Burcu Tuvay
Kart ile temassız ödeme ile hayatımıza giren temassız ödeme alışkanlığı dijital cüzdanlar ile başka bir boyuta taşınıyor.
Kullanıcılara farklı işlevler sunan dijital cüzdanlar, en basit haliyle paranın dijital olarak saklanmasına ve harcanmasına hizmet veren bir yazılım. Dijital cüzdanlarda kredi kartları, banka kartları, ön ödemeli kartlar hatta dijitalize edilmiş nakit yer alabiliyor.
Özellikle e-Ticaret alanında güvenlik endişesi ile başlayan dijital cüzdan kullanımı ulaşılabilirlik, kolaylık, hız gibi sebeplerle yayıldı. Banka müşterisi olmanıza bile gerek olmadan finansal ihtiyaçlarınızı karşılamanın yolunu açtı.
Yakın zamana kadar online ödemelerde kullanımı yaygın olan dijital cüzdanlar özellikle pandemi ile birlikte mağaza içi ödemelerde de tercih edilen bir yöntem haline geldi. Capgemini Araştırma Enstitüsü'nün, 'World Payments Report 2020' verilerine göre, tüketicilerin yarıya yakını QR Tabanlı ödemeler de dahil olmak üzere dijital cüzdanları kullanmayı tercih ediyor.
Dünya genelinde 2019'da 2,3 milyar adet olan dijital cüzdan sayısının pandemi etkisi ile birlikte dört yıl içinde yaklaşık 4 milyara ulaşacağı bekleniyor.
Bu alanda sadece bankalar yer almıyor. Bankaların yanısıra Mastercard, BKM gibi kuruluşların, telekom operatörleri, epara ve ödeme kuruluşları, yemek kartı firmaları, sadakat programları, perakende ve e-Ticaret markalarının farklı özelliklerdeki dijital cüzdan çözümleri ile karşı karşıyayız. Bu anlamda da oldukça sert rekabetin hakim olduğunu söylemek yanlış olmaz.
KULLANIM ALANI GENİŞLEYECEK
Dijital cüzdanlar tek bir uygulama ile tüm tüketici ödeme bilgilerini güvenli ve kompakt bir şekilde depolayarak fiziksel bir cüzdan taşıma zorunluluğunu büyük ölçüde ortadan kaldırıyor.
Önümüzdeki dönemde dijital cüzdanların kullanım alanının genişleyeceğine inanılıyor. Sadece ödeme enstrümanlarını saklayan standart biz cüzdan olmanın ötesine geçip sadakat kartlarını ve mağaza kuponlarını da bu cüzdanlarda saklayabileceğiz.
Açık bankacılık sayesinde cüzdan içindeki işlem ve verileri anlamlandırıp tüketiciyi yönlendiren bilgilendiren bir mekanizma sağlıyor olacağız. Ayrıca yapay zeka tabanlı çalışmalarla tüketiciye gerçek zamanlı akıllı teklifler üreterek yaşayan ve iletişim kuran bir organizma haline getireceğiz.
Bu adımları düşünmek bile dijital cüzdanların yadsınamaz önemini gözler önüne seriyor. Yeni dünya düzeninde ödeme için ne kadar çok kurumun müşterisi olursanız olun tek bir dijital cüzdanla tüm ürünlerinize erişiminiz olabilecek.
ŞİRKETLER YATIRIMA BAŞLADI
Temassız ödeme zincirinin diğer ayağı da POS cihazları. Perakende sektöründeki ödeme sistemlerinin değişiminin yasal kaynağı 1 Haziran 2019 tarihli Resmi Gazete'nin 30 bin 791 numaralı sayısında yayınlanan 507 numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'ne dayanıyor.
Bu Tebliğ ile Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi tanımlanarak ödeme ve ödeme kayıt sistemlerinin yeni teknolojilere ayak uydurması hedeflendi.
Hızla dijitalleşen dünyada temassız ödemenin özellikle pandemi etkisi ile birlikte tabana yaygınlaşmasından sonra önümüzdeki dönemde ödeme alma aşamasında da temas-sızlık ve kağıdın ortadan kalkması için birçok şirket yatırımlarına başladı.
Ödeme sistemi kullanan veya kullanmak isteyen mükelleflerin operasyonel ve finansal süreçlerini denetlemesi, saklanması için elektronik belgelerin çevreye saygısı, verimliliği, maliyet fırsatları ve kolaylığı bir süredir özellikle organize perakende sektörünün "e-Fiş" olarak bahsettikleri bir uygulamaya ihtiyacı ortaya çıkardı.
Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi de bu talebe resmî olarak tüm belge ve yemek çeklerini bile dahil eden ödeme tiplerini kapsayacak bir sistemle sunuyor.
