eduran@ekonomist.com.tr
Son dönemde Avrupa ve Ortadoğu’da ihracatta kan kaybeden çimento sektörü, çareyi yakın coğrafyada üretim yapmakta arıyor. Başta Sabancı, Limak, Sanko gibi büyük gruplar olmak üzere çimento üreticileri yurtdışında fabrika yatırımına hız verdi. Özellikle Afrika ülkeleri, yoğun konut talebi nedeniyle en çekici pazar konumunda. Yurtdışı yatırımların giderek artması bekleniyor.
Avrupa’nın en büyük ve dünyanın dördüncü büyük çimento üreticisi olan Türkiye, çimentoda yurtdışı yatırımlara hız verdi. Son dönemde Avrupa pazarının kan kaybetmesi ve Ortadoğu’da yaşanan savaşlar nedeniyle ihracatta gerileme yaşayan sektör, çareyi ‘yerinde üretim’ yapmakta buldu.
Aralarında Sabancı, Limak ve Sanko gibi dev isimlerin bulunduğu çimento üreticilerinin radarında ise Afrika ve Güney Avrupa ilk sıralarda yer alıyor.
Özellikle gelişen Afrika ülkelerindeki yapı talebi nedeniyle kara kıtada çimento yatırımı yapmak her geçen gün daha cazip hale geliyor.
Görsele tıklayın.
Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) Başkanı M. Şefik Tüzün, çimento fabrikalarının sanayi sektöründe Türkiye’nin ikinci büyük enerji tüketicisi olduğunu hatırlatıyor. 2015 yılının bölgesel çatışmalar nedeniyle olumsuz geçtiğini anlatan Tüzün, 2016 yılı için ise beklentilerinin olumlu olduğunu kaydediyor.
Tüzün, “Halihazırda devam eden mega projelere ilave olarak yeni başlayacak konut ve altyapı projeleri, kentsel dönüşüm projeleri, yabancı yatırımcıların devam eden ilgisiyle birlikte 2016 çimento ve inşaat sektörü için de 2015’e göre daha hareketli ve sınırlı da olsa büyüme yaşanan bir yıl olacaktır” diyor.
YURTDIŞI YATIRIMLARI ARTIYOR
M. Şefik Tüzün, bu veriler ışığında bu yıl sektörün, ülkenin ekonomik büyüme tahminine paralel olarak yüzde 3 civarında büyüyeceğini öngördüklerini ifade ediyor. Tüzün, “İç pazarda yaklaşık 67 milyon ton çimento satışı gerçekleşeceğini, toplam 11 milyon ton civarında çimento ve klinkerin ise ihraç edileceğini öngörüyoruz” diye konuşuyor.
M. Şefik Tüzün’e göre, gelecek yıllarda çimento ihracatında Afrika ve Amerika pazarının payı artarken Avrupa pazarının payı düşecek. Bu nedenle özellikle Afrika kıtasındaki çimento yatırımlarının çoğalmasını beklediklerini dile getiren Tüzün, “İhracatın önümüzdeki yıllarda büyüme gösterememesi durumunda fabrika kapasite kullanımlarında ve verimlilikte azalma görmemiz kaçınılmaz olacaktır. Bu anlamda 2016 yılında,yeni çimento pazarları bulmak, rekabetçi olacak aksiyonları almak daha da önemli olacak” değerlendirmesinde bulunuyor.~
LİMAK AFRİKA’YA ODAKLANDI
Türkiye’nin ikinci büyük çimento üreticisi olan Limak Holding, yurtdışında yatırıma hız veren şirketlerden biri. Türkiye genelinde 10 fabrikasıyla 2015 sonunda toplam çimento satışını 8,6 milyon tona, bu alandaki gelirlerini ise 1,25 milyar TL’nin üzerine çıkaran Limak, son beş yıldır sürdürdüğü yurtdışı yatırım araştırmasını da nihayet sonuçlandırdı.
Holdingin iş geliştirme ekiplerinin 10 ülkeyi analizi sonrasında, Limak Holding, Afrika pazarına Mozambik ve Fildişi olmak üzere doğu ve batıdan girme kararı aldı. Holding, bu ülkelerde kurulacak tesisler ile birlikte Hint Okyanusu kenarında kurmayı planladığı bir limanla da 2017 yılında Afrika pazarına iki adet tesis ve 1,7 milyon ton çimento üretim kapasitesi ile hizmet vermeyi amaçlıyor.
