BURCU TUVAY
btuvay@ekonomist.com.tr
Türkiye, uzun yıllardır süregelen börek, poğaça ve simit kültürüne sahip bir ülke. Son yıllarda bu iş, klasik mahalle pastane, fırın ve börekçilerinin yanı sıra kon-sept mağazalara dönüştü. Börekçiler bile kendi içinde ayrılmaya ve ayrı sektörler oluşturmaya başladı.
Gıda ürünü olmasıyla birlikte, neredeyse her gün tüketilebilir olması, sektörü cazip kılan özellikler arasında sayılıyor. Son yıllarda markalaşma ve kurumsallaşma ile atağa kalkan börek sektörünün tahmini cirosunun 1 milyar TL'ye ulaştığını tahmin ediliyor.
Bu yıl Türkiye genelinde franchise şube açmayı planlayan sektör oyuncuları, düşük yatırım maliyetleriyle yeni işletmeciler arıyor.
Operasyonun kolay yönetilmesi nedeniyle anahtar konsept olarak kurulabilecek börek şubeleri aylık minimum 60 bin TL ciro vaat ediyor. Yaptığımız araştırmaya göre, sektörün en büyük altı markası bu yıl Türkiye genelinde toplam 121 franchise şube açacak.
İKİ FARKLI KONSEPT
Sektörün en köklü markalarından biri olan Aslı Börek'in iki konsepti bulunuyor. Düşük yatırım maliyetleriyle 40-50 m2'lik mağazalarda paket satış ağırlıklı Aslı Express ve 100-150 m2'lik geniş mutfak menüsünün de olduğu Aslı Cafe konsepti.
Atılım Unlu Mamulleri Franchise Müdürü Zafer Kapkapçı, Türkiye ve yurtdışında toplam 105 franchise mağazayla ile faaliyet gösterdiklerini, bu yıl Türkiye'de doğu illeri öncelikli olarak 15 yeni franchise şube açmayı planladıklarını belirtiyor.
Şirket, insan ve araç trafiğinin yoğun olduğu bölgeleri tercih ediyor. Aslı Express için 10 bin dolar, Aslı Cafe için 25 bin dolar franchise giriş bedeli alınıyor. Aslı Express için 50 m2 bir şubeye yaklaşık 300 bin TL, Aslı Cafe için 100 m2 bir şubeye 500 bin TL civarında yatırım yapılması gerekiyor.
LOKASYON ÖNEMLİ
Yeni girişimi arayan bir başka şirket olan Göçmen Börekçisi'nin Türkiye genelinde 73 franchise şubesi bulunuyor. Bu yıl 22 yeni franchise şube açacaklarını söyleyen Göçmen Börekçisi Genel Müdürü Tanju Taner Dönmez, bu şehirleri İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara gibi büyük şehirler olarak sıralıyor.
"Lokasyon bizim için çok önemli. Kira rakamı, dükkanın cephesi, metrekaresi, park problemi var mı gibi değerlendirmelerimize göre hareket ediyoruz. Uygun olmayan yere kesinlikle onay vermiyoruz" diyen Dönmez, 50 bin TL franchise giriş bedeli aldıklarını belirtiyor.
Bir şubenin toplam yatırım maliyeti 200 bin ile 400 bin TL arasında değişiyor. Şubeler için aylık minimum 60 bin TL ciro hedefi bulunuyor. Dönmez, hedeflerinin ay sonunda vergi öncesi yüzde 20 kârlılık olduğunu sözlerine ekliyor. Reklam ve royalty bedeli alınmıyor. İşine sahip çıkacak işletmeciler tercih ediliyor.
ANAHTAR TESLİM
'Geleneksel lezzetler' mottosuyla yola çıkan Dilim Börek satış noktalarında baklava, börek, zeytinyağlılar, kurabiye gibi lezzetlerin satışını yapıyor. Aynı zamanda tepsi bazında evlere ve iş yerlerine ücretsiz dağıtım yapılıyor. 35 mağazanın 31 'i franchise olarak hizmet veriyor.
