GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Pandemi sürecinin en fazla hareketlendirdiği sektörler bilişim ve onun alt kırılımında telekom oldu. Uzaktan eğitim ve evden çalışma, iletişim ihtiyacını daha da artırarak özellikle telekom sektörünün büyümesini hızlandırdı.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) verilerine göre, sektör oyuncuları 2020'nin ilk altı ayında 27,3 milyar TL toplam net satış geliri elde etti. Sabit hat abone sayısı 12,1 milyon olarak gerçekleşirken, mobil hat abone sayısı ise 82 milyona dayandı. 4,5G abone sayısı ise 75 milyonu geçti.
Geniş bant verilerine bakıldığında ise 15,3 milyonu sabit abone, yaklaşık 63,1 milyonu mobil abone olmak üzere toplam 78,4 milyon geniş bant internet abone sayısına ulaşıldı.
70 MİLYAR TLYE DAYANDI
TELKODER verilerine göre, elektronik haberleşme sektörü gelirleri, 2019 yıl sonu itibarıyla 66,7 milyar TL oldu. 2020 sonunda ise enflasyondan arındırılmış sektör gelirlerinde önemli bir artış beklenmiyor. Beklentiler, yüzde 5 büyümeyle 70 milyar TL'ye dayanması yönünde.
TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, 2021 yılının ülkemizde iletişim ve fiber altyapısının yaygın olarak tesisi için engellerin kaldırıldığı bir yıl olmasını diliyor.
Uzaktan eğitime devam edilmesi, üniversitelerin online eğitimi tercih etmesi ve kurumların evden çalışma modelini sürdürmesi, sabit geniş bantta yeni bağlantı talepleri ve veri trafiğini yükseltti. Video konferans uygulamaları ve görüntülü görüşmeye olan talepte patlama yaşandı.
Online alışveriş, internet üzerinden erişilen TV servisleri gibi pek çok başlıkta büyümeler yakalandı. İş, eğitim ve eğlence için daha fazla dijital servis kullanıldı. Bu da beraberinde daha fazla internet kullanımını getirdi.
Normalde 3-5 yılda yaşanacak dönüşümler kısa sürede gerçekleşti. Sektörün gündemindeki en önemli konu ise dijitalleşme. Şirketler, bir yandan kendi iç süreçlerini tamamıyla dijitale uyarlarken bir yandan da müşterilerine sundukları hizmetleri online ortama taşıdı. 5G, fiber altyapı ve internet erişiminin artırılması ise zaten sektörün gündeminde olan konulardı.
PC PAZARI BÜYÜDÜ
Bilişim sektörü geneline bakıldığında ise notebook, tablet ve akıllı telefon kullanımı öne çıktı. Aynı şekilde evde kurulan ofis ortamları ve sınıflar, yazıcı, monitör, kamera, kulaklık gibi ürünlere talebi çok artırdı.
2020 yılında kişisel bilgisayar (PC) pazarı bir önceki yıla göre yüzde 35-40 civarında büyüdü. Teams, Zoom gibi yazılımlarda, bunların yan servisleri hizmetlerde ve güvenlik tarafında artış oldu. Öte yandan veri merkezlerinin ihtiyaçları artığı için network, depolama, sunucu, yedekleme, lisans alımları da arttı.
2019 yılında bilişim sektörü TL bazında yüzde 14'lük büyüme ile 152,7 milyar TL'lik hacme ulaşmıştı. 2020 yılı sonu için ise TL bazında yüzde 5 ila 10 oranında büyüme tahmin ediliyor.
TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Erman Karaca, 2021 yılının ilk yarısında Covid-19 salgınının etkisini sürdürmesini, ikinci yarıda ise ekonominin toparlanmaya başlamasını öngörüyor.
2021'de en çok finansman maliyetlerinin artacağını ve bunun da her iş modelinde etkisini göstereceğini tahmin ettiklerini söyleyen Erman Karaca, ''2021'de de dijitalleşme en önemli gündem maddelerinden biri olacak ve sektör bu doğrultuda büyümeye devam edecek'' diyor. Bu kapsamda şirketlerin de 2021 büyüme planları şekilleniyor.
