ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Elkon, 1980 yılında bir şahıs şirketi olarak, denizcilik sektörüne alçak gerilim elektrik ekipmanları ve otomasyon sistemlerinin tasarım, imalat ve entegrasyon süreçlerinde destek vermek için kuruldu. 2010 yılında ise Hollandalı Royal Imtech Grubu tarafından satın alındı.
Şirket bu süreçte ürün kapsamını daha da genişleterek elektrik/hibrit sevk sistemleri konusunda deneyim kazandı. Bu alanda askeri ve ticari pazarda önemli projelere imza attı.
2016 yılına gelindiğinde ise Elkon, Ülker Ailesi'nin üçüncü kuşak temsilcisi olan Ahmet Özokur'un Yıldız Holding'ten istifa ederek kurduğu Vera Capital tarafından devralındı. Geçtiğimiz kasım ayında da şirketin yönetim kurulu başkanlığı koltuğuna, son dönemdeki melek yatırımlarıyla adından söz ettiren Mehmet Buldurgan oturdu.
HEDEF 50 MİLYON EURO
Elkon Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Buldurgan, fosil yakıtlardan elde edilen enerjinin doğaya zarar verdiği ve dünyanın geleceğini tehdit ettiği gerçeğinden yola çıktıklarını belirtiyor.
Buldurgan, "Çevreci teknolojilerin küresel olarak yaygınlaşması vizyonuyla faaliyetlerimizi bu yönde yürütüyoruz. Kendi teknolojisini geliştiren şirketimizi dizel yerine elektrikten güç alarak hareket eden gemiler yapma konusunda konumlandırdık. 300'e yakın kişiye istihdam sağlıyoruz ve ciromuz 20 milyon Euro" diyor.
2021 yılında 50 milyon Euro cirosu olan bir mühendislik şirketi haline gelmeyi hedefleyen Elkon, Avrupa'nın belli başlı gemi inşa ülkelerinde satış ve servis ağı kurmayı planlıyor.
Somonlar doğası gereği sürekli yer değiştiriyor. Belgesellere bile konu olan bu yer değiştirme bazen akıntının tersi yöne de olabiliyor. Bu hareketliliğin tek nedeni somonların derilerinin yapısı.
Çünkü hareketsiz kalmaları durumunda derilerinin bakteri üretme riski ortaya çıkıyor. Bu nedenle Norveç'te deniz çiftliklerinde üretilen somonların hareketsizlikten kaynaklanan bakteri sorununu çözmek için balıklar özel gemilerle bir noktadan başka bir noktaya taşınıyor.
Elkon CEO'su Ertuğ Yaşar, geçmişte dizel makinelerle yapılan bu işlemin somonlarda strese neden olduğunun anlaşıldığını belirtiyor. Yaşar, "Elkon mühendisleri bu noktada devreye girdi ve balıkları strese sokan dizel motorların sesini elektrik enerjisi kullanarak ortadan kaldırdı. Balıklar şimdi elektrik enerjisiyle transfer ediliyor. Artık somonlar stres olmuyor ve sağlıklı bir şekilde sofralara geliyor" diyor.
YEŞİL DOSTU GEMİLER
Günümüzde tüm dünya elektrikli araçları konuşuyor. Otomobil firmaları bu alana yatırım yaparken, pek çok sektör de elektrikli araçlar için ürünler geliştiriyor. Karayollarında başlayan bu dönüşümden daha hızlı bir dönüşüm ise denizlerde yaşanıyor.
Dünyada ticaretinin yüzde 80'i gemilerle gerçekleştiriliyor. Dünya denizlerinde yaklaşık 100 bin gemi hareket ediyor. Bu gemilerin büyük çoğunluğunda 'içten yanmalı' denilen dizel motorlar kul lanılıyor.
