Türkiye'de sanayi üretiminin lokomotifi olan otomotiv sektörü, yerli ve yabancı markaların üretimi ile son 60 yılda Avrupa'nın 4. büyük oyuncusu haline geldi. Sektör, ikinci yüzyıla girerken yerli marka TOGG ile küresel iddiasını ortaya koyuyor.
29 Ekim -11 Kasım 2023 tarihli sayıdan
Cumhuriyetin son 100 yılda sanayi üretimindeki en büyük başarısı, otomotiv sektöründe yaşanan gelişme oldu. Otomotiv sektörü ekonomiye yüksek katma değer sağlayan, teknolojik gelişmeleri hızlandıran, ihracat lideri, demir-çelik, plastik, cam, elektronik, makina, inşaat, turizm, ulaştırma, savunma, lojistik, perakende ve hizmetler sektörü başta olmak üzere pek çok diğer sektörü destekleyen lokomotif bir sektör halini almış durumda.
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) verilerine göre, Türkiye otomotiv sektörü bugün 2 milyon adetlik kurulu kapasitesi, 500 bin kişi aşan istihdamı ve son 16 yıldır ihracat liderliği ile üretimde dünyada 14, Avrupa'da ise 4'üncü sırada yer alıyor.
YABANCI YATIRIMLAR
Türkiye'de otomotiv üretimi 1950'lerin ortalarında başladı ve 1960'ların ortalarından itibaren hız kazandı. 1950'li yıllarda bazı prototip araçların üretilmesinden sonra ilk montaj hattı 1954'te silahlı kuvvetlere jip ve kamyonet tedariği için kuruldu.
Ardından 1955'te kamyon ve 1963'te otobüs montajı başlarken, takip eden üç yıl içerisinde binek otomobil üreten montaj fabrikaları olan Tofaş-Fiat, Oyak-Renault Ford Otosan faaliyete geçti. İlk Türk otomobili ise 1961 yılında Eskişehir Devlet Demiryolları Fabrikası'nda üretildi.
'Devrim' adı verilen otomobil, sadece 4 adetlik prototip üretimle sınırlı kaldı. 1966'da ise otomotiv sanayi kendi tasarladığı modellerinin montajına başladı ve Otosan tarafından o dönemlerin otomobili 'Anadol' piyasaya
sürüldü. 1967'de Alman otomotiv üreticisi Daimler-Benz AG Türkiye'de yüzde 36 ortaklıkla Otomarsan şirketini kurarken, iki büyük otomobil üreticisi Tofaş ve Oyak-Renault; İtalyan ve Fransız lisanslarıyla 1971'de imalat hatlarını hayata geçirdi.
Yıllar içinde Türkiye'de otomotiv üretimine geçen uluslararası markaların sayısı giderek arttı. 1987 yılında Mitsubishi, 1994 yılında Toyota, 1997 yılında Honda ve Güney Kore'den Hyundai firmaları, Türkiye'de üretime geçti.
2000 yılından sonra Türkiye otomotiv sektörü dünya piyasasına üretim yapabilecek duruma gelirken, otomotiv üretimi en yüksek üretim hacmine 1,75 milyon adet ile 2017 yılında ulaştı. 2023 sonu itibariyle üretimde 1,5 milyon adetlere, ihracatta ise 35 milyar dolar ile rekor kırılması hedefleniyor.
BARAN ÇELİK OTOMOTİV İHRACATÇILARI BİRLİĞİ (OİB) BAŞKANI
“CUMHURİYET REKORU KIRACAĞIZ”
“Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yıldönümünü kutladığımız 2023 yılında 34 milyar dolarlık rekor ihracat hedefliyorduk. Bu yıl ocak- eylülde otomotiv ihracatımız yüzde 15 artışla 25,6 milyar dolar oldu.
Ancak şu müjdeyi verebilirim, yıl sonunda bu hedefin de üzerine çıkacağız ve 35 milyar dolar ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat rakamına ulaşacağız. Şimdiden emeği geçen tüm ihracatçılarımızı gönülden tebrik ederim."