Yüksek kur ve artan enflasyon tüketicileri, yerli akıllı telefon markalarına yönlendirdi. 10 milyon adetlik pazarda yüzde 60'lık paya sahip olan yerli markalar ise vergi muafiyeti düzenlemesiyle satiş rakamlarının daha da artacağını öngörüyorlar.
01-14 Ekim 2023 tarihli sayıdan
Türkiye pazarında yıllık yaklaşık 10 milyon adet cep telefonu satılıyor. Bunun yüzde 96'sını akıllı telefonlar oluşturuyor.
Sektörde faaliyet gösteren yerli markaların pazar payı ise yüzde 60'lar ile küresel devleri geçmiş durumda. Yerli akıllı telefon üreticileri, global ölçekte üretim yapma avantajını kullanarak parça maliyetlerini düşürebilen, rekabeti fiyat odaklı agresif boyutlara taşıyabilen dünya devi markalarla kıyasıya rekabet ediyor.
Son dönemde ise yüksek kur ve artan enflasyon nedeniyle yabancı markalara ulaşmakta zorlanan tüketiciler yerli akıllı telefon markalarına daha çok yöneliyor.
VERGİSİZ TELEFON NASIL UYGULANACAK?
Öte yandan Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan cep telefonu vergi muafiyetini içeren yeni düzenlemenin de desteğiyle önümüzdeki günlerde pazarı daha da çok domine eden markaların yerli markalar olması öngörülüyor.
Üreticiler, vergi muafiyeti kapsamında olan modellerin hem performans hem de tasarım açısından beklentileri karşılayarak öğrenciler için cazip hale geleceğini söylüyor.
Hükümetin yükseköğretimdeki öğrencilere bir defaya mahsus olmak üzere cep telefonu ve bilgisayar alımında vergi muafiyeti uygulaması Kasım 2023'te başlayacak.
Buna göre piyasa satış fiyatı 9 bin 500 TL'yi geçmeyen cep telefonu ve bilgisayarlar için 5 bin 500 TL teknolojik cihaz desteği verilecek. Ayrıca bir hatla sınırlı olmak üzere 12 ay boyunca aylık ücretsiz 10 GB kota tanımlanacak.
PAZAR 150 MİLYAR TL'Yİ AŞACAK
Türkiye akıllı telefon pazarı satış hacmi TL bazında son beş yıllık süreçte yüzde 40,7'lik yıllık bileşik büyüme oranı (YBBO) ile 27 milyar TL'den 105,8 milyar TL'ye çıktı. Pazar, pandeminde ertelenen talebin canlanması ile 2022 yılında 2021 yılına göre iki katından fazla hacme ulaştı.
Pazarın bu yıl sonunda yaklaşık 151,5 milyar TL hacme ulaşması bekleniyor. Önümüzdeki beş yıllık süreçte ise pazarın yüzde 21,7'lik YBBO ile 2027 yılında 282,1 milyar TL hacme ulaşacağı tahmin ediliyor. Yerli akıllı telefon sektörü, yaklaşık 10 bin kişiye de istihdam sağlıyor.
Öte yandan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) yayımladığı son rapora göre, akıllı telefonların kullanım sürelerinin uzaması nedeniyle Türkiye'de cep telefonu satışlarında yıllık yüzde 11,6 gerileme yaşandı. 2022 yılında satılan telefon sayısı 10 milyon adedin altına düşerek 9 milyon 581 bin adet olarak gerçekleşti.
Türkiye'deki düşüş ile dünyadaki satışlardaki düşüşe paralel olarak seyretti. Dünya çapında akıllı telefon satışları da 2022 yılında yüzde 11,3 düşüşle 1,2 milyar adede gerilemişti.
GÜNDEMLERİNDE 5G VAR
Bununla birlikte birkaç yıl önce Vestel Venüs, Sunny, Piranha, Kaan, Dark, Trident, Quatro gibi pek çok markanın boy gösterdiği yerli akıllı telefon pazarında ciddi bir yaprak dökümü yaşandığı gözleniyor. Öyle ki bugüne gelindiğinde Casper, Reeder, General Mobile, Escort, Victor gibi az sayıda markanın faaliyet gösterdiği dikkatçekiyor. Yine de yerli üreticiler pazardan umutlu.
Yakın gelecekte üretimi destekleyen düzenlemelerle geniş çaplı teknolojik yatırımların ortaya çıkacağı öngörülüyor. İç piyasada pazar paylarının yurtdışında ise ihracat fırsatlarının artmasını bekleyen yerli üreticiler, ölçek avantajından yaralanarak daha geniş ürün yelpazesi, daha iyi hizmet ve servis olanakları ile daha rekabetçi ürünlerin önünün açacağına inanıyor.
HEDEFİ 150 BİN ADET
İstanbul Ümraniye'deki tesisinde 500'ü aşkın çalışanı ile yıllık 500 bin adet telefon üretim kapasitesine sahip olan Casper, üretiminin hepsini iç pazardaki talebi karşılamak üzere planlanmış bulunuyor. Ancak ilerleyen dönemlerde dış pazar fırsatlarının da değerlendirilmesi planlanıyor.
2013 yılından bu yana 2 milyon adetin üzerinde akıllı telefon satışı gerçekleştirdiklerini söyleyen Casper Operasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Feray Karaman; giriş, orta ve üst segment olmak üzere, farklı müşteri ihtiyaçları ve fiyat noktalarına hitap edecek ürün çeşitliliğine sahip olduklarını belirtiyor.
Bu yıl sonu akıllı telefon satış hedeflerinin 150 bin adet olduğunu ifade eden Karaman, 2024 itibarıyla akıllı telefon pazarında büyüme hazırlıkları içerisinde olduklarını vurguluyor ve ekliyor: "Yeni ürün portföyümüzle farklı kanal ve farklı müşteri ihtiyaçlarını karşılamaya devam etmek için üretim hattımızı büyütmek hedefindeyiz.
Bu amaçla kapasitemizi artırmak için yapacağımız donanım ve yazılım yatırımları yanında 5G destekli telefon üretimi için de gerekli yatırımların planını yapıyoruz."
ÜRÜN GAMINI GENİŞLETECEK
2016 yılında kurduğu AR-GE merkezi ile ürün geliştirme, tasarım, donanım ve yazılım yetenekleri kazanan General Mobile markası da 2017 yılında İstanbul'da üretim tesisi kurarak, tüm ürünleri Türkiye'de üretmeye başladı.
Yıllık 4,2 milyonluk üretim kapasitesine sahip olduklarını söyleyen General Mobile Strateji ve İş Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İlkay Cihaner, "Ülke toplam talebinin yüzde 42'si kadar bir üretim kapasitesine sahibiz. Ürünlerimizi hem iç pazar hem de yurt dışındaki pazarlarda sunuyoruz. 3 milyon adet telefonumuz aktif olarak kullanılıyor" diyor.
Geçtiğimiz yıl 400 bin adet telefon satışı gerçekleştirdiklerini ve yüzde 3'lük pazar payına sahip olduklarını belirten Cihaner, şunları anlatıyor: "Bu yıl da daralmaya rağmen bu satış verilerimizi korumayı hedefliyoruz. Telefonlarımızı en çok 25-45 yaş aralığı tercih ediyor. Ürün gamımızı genişletmeye devam ediyoruz. Kablosuz kulaklık, akıllı saat gibi giyilebilir teknoloji ürünlerimizi geçtiğimiz yıllarda duyurmuştuk. Bu yıl da ek olarak akıllı priz, hava temizleyicisi ve airfryer gibi trend olan loT ürünlerimizi tanıttık."
TELEFON AR-GE MERKEZİ
Geçtiğimiz günlerde halka açılan Reeder Teknoloji de 2022 yılı BTK verilerine göre IMEI kaydı açısından Türkiye'nin en büyük yerli akıllı telefon üreticisi konumunda. Temelleri 2010 yılında atılan şirket, geçen yıl devreye giren yeni üretim tesisi ile kapasitesini dört kat artırmış bulunuyor.
Şirketin son bir yılda akıllı telefon üretim kapasitesi yüzde 181,71 artışla 2 milyon 396 bine çıkmış durumda. Geçen yıl bölgedeki tek mobil telefon AR-GE merkezini de devreye aldıklarını belirten Reeder Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı Uygar Saral bugün, akıllı telefon pazarında yüzde 6,5'lik pazar payına ulaştıklarını söylüyor. Saral, "Pazarda beşinci sıradayız. En çok üretip sattığımız sekiz modelimiz var.
Toplam ciromuz 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 108,87 artışla 942,8 milyon TL'ye çıktı. Bu yılın ilk altı aylık sonuçlarına göre 720,1 milyon TL olan ciromuzun yüzde 98,88'ini cep telefonu" diye konuşuyor. Saral, 2023 yıl sonunda 898 bin adet akıllı cep telefonu satışına ve 2 milyar 541 milyon TL ciroya ulaşmayı hedeflediklerini kaydediyor.
“KİRALAMA ORANI YÜZDE 50 ARTTI”
“Telefon kiralamada hala global markalara ilgi daha fazla. Ancak yerli telefon markalarına da ağustos-eylül döneminde ilgide artış söz konusu. Öyle ki geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50'den fazla bir artış gözlemliyoruz.
Teknolojiye yatkın, bütçesini düşünen tüketiciler, hızlı servis ve yedek parça imkanı olduğu için yerli telefon markalarını tercih ediyor. Özellikle öğrenciler, gençler ve kamu çalışanlarının kiralama tercihi yerli telefon markalarından yana.”