Gemilerin devasa makinelerinin çevre için önemli bir tehdit olduğunu belirten Mehmet Buldurgan, Elkon'un hibrit gemiler konusuna odaklandığını söylüyor. Buldurgan, gemilerin elektrik sevk ve otomasyon sistemlerinin projelendirilmesi, imalatı ve devreye alınması konusunda güçlü bir konumda olduklarını dile getiriyor.
Mehmet Buldurgan, sözlerine şöyle devam ediyor: "Bu tür gemiler içten yanmalı makine gücü kullanmadıkları için karbon dioksit emisyonu sıfır olan 'yeşil dostu' gemiler olarak tanımlanır. Hareket gücü, gemi karada iken şarj edilen bataryalardan elde edilir. Bunu Tesla araçlarına benzetebiliriz.
Dünyada bu teknolojiyi uygulayan çok uluslu firmalar başta olmak üzere 10'a yakın firma bulunuyor. Elkon ise ülkemizde bu teknolojiyi hem Türk hem de yabancı tersanelerde inşa edilen gemilerde uygulayan ilk ve en tecrübeli firma."
ÜÇ YENİ SİPARİŞ
Elkon, İstanbul Tuzla'daki merkezi üzerinden dünyanın en önemli tersanelerinde inşa edilen gemilerin elektrik otomasyon işlerini yapabilme kabiliyetine sahip. İspanya, Romanya, Norveç, Çin, Polonya, Azerbaycan ve Hollanda gibi ülkelerde yerel ortaklarla birlikte hareket ederek yurtdışı pazarlara erişimini geliştiren şirket, son olarak Romanya Köstence Tersanesi'nden üç yeni gemi siparişi aldı.
Elkon'un ihracat ağırlıklı çalıştığını ifade eden Mehmet Buldurgan, şunları anlatıyor: "Ülkemizde inşa edilen hemen her türlü katma değerli gemide Elkon'un katkısı oldu.
Özel sektör tersanelerinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı emrine inşa edilen birçok geminin yanı sıra Türkmenistan, Kuveyt, Kolombiya donanmalarına inşa edilen gemilere kadar bizim elektrik ve otomasyon sistemlerimiz kullanıldı. Bugün satışlarımızın yüzde 30'u yurtdışında inşa edilen gemilere oluyor. 2020 yılında satışlarımızın yüzde 60'ının doğrudan ihracat olacağını öngörüyoruz."
HEDEF PAZARLAR
En çok satışı İspanya, Romanya, Azerbaycan ve Norveç'e yapan Elkon, değişik türde balıkçı gemileri, feribotlar, römorkörler, açık deniz rüzgar çiftliği destek gemileri üzerine çalışıyor. Ayrıca ihale aşamasında olan DİMDEG, MİLGEÇ, ADER gibi birçok savunma sanayi projesinde de çalışmaları var. Son olarak dört tane endüstriyel balıkçı gemisinin daha elektrikli otomasyon sistemlerini yapmak üzere anlaşmaya varıldı.
Mehmet Buldurgan, hedef pazarlarını ülke ve gemi türü olarak ikiye ayırdıklarına değiniyor. Norveç ve Norveçli armatörlere gemi inşa eden İspanya, Romanya, Polonya, Hırvatistan, Baltık ülkelerinin ilk hedefleri olduğunu dile getiren Mehmet Buldurgan, sözlerine şöyle devam ediyor: "Norveç'in yıllık gemi inşa pazarının büyüklüğü 6-8 milyar Euro arasında.
Bunun yaklaşık yüzde 10-15'inin bizim tasarlayıp imal ettiğimiz elektrik ekipmanlarından oluştuğunu tahmin ediyoruz. Bu ciddi pazardan pay almak şu andaki ilk hedefimiz. Gemi türünde ise hedef pazarlarımız özellikle Norveçli feribot operatörleri için Türk ve yabancı tersanelerde elektrik sevk sistemli feribot projeleri. Bununla birlikte canlı balık taşıma gemileri, 'polar cruise vessel' diye adlandırılan tür gemiler de hedeflerimiz içinde bulunuyor."