SİBEL ATİK satik@ekonomist.com.tr
Fahreddin ve Abdullah Tivnikli kardeşler tarafından 1986 yılında temelleri atılan Eksim Holding, gıda ve dış ticaretle başladığı ticari hayatında asıl sıçramayı enerji sektörüne yaptığı yatırımlarla yakaladı.
24 Temmuz – 6 Ağustos 2022 tarihli sayıdan
2000'li yıllarda rüzgar santralleriyle enerji sektörüne adım atan grup, 2013 yılında özelleştirmeden aldığı Dicle Elektrik ile dağıtım işine de girerek bu alanda etkinliğini artırdı.
Bundan üç yıl önce babası Abdullah Tivnikli'nin kaybıyla holding yönetiminin başına geçen Ebubekir Tivnikli, bu zorlu süreçte grubun yaklaşık 25 milyar TL cirolu bir deve dönüşmesine de liderlik etti.
Eksim Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Ebubekir Tivnikli ile grubun yeni dönem hedeflerini konuştuk.
Öncelikle Eksim Holding'i anlatır mısınız? Hangi sektörlerde yer alıyorsunuz?
Eksim Holding, 1986'dan bu yana enerji, gıda ve girişim sermayesi alanlarında faaliyet gösteren köklü
bir şirketler topluluğudur. Enerji üretiminde tamamı yenilenebilir kaynaklara dayalı üretim portföyümüz var. Türkiye'nin en büyük beş rüzgar yatırımcısı arasında yer alıyoruz.
Elektrik dağıtım alanında ise Dicle Elektrik ile Güneydoğu'da altı ilde 2 milyon aboneye ve 6 milyon insana hizmet veriyoruz. Gıda alanı ise dede mesleğimiz ve 50'nci yaşını kutlamaya hazırlanan Türkiye'nin ilk paketli unu Sinangil'i de bünyemizde barındırıyoruz.
Grup şirketimiz Eksun Gıda, Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşu arasında yer alıyor. Öte yandan Türkiye'de özel sektör tarafından gerçekleştirilen doğal gaz ithalatının yüzde 30'unu tek başına gerçekleştiren grup şirketimiz Batı Hattı, doğalgaz ithalatı yapmaya yetkili yedi şirketten biridir.
Gelirler içinde en büyük pay enerj'i sektöründe mi?
Amiral gemimiz enerji sektörü diyebiliriz. Gelirler içinde de yüzde 80 paya sahip. Elektrik dağıtımı operasyonel büyüklük olarak ilk sırada geliyor.
Yenilenebilir enerji üretimi alanında rüzgar ve hidroelektrik enerjisinin yanı sıra önümüzdeki dönemde güneş enerjisinde ve biyokütle alanında da yatırım planlarımız var. Güneşte düzenlenen YEKA ihalelerinde 70 MW lisansımız bulunuyor.
Holdingin cirosal büyüklüğü nedir?
2021 yılını küresel ve yerel ölçekte yaşanan tüm sıkıntılara rağmen piyasa şartlarına göre iyi sonuçlarla kapatmayı başardık. 2021 yılı konsolide holding ciromuz 24,9 milyar TL olarak gerçekleşti. Yine geçen yıl sonu itibarıyla grup şirketlerimizde toplam çalışan sayımız 8 bin 640 kişi oldu.
Gıda alanındaki grup şirketimiz Eksun Gıda ise 30 ülkeye 35 milyon dolarlık unlu ürün ve yan ürünler ihracatı gerçekleştirdi. Eksim Holding'in dolar bazındaki aktif büyüklüğü ise 2021 yıl sonu itibarıyla 1,5 milyar dolara ulaştı. