gyeniova@ekonomist.com.tr
Pandeminin etkisiyle yükselişe geçen dijital dönüşüm; telekom, donanım ve yazılım sektörüne olan talebi yukarı çekti. Ancak kur ve enflasyondaki hareket, sektörü zorluyor. Belirsizliklerinin kalkması durumunda ise özellikle ihracata yönelik sektörlerin dijitalleşme yatırımlarını artırması bekleniyor.
26 Aralık 2021 – 08 Ocak 2022 tarihli sayıdan.
2020 yılında dünyaya yön veren COVID-19 salgını, 2021 yılında da iş süreçlerimizden günlük alışkanlıklarımıza önemli değişimler getirdi. 2021, dijitalleşmenin hızlanarak sürdüğü, 5G ve yeni nesil teknolojilerin konuşulduğu bir yıl oldu.
Pandeminin etkisinde tüketici alışkanlıklarının değişmesiyle yepyeni bir ivme kazanan e-ticaret sektörü ve online alışveriş pazarı, evden çalışma ve hibrit çalışma, uzaktan eğitim gibi değişimler internet altyapılarının önemini ortaya koydu.
2021 yılında eğitim fiziksel olarak başlasa da evlerde bağlantı ihtiyacı sürdü. Ayrıca giderek daha fazla şirketin benimsediği hibrit çalışma modeli de internet bağlantı ihtiyacının devamlılığını destekledi.
Bilişim Teknolojileri Kuru-mu'nun (BTK) en son açıkladığı 2021 yılı ikinci çeyrek raporuna göre, toplam internet aboneliğinde bir önceki üç aylık döneme göre yaklaşık yüzde 2,1 artış gerçekleşti.
Fiber, kablo ve xDSL internet abone sayısının artmasıyla birlikte internet abone sayısındaki genel artış eğilimi devam etti. Toplam internet abone sayısının yıllık artış oranı ise yüzde 9,3 oldu.
Dijitalleşme; teknoloji ve iletişim hizmetlerine olan talebi artırarak tüketici davranışlarında kalıcı bir dönüşüme yol açtı. Artan bu talep, sektördeki büyümenin de en büyük etkilerinden biri olarak görülüyor.
BÜYÜME SABİT KALACAK
2019'da 66,7 milyar TL olan elektronik haberleşme sektörü gelirleri 2020 yılı sonu itibarıyla 77,08 milyar TL'ye çıktı. 2021 yılsonunda ise rakamın bu seviyelerde kalması bekleniyor.
Ancak Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, enflasyondan arındırılmış gelirlere göre ise 2020 yılı sonunda sektör gelirinin 15,27 milyar TL olduğuna dikkat çekerek, "Bu rakamlara bakıldığında elektronik haberleşme sektörünün 2003 yılından bu yana reel olarak büyümediğini görüyoruz" diyor.
2022 yılında sektörün ihtiyaç duyduğu adımların atılması durumunda, sektörde gözle görülür ölçüde bir büyümenin olacağına inandığını kaydeden Halil Nadir Teberci, "2022'de sektörün en önemli gündeminin fiber altyapı olması gerektiğini düşünüyoruz.
Bununla birlikte, uydu internet çalışmaları, ulusal veri stratejisi, veri merkezleri ve 5G'nin önemli gündem maddeleri arasında yer almasını bekliyoruz" diyor.
DONANIMDA 'ARZ SIKINTISI'
Donanım sektörü ise çok iyi bir ilk altı ay yaşadı. CONTEXT & TÜBİSAD Distribütör Paneline göre yüzde 21 büyüme gerçekleşti. İkinci çeyrekte bu oranlar düşse de büyüme devam etti, üçüncü çeyrekte göstergelerin terse dönmesi bekleniyor.
Özellikle donanım sektörü için 2021'in 'arz sıkıntısı' sözüyle hatırlanacağını söyleyen Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Levent Kızıltan, "Tüm bunların yaşandığı 2021'in yine de toplamda enflasyonda arındırılmış rakamlarla bir büyüme göstererek kapanacağını düşünüyoruz.
Türkiye hala büyük oranda ithalata dayalı donanım ve yazılım kullanıcısı konumunda bu nedenle de dış kaynaklı döviz üzerinden yapılan işlemler ve kur değişiklikleri ile şekillenen bir hacim de söz konusu" diyor.
2022'nin ilk yarısında da pandemi koşullarının büyümeye etkisinin azalarak da olsa devam edeceğini öngören Kızıltan'a göre, sektör büyük oranda ithalata dayalı çözümlerle çalışması nedeniyle kurlardaki ve enflasyondaki artışlar bireysel tüketicilerin de kurumların da bütçelerinde etkilere yol açıyor ve teknoloji yatırımları konusunda tedirginlikler yaratıyor.
Bu noktada Kızıltan, kurların stabilize olması gereğini de vurguluyor. Kızıltan, belirsizliklerin giderilmesi durumunda dijitalleşme yatırımlarının devam edeceğini ve büyük kurumsal işletmelerin öncelikli olarak bilişim sektörüne yatırım yapabileceğini düşünüyor. Ayrıca, 2022 yılı e-ticaret payının artacağı ve e-ticarete önemli teknoloji yatırımlarının yapılacağı bir yıl olacağı öngörülüyor.