BÜYÜME PLANLARI
İndeks Bilgisayar Gene Müdürü Banu Sürek, Index Grup olarak mevcut markalarında artan pazar payları ve yeni markaların ciro gelişimine katkısı ile sektör büyümesinin üzerinde büyüme ile yılı kapatmayı öngörüyor. Banu Sürek, ''Makroe-konomik dengelerin, kur, faiz, işsizlik parametrelerinin durumu performansımızı belirleyecek önemli faktörler olmaya devam edecek'' diyor.
Yeni ürün segmentleri ile ürün yelpazelerini büyüttüklerini söyleyen HP Türkiye Genel Müdürü Emre Alaman ise "Bu çalışmaları yaparken müşterinin ihtiyacına yönelik çözüm sunmaya, uygun maliyetli, kullanımı kolay ve fonksiyonel ürün geliştirmeye odaklanıyoruz" diyor.
Emre Alaman, gelecek yıl da bu çözümler ile sektörde etki alanlarını büyütmeye devam edeceklerini kaydediyor. SAP Türkiye Genel Müdürü Uğur Candan da müşterilerini merkeze alarak kurumların ihtiyaç duydukları yenilikçi teknolojileri ve dijital dönüşüm stratejilerini geliştirmeye öncelik vereceklerini kaydediyor.
Uğur Candan, bir yandan da ülkenin genç istihdamını artırmaya yönelik eğitim programlarına devam edeceklerini söylüyor. 2021'de sektörün büyümeye devam etmesi bekleniyor.
Pandeminin de etkisiyle önümüzdeki yıllarda başta uzaktan çalışma, uzaktan eğitim, tele tıp olmak üzere online alışveriş, online eğlence gibi alanların daha da yükseleceği öngörülüyor. Yapay zeka, nesnelerin interneti, robotik süreç otomasyonu gibi yeni teknolojiler, kendine her alanda daha fazla yer bulacak.
ÜMİT ÖNAL/TÜRK TELEKOM CEO'SU“YATIRIMLARA DEVAM EDECEĞİZ’’
“2020'de verimli bir performans sergiledik. Yılın dokuz ayında yüzde 19'luk büyüme ve 20,6 milyar TL'yi bulan gelir kaydettik. Net kârımız, 2 milyar TL'yi aştı. Sabit geniş bantta Türk Telekom tarihinin en yüksek dokuz aylık abone artışını gerçekleştirdik. Mobilde de şebekemize yaptığımız yatırımlar ve net abone artışıyla performansımızı iyileştirmeyi sürdürdük.
2021, internet erişimini artırıp Türkiye'nin dijitalleşme yolculuğuna hız vereceğimiz, sürdürülebilir abone büyümesi ve müşteri deneyimini önde tutacağımız, sabit ve mobil tarafta büyümeye devam ederek güçlü nakit akışı sağlayacağımız bir yıl olacak.
5G ve fiberin yanı sıra yenilikçi dijital servislerimiz ve teknoloji girişimlerine yatırımlarımızla özellikle sağlık, eğitim, enerji sektörlerini dijitalleştirmeyi sürdüreceğiz. 2021, sektörde daha çok 5G'ye geçişin konuşulacağı, dijital servislerin ve teknoloji girişimlerinin hızla büyümeyi sürdüreceği bir yıl olacak."
MURAT ERKAN/TURKCELL GENEL MÜDÜRÜ“ÜÇ STRATEJİK ALANA ODAKLANDIK’’
“Turkcell Grubu olarak 2020'de tüm alanlarda güçlü büyüme gösterirken, 2020 üçüncü çeyrekte konsolide bazda toplam gelirlerimizi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,1 artışla 7,6 milyar TL'ye çıkarttık.
Pandemi koşullarına rağmen 2020'de de yatırımlarımıza devam ettik. 2020 yılı sonuna kadar toplam yatırımlarımızın yaklaşık 9 milyar TL seviyesine ulaşmasını bekliyoruz.
2021'de de üç stratejik odak alanımız olan tech-fin, dijital iş çözümleri ve dijital servislerde hızlı büyümemizi sürdüreceğiz. Yeni teknolojileri ülkemize kazandırmaya devam edeceğiz.
Başta 5G ve yapay zekâ olmak üzere, robotik teknolojiler, Endüstri 4.0, nesnelerin interneti, büyük veri, siber güvenlik ve bulut teknolojileri yatırım yapacağımız konular arasında yer alacak. Bu sayede hem kurumlara hem de bireylere sunacağımız yenilikçi çözüm ve ürünlerimizle güçlü büyümemizi sürdürmeyi planlıyoruz."