AYŞEGÜL SAKARYA PEHLİVAN
asakarya@ekonomist.com.tr
Gıda perakende sektörünün en önemli oyuncularından biri olan Migros için 2017 büyüme açısından tarihi bir yıl oldu. Kipa'nın satın alınmasının da etkisiyle geçen yıl yüzde 38,7 büyüyen Migros, 2017'yi 15,3 milyar TL ciroyla ve bin 897 mağazayla kapattı. 2018'e ise Uyum satın almasıyla giren Migros, bu yıl dijitalleşmeye odaklanacak. Bu yıl 400 milyon TL'lik yatırım yapmayı planlayan şirket, bunun 100 milyon TL'sini teknolojiye ayıracak.
Son 3-4 yıldır sektörde kârlılıkta yüzde 2 kayıp olduğunu söyleyen Migros Genel Müdürü Özgür Tort, "Teknolojiye yatırım burada en önemli anahtar. Gerek mağazanın içindeki gerekse lojistik altyapısındaki maliyetleri düşürmeye çalışıyoruz" diyor.
Son birkaç yıldır perakende sektöründe sıkıntılar var. 2017 sizin için nasıl bir yıl oldu?
2017 bizim için tarihi bir yıl oldu. Satın almadan bağımsız son 11 yılın en hızlı büyümesini yaşadık ve yaklaşık yüzde 21,3 büyüdük. Bunun üzerine Kipa satın alması geldi. Bununla birlikte yüzde 39 civarında büyümeye ulaştık. Çok büyük emek var bunun arkasında, kolay değil. Ancak Türkiye'nin içinde bulunduğu koşullar bize ekstra destek oldu.
Bu büyümeyi nasıl yakaladınız?
Finansman yaratmanın sıkıntı olduğu dönemlerde büyümeyi büyük şirketler realize ediyorlar. Normalde belki o lokasyona başkaları aday olabilecekken böyle bir ortamda biz avantajlı oluyoruz. Elbette bu bizim planladığımız bir şey değil. Satın almaları planlayarak yola çıkmıyorsunuz. Organik büyümeyi planlıyorsunuz, satın alma ise bir fırsat olarak karşınıza çıkıyor. Eğer gerçekten satın alma verimliyse, biz yapımız ve formatlarımızın esnekliği gereği en büyük adayız. Dolayısıyla o konuda aktif olacağımız kesin.
Kısa bir süre önce Uyum'u satın aldınız. Burada hangi aşamadasınız?
56 Uyum mağazasını ve Makro'nun Antalya'daki 17 mağazasını satın aldık. Markaları değil, sadece mağazaları alıyoruz. Toplam 73 mağaza bünyemize katıldı. 105 milyon liralık yatırım yaptık.
Bu satın almanın size nasıl bir katkısı olacak?
Uyum, 20 yıldır özellikle İstanbul'da çok önemli bir marka. İstanbul bizim için önemli ve Uyum'un buradaki önemli lokasyonlarını devralmış olmak bizim için avantaj. 2018'de 120-150 arası mağaza açma hedefimiz vardı. Uyum'u satın almamızla birlikte bunu tekrar gözden geçireceğiz.
2018 büyüme hedefiniz nedir?
Bu yıl konsolide satışlarda geçen yıla göre yüzde 15-18 büyüme hedefimiz var. Konsolide FVAÖK marjını ise yüzde 5,5-6 arasında tutmayı hedefliyoruz.
Gıda perakendesinde son yıllarda en büyük sorun kâr oranlarının düşmesi. Migros olarak sizin kârlılığınız nasıl?
Migros'un genel kârlılığında çok değişiklik yok. Ama sektörün kârlılığına bakınca eskiye göre işler çok daha zor. Genel anlamda son 3-4 yıldır kârlılıklarda yüzde 2 kayıp var. Ciddi bir maliyet baskısı var. Kiralama ve personel giderleri son yıllarda arttı. Her ikisinde de artışlar enflasyonun çok üstünde. Bu ikisi ciddi kârlılık baskısı yaratıyor.