BT YATIRIMLARI ARTACAK
PC ve yazıcı tarafına bakıldığında ise Türkiye'de ve dünyada 2021 yılının bilgisayar ve yazıcı sektörleri için olumlu geçtiği ifade ediliyor.
Bilişim sektörünün yıllar sürecek bir büyüme trendine girdiği kanaatinde olan HP Türkiye Genel Müdürü Emre Alaman, "Dijitalleşmenin hızlanması, bilgisayar ve yazıcı gibi son kullanıcı cihazlarına talebi de artırıyor. Kurumlar da altyapı, yazılım ve iş süreçlerini bu yeni gerçeğe göre güncellemek zorunda kalıyor. Uzun yıllar sürecek bu değişim, bilişim sektörünü canlı tutacak" diyor.
Sanayi, ihracata yönelik üretim ve turizm gibi sektörlerin BT yatırımlarını artıracağını düşünen Emre Alaman, orta ve uzun dönemde pazar için pozitif beklentisini koruyor.
ÜMİT ÖNAL TÜRK TELEKOM CEO'SU “HEM MOBİLDE HEM SABİTTE BÜYÜYECEĞİZ”
"2022 yılında sektörün önündeki en önemli konuları; 5G ve onu destekleyecek fiber altyapıyı yaygınlaştırmak, siber güvenlik ve sürdürülebilirlik oluşturuyor. Fiber yaygınlığımızı artırıp 5G yolculuğunda Türkiye'yi öncü yapma kararlılığıyla hareket ediyoruz.
2022'de de Türkiye'nin dijitalleşme yolculuğuna rehberlik etmeyi sürdüreceğiz. Savunmadan sağlığa, eğitimden enerjiye, sanayiden siber güvenliğe, farklı alanlarda dışa bağımlılığı azaltan yerli ve millî teknolojilerimizle KOBİ'lerden ülkemizin en büyük şirketlerine tüm kurumların yanında olacağız.
Sürdürülebilir abone büyümesi ve müşteri deneyimini önde tutarak hem sabit hem mobil tarafta büyümeye devam etmeyi hedefliyoruz. Bizi 5G ve ötesi teknolojilerin, dijital servislerin ve teknoloji girişimlerinin daha çok konuşulacağı bir yıl bekliyor. Türkiye'nin en fazla yatırım yapan teknoloji şirketlerinden biri olarak ülke ekonomisine ve istihdama katkıda bulunmayı sürdüreceğiz.”
MURAT ERKAN TURKCELL GENEL MÜDÜRÜ “2022’Yİ FIRSAT YILI OLARAK GÖRÜYORUZ”
"Türkiye'yi küresel ölçekte temsil eden bir teknoloji şirketi olarak dijitalleşme hedefimizi 2021 yılındaki hızımızla 2022 yılında da sürdüreceğiz. Turkcell olarak ülkemizde 2022'yle birlikte pandemiyle şekillenen ekonomik düzende, ‘yeni normalde' de yeni fırsatlar ve yükselmeler olacağını öngörüyoruz.
Kendi sektörümüz ve teknoloji alanındaki gelişmeler hem dünyada hem de ülkemizde hızlı değişim ve dönüşüm içinde. Bir teknoloji şirketi olarak dijitalleşme kasımız sayesinde, bireysel ve kurumsal müşterilerimize bir ekosistem olarak sunduğumuz stratejik ana odaklarımız olan dijital servisler, ürün ve hizmetlerimizle ülkemizin teknolojiyle entegrasyonu ve dijitalleşme hedefleri için 2022 yılını bir fırsat yılı olarak görüyoruz.
Dünyadaki teknolojik gelişmeler ile pandeminin dönüştürücü ve hızlandırıcı etkisi, özellikle sektörümüzde bize yeni fırsatlar açacak. 2022, teknolojinin ve dijitalleşmenin geçtiğimiz yıla göre daha çok önem kazanacağı bir yıl olacak.”
ENGİN AKSOY VODAFONE TÜRKİYE CEO'SU “ÜÇ HEDEFLİ BÜYÜME PLANIMIZA ODAKLANIYORUZ"
"Vodafone olarak, 2025 yılına kadar Türkiye'nin en hızlı büyüyen yeni nesil bağlantı ve dijital servisler şirketi olmayı hedefliyoruz. Sadece iletişim hizmetleri sunmanın ötesine geçiyoruz.
Dijitalleşmenin gücünü kullanarak, dijital pazaryeri, finans ve sigorta hizmetleri sağlayıcısı, dijitalleşmek isteyen işletmelerin en önemli destekçisi olma yönünde adımlar atıyoruz. Buna ulaşmak için "Yeni Nesil Bağlantı, Vodafone Yanımda ve Vodafone Business” unsurlarından oluşan üç hedefli büyüme planımıza odaklanıyoruz.
Buna göre, altyapımızı en yeni teknolojilerle geliştirerek müşterilerimize en iyi dijital deneyimi yaşatmaya devam ediyoruz.
Vodafone Yanımda'nın her gün girilip işlem yapılan, kullanılan ve yaşayan bir "süper uygulama” olması için yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Kurumsal alanda ana odaklarımızın yanı sıra Veri Merkezi, Bulut Çözümleri, Siber Güvenlik, Özelleştirilmiş Mobil Ağ ve loT alanlarında yapacağımız yatırımlarla önümüzdeki beş yıl boyunca katlanarak artan bir hızda büyümeyi planlıyoruz.”