek. Çünkü bu işi başaran şirketler böyle yapıyor. Müşteri deneyiminin nasıl değiştiği ölçülmeli. Bu sonuçlara ve ihtiyaçlara göre karar alınmalı.
Türkiye pazarını ve şirketlerini dijital dönüşüm açısından nasıl görüyorsunuz?
Türkiye’de Avrupa seviyelerine yakın bir hareket başladığını gördüm ve fırsatların olduğunu hissettim. Genç nüfus, akıllı telefon penetrasyonu, sosyal ağ kullanımı, bunların hepsi müthiş bir potansiyeli barındırıyor. Buradan nasıl yarar sağlanacağını düşünmek gerek.
Dijital dönüşüm ve e-ticaret pazarında fırsatlar var. B2C’den (işletmeden müşteriye ticaret) Türkiye GSYİH’sine olan katkı oranı ortalama yüzde 0,8. İngiltere’de bu oran yüzde 2,5 ve Çin’de ise yüzde 2,9. Bu da potansiyeli gösteriyor. Start up ekosisteminde baştan sona yapılacak yatırımlara ihtiyacınız var. Sadece çekirdek sermaye değil, ayrıca A ve B serisi yatırımlar da gelmeli. Öte yandan çıkışlar olmalı. Bu, gelecek daha büyük yatırımları da cesaretlendirecektir. Bu yapıyı kurmak çoğu ülke için zordur ama yapılmalı.
Dijital dönüşümü gerçekleştirirken şirketlerin ihtiyaç duydukları çözümler neler?
Her şirketin kendine göre ihtiyaçları oluyor. Ancak direkt müşteriye hizmet veren kurumlar için analiz önemli. Müşterinin davranışlarını inceleyip analiz etmek, ona göre hareket etmeyi sağlıyor. Neyin önemli olup olmadığını bilecek yöneticileri barındırmak da burada öne çıkıyor. Hedef olarak değişiklikler yapacak kişinin kararları uygulama şekli de önemli. Sadece gerekli olan tek bir şeyden bahsetmemiz mümkün değil.
MARK BAKER'DEN 5 KİLİT ÖNERİ
1- Müşterilerinizin gerçekte ne yaptığını bilmeli ve ona göre davranmalısınız. Müşteriye özel seçenekler sunmalısınız.
2- Sadece satışları artırmak önemli değil, müşteri memnuniyetine odaklanmalısınız. Çünkü bir kere satın alıp sonra gitmesi kayıp olur. İlişkiyi geliştirmek kilit nokta.
3- Hizmetleri teknoloji tabanlı hale getirmek daha da önemli hale geliyor.
4- Sağlık sektörüne ilişkin teknoloji tabanlı çözümlerde potansiyel var. Pazarı dönüştürmek için bu tarz girişimler fırsat yaratıyor.
5- Sensörler ve büyük veri, iş süreçlerinde daha fazla kullanılmalı.