Son bir yıldır yürütülen ekonomik programın Türkiye'nin makro göstergelerindeki yansımaları giderek netleşiyor. En belirgin yansıma ise dış ticaret ve cari işlemler dengesinde kendini gösteriyor. Merkez Bankası verilerine göre, cari işlemler hesabı martta geçen yıla göre yüzde 13,4 azalışla 4,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.
İlk üç aylık cari açık 13,7 milyar dolar azalırken, 12 aylık açık da 21,3 milyar dolar düşüşle 31,9 milyar dolara geriledi. Altın ve enerji hariç cari işlemler dengesi ise mart ayında 782 milyon dolar fazla verdi. Öte yandan doğrudan yatırımlarda şubattaki 143 milyon doların ardından mart ayında da 224 milyon dolarlık net çıkış yaşandı. Portföy yatırımlarında ise 96 milyon dolarla Ekim 2023'ten bu yana ilk kez çıkış kaydedildi.
Martta TCMB rezerv varlıklarında 10,3 milyar dolarlık azalış kaydedilirken, yılın ilk üç aylık döneminde rezervlerden finanse edilen cari açık tutarı 22,7 milyar dolara yükseldi. Şubat ayında net hata ve noksan kalemindeki 9,6 milyar dolarlık çıkış da dikkat çekti. Böylece ilk çeyrekte bu kalemde yaşanan toplam çıkış 16,1 milyar dolara ulaştı.
DIŞ AÇIK ETKİSİ
Merkez Bankası verilerine göre ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının 5,19 milyar dolar olması cari açıkta etkili oldu. Hizmetler dengesi kaynaklı girişler 2,2 milyar dolar hesaplanırken, bu kalem altındaki seyahat net gelirleri ise 2,1 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Bu dönemde rezerv varlıklar 10 milyar 281 milyon dolar azaldı. Net hata ve noksan kaleminden martta 9,56 milyar dolar çıkış yaşandı, şubatta bu kalemden çıkış 4,85 milyar dolar olmuştu. İlk çeyrekte net hata ve noksan kaleminden toplam çıkış ise 16,12 milyar dolar olarak hesaplandı. Merkez Bankası şubat ayına ilişkin 3 milyar 265 milyon dolarlık açık verisini de 3 milyar 644 milyon dolar olarak revize etti.
"İYİLEŞME DEVAM EDECEK"
Sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, mart ayı ödemeler dengesi istatistiklerini değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'e göre, cari açıkta gerileme ve dış finansman girişindeki olumlu görünümle döviz rezervlerinde iyileşme devam edecek.
Böylece makro finansal istikrarın daha da güçleneceğini ve dezenflasyon sürecine önemli katkı sağlanacağını ifade eden Bakan Şimşek, yıllık cari açıkta sekiz aydır devam eden düşüşün programın başarısı olduğuna işaret etti. Mart ayında 2023 yılı mayısına göre cari açıktaki yıllık iyileşmenin 25,8 milyar dolar olduğuna dikkat çeken Şimşek, şunları kaydetti: "Bu gerçekleşme, ilk çeyrekte yıllık cari açığın milli gelire oran olarak yaklaşık yüzde 2,7'ye gerilediğini ima ediyor. Programımıza duyulan güvenle risk primimiz düşüyor, dış finansmana erişim artıyor.
Rezerv hariç (resmi ve bankacılık) sermaye girişi martta yıllık cari açığın 20 milyar dolar üzerinde. Cari açıkta gerileme ve dış finansman girişindeki olumlu görünümle döviz rezervlerimizde iyileşme devam edecek. Böylece dezenflasyon sürecine oldukça önemli katkı sağlanacak."