ALTERNATİF ÇÖZÜM SUNUYOR
Özellikle yurt dışında cep telefonu veya tabletlere eklenebilen harici cihazlar ile alternatif çözümler sunulmuş durumda . Güvenli Mobil Ödeme ve Elektronik Belge Yönetim Sistemi, cep telefonu ya da tablet gibi cihazların dış ekipmanlar ile ödeme işlemlerinde kullanılmasına göre daha ileri bir noktada.
Kurulacak sistemin güvenlik standartları dahilinde muhtelif cihaz elektronik iletişim yöntemleri de söz konusu olduğunda, aynı güvenli iletişim dilinde olan cep telefonları, tabletler, bilgisayarlar veya sanal POS çözümleri tek tek veya hepsi birlikte çalışabiliyor.
Bu yeni sistemin en büyük artılarından biri nadiren kredi kartı ile işlem yapmak durumunda kalan ancak bunun için muhasebe ofisinde bir POS cihazı tutmak zorunda kalan firmalara yönelik.
Çünkü bu sistem ile kredi kartıyla tahsil edilecek dahi olsa güzel bir satış fırsatını kaçırmak istemeyen firma, bir POS cihazı satın almak ve yılda belki bir kaç kez kullanmak suretiyle aslında cihazın varlığı ve bakımına kâr marjını eritecek tutarlarda yatırım yapmak zorunda kalmayacak.
OYUNCU SAYISI ARTTI
Pandemi süreci tüm alışkanlıkları olduğu gibi ödeme alışkanlıklarını da kökten değiştirdi. Bu sürece hazır giren şirketler ciddi anlamda yukarı yönlü bir seyir yakalarken pek çok şirket de bu alana yatırıma zorlandı.
Önümüzdeki dönemde dijital ödemeler alanında, hız, kolaylık, farklılaştırılmış tekliflerin yanı sıra uçtan uca müşteri deneyiminde en iyilerin konuşulduğu bir süreç bizleri bekliyor.
Ayrıca bu süreç net bir şekilde tüm dünyada rekabeti değiştirdi. Banka müşterileri bile kullanım kolaylığı sebebiyle ödemelerde banka dışı oyuncuların cüzdanlarını kullandılar. Örneğin Getir, Turkcell Mobil Ödeme yönetimini kullanmaya başladı.
Enfeksiyon bulaştırma riskini minimuma indirmek isteyen kullanıcı ve işletmeler temas-sız ödemeyi teşvik ettiler, alışverişlerin büyük bir çoğunluğu online mecralara yönlendirildi. Bu süreç sonrası söz konusu söz konusu kullanım alışkanlıklarının kalıcı olarak değişeceğini öngörmemek mümkün değil. Dijital ödemeler alanındaki değişimin bu süreç sonrası B2B'de tedarik zinciri alanında da artarak devam edeceği beklentisi hakim.
GELECEK AÇIK BANKACILIKLA ŞEKİLLENECEK
Geçtiğimiz yıllarda PSD2 ile Avrupa Birliği ve üye ülkelerindeki bankalara, API ile kullanıcıların verilerini PSD2 lisanslı kurumlara açma zorunluluğu getirildi. Dünyada birçok başka ülkede de örneklerini gördüğümüz bu uygulama, tüketiciler, fintechler ve bankalar açısından da oyunun kurallarım değiştirici bir etkiye sahip.
Açık bankacılık, üçüncü parti kurumların, müşterilerin finansal bilgilerine erişebildiği güvenli bir bankacılık modelini temsil ediyor. Dijital cüzdanlar ve onların sunduğu hizmetlerin kapsamında da bambaşka bir pencere açma potansiyelini beraberinde getiriyor.
Açık bankacılık ile dijital cüzdanların sadece bir ödeme platformu olmanın ötesine geçmesi mümkün olacak. Son kullanıcılar tek bir platform üzerinden pek çok karşılaştırmayı yapabilecek, birçok uygulamayı kullanmak yerine tek bir uygulama ile tüm finansal dökümüne erişebilecek.
TEMASSIZ ÖDEMİ DÖRT KAT ARTTI
Bankalararası Kart Merkezi bu yılın ekim ayı verilerini açıkladı. BKM’nin verilerine göre, ekim ayında kartlı ödeme tutarı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 28 oranında büyüme gösterdi. Söz konusu dönemde internetten kartlı ödeme tutarı yüzde 52 artarken, temassız ödemeler ise dört katına çıkarak 210 milyona ulaştı.
