Aram Ekin Duran
eduran@ekonomist.com.tr
Türkiye'nin ihtiyacı olan ekmek ve unlu mamuller üretiminde kullanılmak üzere faaliyet gösterecek makine ve ekipmanların tasarlanması ve üretilmesi alanlarında faaliyet gösteren Toya Makine, üretiminin yaklaşık yüzde 30'unu ihraç ediyor. Toya Makine ve Bay Bread Fırıncılık CEO'su Serdar Yalçınkaya ile yeni yıl hedeflerini ve AR-GE projelerini konuştuk.
Toya Makine ne zaman, nerede, hangi hedeflerle kuruldu? Şu an kaç kişilik bir ekipsiniz?
1976 yılında İstanbul'da 160 m2'lik bir atölyede beş kişilik bir kadroyla üretim hayatına başlayan Toya Makine, kendine ait projeleri, patentleri ve faydalı modelleri olan yüzde yüz yerli bir sanayi firmasıdır.
Uzmanlık alanımız, ekmek ve unlu mamuller üretiminde kullanılan makine ekipmanlarıdır. Türkiye'de o yıllarda sanayileşme sürecinin son evresi olan ihtisaslaşma sürecinde Türkiye'nin ihtiyacı olan ekmek ve unlu mamuller üretiminde kullanılmak üzere faaliyet gösterecek makine ve ekipmanların tasarlanması, üretilmesi amaçlarıyla kuruldu.
O günden bugüne sektörde birçok ilke imza attık. Ekmek ve unlu mamul sektöründe kaliteli ham madde ve verimli tasarımlarla ürettiğimiz Toya ürünlerinin, aktif bir şekilde satışını gerçekleştiriyoruz. 45 yıldır aynı anlayış ile teknoloji geliştirerek ülke ekonomisine verimlilik, kalite ve sürdürülebilirlik esaslı teknolojiler geliştirmeye devam etmekteyiz.
2020 yılları dünya genelinde oluşan olumsuz şartlar nedeniyle ihracat alanında önümüzü kesmesine rağmen, 2019 ciromuzun yüzde 40 gibi bir bölümünü ihraç ederek, ülkemize 1 milyon doların üzerinde döviz girişi sağlamayı başardık. İmalattan satış 2 milyon 750 bin dolar, ihracattaki payımız ise yüzde 25-30 civarında.
Şirketinizde kaç kişi çalışıyor?
Toya Makina bünyesinde şu an, üretimimizde doğrudan ve dolaylı çalışarak ülkemizin ekonomisine katkı sağlayan 1275 kişi çalışmaktadır.
Gerek sektör bazında gerekse şirket olarak, 2020’de ne kadar büyüme yaşadınız?
2020 yılı özellikle dünyada azalan yatırımların ve ekonomik daralmanın birçok sektörde hissedildiği bir yıl olarak sonlanmıştır. Ekmek ve unlu mamuller sektörü bu süreci büyüyerek karşıladı. 2020, geleneksel ekmek üretiminin daraldığı, modern üretimin büyüdüğü bir yıl oldu. Fırın ve pastane sektöründe yatırımlar devam etti. 2020 yılını yurt içi satışlarımızda yüzde 10 yükselerek kapattık.
Küresel virüs salgını işlerinizi nasıl etkiliyor? Salgının ekonomideki olumsuz etkilerine karşı nasıl bir strateji izliyorsunuz?
2020 yılının başından itibaren dünyada etkisini arttırarak gösteren Covid-19 salgını süresinde Toya Makina olarak 2015 yılından bu yana yatırım yaptığımız “Yüksek Teknoloji Fırıncılık” konsepti ile ilgili çok doğru yolda olduğumuzu bir kez daha anlamış olduk. Ülkemizde yaklaşık 50 milyar dolar yıllık ticari büyüklüğe sahip olan taze ekmek ve unlu mamul sektöründe, yıllık israfın en az 3 milyar dolar olduğu bilinmektedir.
Geliştirdiğimiz pişirme teknolojisi ile artık taze ekmek ve unlu mamullerin anında müşteri talepleri doğrultusunda pişirilerek tüketime sunulması sağlanabiliyor. Bu teknoloji ile aynı ısıda ve aynı sürede çok farklı özelliklere sahip unlu mamuller pişirilebiliyor.
Böylelikle talep öncesinde pişirilerek vitrine koyulan ve satılamadığı için çöpe giden ürünler ortadan kalkıyor. Sağladığı hammadde ve iş gücü tasarrufunun yanı sıra yılda 60 milyar dolar enerji ithalatında 1,5 milyar dolar tasarruf sağlanacağı öngörülebilir.
2021’de büyüme planlarınız var mı? Franchise vermeyi düşünüyor musunuz?
Bay Bread olarak, 2017 yılından bu yana İstanbul'da 10 noktada faaliyetlerimize devam ediyoruz. 2021 yılı içerisinde hedefimiz İstanbul ve Türkiye'nin diğer şehirlerinde 10 mağaza daha açılması yönünde. Ayrıca 2021 yılında Bay Bread dijital satış kanalları devreye alınarak, halen devam etmekte olduğumuz İşte Fırın ve Evde Fırın modellerimiz ile adrese paket servis hizmetimizi de büyütmeye devam edeceğiz.
Ayrıca yenilikçi satış anlayışımız ile 2021 yılında bütçelerine katkı sağlamak isteyen, ek veya ana iş olarak Bay Bread ürünlerinin satışına aracılık ederek zincir pazarlama takımımızın bir parçası olacak kadın girişimcilere yeni fırsatlar yaratabileceğiz. 2021 yılı içerisinde geçtiğimiz dönemde Franchise olmak için müracaat eden kişi ve kurumlarla da görüşmeye başlamayı planlıyoruz.
Öncelikle menümüzün, mağaza yönetim sistemimizin ve personel eğitim merkezimizin kusursuz çalışmasını sağlamayı önceliklendirdiğimiz için bugüne kadar gelen yaklaşık 125 adet talebi maalesef geri çevirdik. Ancak 2021 yılında tüm hazırlıklarımız tamamlandıktan sonra bu tip büyümeyi de planlıyoruz.
Önümüzdeki dönemde yeni projeleriniz var mı?
Bay Bread ile ilgili olarak yenilikçi satış kanalları projemiz, ihracat artırmak için Bay Bread yurtdışı operasyon, Toya Makine olarak ise geliştirdiğimiz yüksek teknoloji fırıncılığı dünyanın farklı ülkelerinde hayata geçirmek ile dünyada unlu mamuller teknolojileri konusunda ülkemizi daha da ileri ülkeler seviyesine taşıyabilmektir.
'YÜKSEK TEKNOLOJİ FIRINCILIK MODELİ"
“Yaşanan pandemi süreci 2021 ve sonrasında sektörde önemli değişimlere ayak uydurmamız gerekliliğini bizlere göstermektedir.
Toya Makina olarak başlattığımız Yüksek Teknoloji Fırıncılık modeli ile daiha verimli, ekonomik, kaliteli unlu mamuller üretmenin mümkün ve sürdürülebilir olduğunu, daha fazla sektör mensubuna anlatabilmek adına, gerek AR-GE gerekse pazarlama için ciddi yatırım bütçeleri oluşturduk. 2021 yılında 500 bin dolar ve takip eden yıllarda da artarak devam edecek şekilde planladığımız yatırımlarımız var. 2023 yılında ülke ekonomimize yeni geliştirdiğimiz bu teknoloji ile ihracat geliri hedefimiz 10 milyon dolar mertebesindedir.”