AFRİKA’DA BÜYÜK FIRSAT VAR!
Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, Mozambik’in başkenti Maputo’da 700 bin ton/yıl kapasiteli çimento öğütme-paketleme tesislerinin Ağustos 2016’da devreye alınacağını belirtiyor. Fildişi sahilinin Ticari Başkenti Abidjan’da ise 1 milyon ton çimento ve 1 milyon metreküp hazır beton kapasiteli tesislerinin 2017’nin ilk çeyreği sonunda faaliyete geçeceğini dile getiriyor. Özdemir, “Sahra Altı Afrika odağımız önümüzdeki yıllarda devam edecek. Yeni tesisler yanında satın almalar yolu ile büyüme kanallarını göz önünde bulunduruyoruz” diyor.
Nihat Özdemir, Türk çimento şirketlerinin yurtdışında yatırım yapmak konusunda geç kaldığını ifade ediyor. Özdemir, şunları söylüyor: “Biz, Limak Çimento olarak, 15 yıllık tecrübe ve birikimimizin ardından, global bir oyuncu olmak adına, bir Türk çimento üreticisi olarak atılan en büyük adımları atmış bulunuyoruz. Ancak
sektörün bilhassa diğer büyük oyuncularının gerek tecrübe gerekse fi-nansal güç olarak yeterliliklerini hızla yurtdışına aktarması gerektiği kanaatindeyiz.”
FİLDİŞİ’NE BETON SANTRALI
Afrika’da çimento yatırım yapan bir diğer büyük oyuncu ise Sanko Holding. Şirket, İnci Grup ile birlikte Fildişi Sahili’nin ticari merkezi konumundaki Abidjan’da kurduğu beton santralinin açılışını mart ayı başında gerçekleştirdi. 20 milyon dolara mal olan santralin faaliyete geçmesiyle 130 metreküp/saat kapasiteli beton santrali ve 400 ton/saat kapasiteli kırma-eleme tesisi üretime alınmış oldu. Sanko’nun önümüzdeki planları içinde, Afrika’da farklı lokasyonlarda büyümek var.
Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Adil Sani Konukoğlu, Fildişi Sahili’ndeki tesislerinin yurtdışındaki ilk çimento yatırımları olduğunu belirtiyor. Konukoğlu, önümüzdeki dönemde yurtdışında yeni çimento yatırımı yapıp yapmayacaklarına ilişkin olarak ise, “Bu konuda düşüncelerimiz var.
Fildişi Sahili’ndeki yatırımımızın performansı, bundan sonraki yatırım düşüncelerimizi doğrudan etkileyecektir” diye konuşuyor. Türkiye’deki çimento arzında fazlalıklar oluştuğuna işaret eden Konukoğlu, “Yurtdışına yatırıma geçmemizin bir nedeni bu. Ama daha da önemlisi yatırımcı konjonktürel gelişmeleri dikkate alır. Yatırımların Doğu Avrupa ve Afrika kıtasına kaymasının nedeni bunlardır” şeklinde konuşuyor.
“HEDEF PAZARLAR DEĞİŞTİ”
Öte yandan çimento ve yapı malzemeleri sektörünün yurtdışı yatırımlar konusundaki hevesini gören Afrika ülkeleri, Türkiye’ye çıkarma yapmaya hazırlanıyor. 10-14 Mayıs’ta düzenlenecek olan bölgenin en büyük ve kapsamlı fuarı 39. Yapı Fuarı Turkeybuild İstanbul, bu yıl konuk bölge olarak Afrika’dan Kenya, Nijerya ve Mozambik’i ağırlayacak.
Fuarı düzenleyen ITE Turkey ve YEM Fuarcılık Genel Müdürü Burcu Başer, “Rakiplere karşı avantajlı olabilmek adına özellikle çimento üreticilerinin son yıllarda Sahra Altı Afrika’ya yatırım yaptığını görüyorum. Benzeri bir durum daha önce de seramik, cam ve ahşap sektörlerinde yaşanmıştı” diyor.