Kârlılık sorununu aşmak için nasıl bir strateji izliyorsunuz?
Biz bunu büyümenin ivmesi ve verimlilikle çözmeye çalışıyoruz. Teknolojiye yatırım burada en önemli anahtar. Gerek mağazanın içindeki maliyetleri, gerekse lojistik altyapısındaki maliyetleri düşürmeye çalışıyoruz. Mesela Gebze'deki dağıtım merkezinin yüzde 50'lik kapasitesini tamamen otomasyona çeviriyoruz. Bu nedir? Eskiden bir mağaza sipariş verdiğinde lojistik optimizasyon nedeniyle ürünler altılı veya 12'li gibi kutularda giderdi. Oysa mağazanın ihtiyacı belki yedi adet olurdu. Otomasyon sayesinde yedi tane isteyene artık yedi tane gönderilecek. Bunun da hem stok hem de işçilik maliyetlerinde önemli katkısı olacak. O yüzden son yıllarda büyük teknoloji yatırımları yapıyoruz.
Ne kadarlık yatırım yapıyorsunuz?
2018 yılında 400 milyon liralık yatırım planlıyoruz. Bunun 100 milyon liralık kısmını teknolojiye ayıracağız.
Geçmişte Jet kasa gibi yatırımlarınız oldu. Bunun gibi yeni projeler var mı?
Migros, Türkiye'deki ilk büyük mağazacılığı, ilk barkodlu alışverişi, ilk sanal mağazacılığı yapan şirket. Misyonumuz aynen devam ediyor. 'M Kolay' adlı yeni bir ürünümüz var. Müşteri QR kodu telefonuna okutup ürünleri torbasına barkodlarını okutarak yerleştiriyor ve QR kodu ile kasada dilerse BKM altyapısı ile mobil ödeme yapabiliyor. BKM ile birlikte tüm Türkiye'deki mağazalarımızda mobil ödemeyi ilk kez devreye aldık. M Kolay şu an yedi mağazada pilot olarak uygulanıyor.
Dijitalleşmeye yönelik çalışmalarınız var mı?
Dijitalizasyon elektronik ticareti geliştiriyor. Diğer taraftan mağaza içini dijital-leştiriyoruz. Bu ikisiyle birlikte müşteri keyif alıyor. Mesela 'tam bana göre' adıyla lanse ettiğimiz yeni bir projemiz var. Müşteriye göre kişiselleştirilmiş mobil promosyon. Bu aplikasyonu mağazada açtığınızda sizin tercihlerinize özel indirim ve kampanyalar yapıyor. Bir yıldır bunun üzerinde çalışıyoruz.
İndirim marketleri çok hızlı büyüyor, mağaza sayısı ve sektörden aldıkları pay yükseliyor. Önümüzde dönemde perakende sektörü nasıl şekillenecek?
Perakendenin tüm oyuncular ile büyümesi, ekonominin büyümesine yol açar. Tüketiciye erişim sağlar, kayıtlı ekonomi ve kayıtlı istihdamı arttırır. Türkiye'de organize perakendenin önünde daha gelişim icin çok alan var. Müşteri tercihi doğrultusunda büyüyen ulusal ve yerel perakendeciler akıllı teknolojik uygulamalar ve verimlilik ile bütün için değer katarak gelişecektir.
“ELEKTRONİK ETİKET ÜZERİNDE ÇALIŞIYORUZ”
"Mağaza içindeki kamera görüntüleriyle satış bilgilerini akıllı algoritmayla eşleştirdiğimiz bir uygulamaya başladık. Bunun kayıp kaçak oranlarının bulunmasına ciddi bir katkısı oldu. Ciromuza binde 1-2 mertebesinde katkı sağladı. Ayrıca elektronik etiket üzerinde çalışıyoruz. Böylece etiket fiyatıyla kasa fiyatı arasındaki farkı ortadan kaldırmayı hedefliyoruz."