2019 yılında İstanbul ve Anadolu illerinde toplam 20 mağaza açmayı planladıklarını söyleyen Payna Grup Pazarlama Direktörü Aslı Erdoğan, "Mağazanın en az 80-100 metrekare, araç ve yaya trafiğine uygun, ulaşılabilir, mağaza planı ve yapısı itibariyle konseptimize uyumlu olmasına özen gösteriyoruz" diye konuşuyor. Franchise giriş bedeli talep edilmiyor. 80 ile 100 m2 arasına anahtar teslim şeklinde mağazaların yatırım bedeli 250 bin ile 300 bin TL arasında değişiyor.
Erdoğan, şubelerin açılışta 100 bin ile 120 bin TL aralığında ciro yapmasını, takip eden aylarda bölgesel çalışmalar ve bölge dinamiklerine göre cironun artmasını hedeflediklerini vurguluyor. Mağazalar yüzde 50 kâr marjı ile çalışıyor.
ANKARA VE ÇEVRESİ İÇİN...
Yine Payna Grup çatısı altında faaliyet gösteren bir başka börek markası Erciyes Börek için de franchising veriliyor. Ankara'nın pek çok bölgesinde ulaşılabilirliği nedeniyle Erciyes Börek, 'mahalle mağazası' olarak benimseniyor.
Ankara'da yüzde 80 pazar payına sahip olduklarını söyleyen Aslı Erdoğan, 35 franchise şube ile faaliyet gösterdiklerini belirtiyor. Bu yıl Ankara içi ve çevre illerde toplam 5 ile 7 adet arasında mağaza açılması planlanıyor.
Franchise giriş bedeli talep edilmiyor. 80 ile 100 m2 arasında değişen mağazaların yatırım bedeli 250 bin ile 300 bin TL arasında yer alıyor. Şubelerin açılışta 90 bin ile 100 bin TL aralığında ciro hedefleniyor.
RESTORAN KONSEPTİ KURDU
Chef Börek, restoran & kafe konseptinde faaliyet gösteriyor. 10'un üzerinde börek çeşidiyle birlikte üzerine uyguladığı soslarla kahvaltıdan öğle yemeğine, akşam yemeğinden tatlıya kadar birçok ürün geliştirildi. 10 franchise şubelerinin bulunduğunu ifade eden Chef Börek Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Kaya, 2019 yılı sonunda başta büyük şehirler olmak üzere 60 şubeye ulaşmayı planladıklarını belirtiyor.
İl ya da ilçe merkezlerinde ortalama 100 m2'lik dış mekan kullanıma da uygun dükkanlar tercih ediliyor. 30 bin TL franchise giriş bedeli alınıyor. Kaya, yatırım bedelinin dükkân metrekaresine göre 120 bin ile 200 bin TL arasında değiştiğini söylüyor. Şubeler için aylık 60 bin ile 200 bin TL arasında ciro hedefi bulunuyor. Yüzde 100 kâr marjı sunuluyor.
SEKTÖRÜ BÜYÜTEN 5 ETKEN
1- Kentleşme ve çalışan nüfusun yoğunlaşmasıyla birlikte sosyal yaşamdaki değişim; tüketicileri unlu mamuller türü yiyeceklerin evde yapılması yerine hazır alınmasına yöneltiyor.
2- Kadınların sosyal yaşamdaki standartlarının değişmesiyle evde hazırlamak yerine satın almayı tercih etmesi, unlu mamuller sektörünü büyütüyor.
3- Müşterilerin hayatını kolaylaştıran ve uygun fiyatla taze ve lezzetli ürün sunan, aynı zamanda modern işletmecilik anlayışını koruyan börek ve baklava markaları ayakta kalıyor ve daha da büyüyor.
4- Çok yüksek yatırım bedelleri olmaması ve genellikle fason imalat yapan üreticilerden mamul alınarak üretim maliyetinin de minimum seviyelerde olması sektörü cazip kılıyor.
5- Sabah kahvaltılarında, özel günlerde, doğum günlerinde ve cenazelerde bile tüketilebilen bir ürün olması da bu sektörün büyümesine olumlu katkı sağlıyor.