Temassız ödemeler de en yaygın kullanılan ödeme araçlarından biri haline geldi. Temassız ödemeler ekim ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 281 artarak yani dört katına çıkarak 210 milyona ulaştı. Mağaza içi ödemelerde temassız ödemelerin payı geçen yıl yüzde 11 iken bu yıl yüzde 39’a yükseldi. Böylece, ekim ayında her beş mağaza içi ödemeden 2’si temassız yapıldı.
DİJİTAL CÜZDANLARIN 16 ÖZELLİĞİ
- Tamamen dijital olarak hızlı cüzdan açma,
- Sadece cep telefonu numarası ile üyelik oluşturma,
- Banka kartı, kredi kartı saklama ve güvenli kullanım sağlama,
- Anında ön ödemeli kart sahibi olabilme (Banka müşterisi olmasına gerek olmadan),
- Cüzdana kart ile banka hesabından, anlaşmalı noktalardan veya ATM'den para yükleyebilme,
- Yurtiçine ve yurtdışına çok düşük komisyonlarla anlık para gönderebilme,
- Fatura ödeme, ulaştırma kartlarına yükleme yapabilme,
- Kampanyalar, kupon ve geri ödeme fırsatlarından yararlanma,
- Chatbot ve 7/24 destek,
- Kripto para alım satım imkanı,
- Dijital kod satın alım olanağı,
- Aidat ödemesi, kurum ödemesi yapabilme,
- Yemek kartı veya kapalı devre mağaza kartlarını saklama & kullanma,
- Hesap bölüştürme,
- Bütçe takibi,
- QR ile ödeme yapabilme.
2021 YILINDA BEKLENEN ALTI DEĞİŞİM
1- Daha önce belirttiğimiz gibi 2021 e-Dönüşüm yılı olacak. Öncelikle bilgiye istenilen her yerden erişimin önemi artacak. Yapay zeka biraz daha sahaya inecek ve herkesin erişebildiği ve kullanabildiği hale gelecek. Dolayısıyla 2021 yılında e-Dönüşüm ürünlerinin kullanımı da bu doğrultuda artacak.
2- 2021 yılında gündemde daha çok yer almasını ve yoğunlukla talep görmesini beklenen bazı uygulamalar var. e-Dekont uygulaması bu uygulamaların başında geliyor. Bu uygulama sayesinde tıpkı diğer e-Dönüşüm ürünlerinde olduğu gibi doğaya sağladığı katkı ve zaman tasarrufu hem kullanan hem de alıcı rolündeki tarafı oldukça avantajlı kılacak.
3- 2021 yılında artması beklenen bir diğer uygulama ise e-Döviz Alım - Satım Belgesi uygulaması. Vergi Usul Kanunu 509 ile tebliğleşen "e-Döviz Alım - Satım Belgesi" adlı e-Belge türünün 2021 yılında hızla yaygınlaşması bekleniyor. e-Döviz Alım - Satım Belgesi uygulaması, döviz alım ve satım faaliyetinde bulunan yetkili işletmeler, yani; bankalar ve döviz büfeleri tarafından kâğıt ortamda düzenlenmekte olan Döviz Alım Belgesi ve Döviz Satım Belgesi'nin elektronik ortamda da düzenlenmesi ve yine muhatabına talebi doğrultusunda elektronik
veya kağıt ortamda iletilebilmesi, elektronik ortamda saklama ve vergi denetiminde ibraz edilebilmesine imkan veren bir uygulama.
4- e-Sigorta Komisyon Gideri uygulaması ve e-Sigorta Poliçesi uygulamasının da 2021 yılında kullanımının yaygınlaşarak artması bekleniyor.
5- e-Sigorta Poliçesi uygulaması da tıpkı e-Sigorta Komisyon belgesi gibi yeni bir belge olmamakla birlikte, kâğıt ortamdaki sigorta poliçesi aynı hukuki niteliklere sahip. e-Sigorta Poliçesi uygulaması zorunlu bir uygulama değil ancak gerek zaman tasarrufu gerekse doğaya sağladığı katkı nedeniyle 2021 yılında kullanımının artmasını bekleniyor.
6- Vergi sisteminde önemli bir ihtiyacı karşılaması beklenen ve 2021 yılında kullanımın yaygınlaşması beklenen Gider Pusulası, vergi mükellefi olmayan kişilerden alınan mal ve hizmetlerin bilgilendirilmesinde veya satılan malların iade alınması esnasında düzenlenen ve fatura hükmünde kullanılan bir belge. Gider Pusulası, vergiden muaf esnaf ile yapılan ticari işlemlerin yanı sıra nihai tüketicilerden alınan mal ve hizmetler, iadeler, telif ödemeleri gibi çok sayıda işlem için kullanılıyor.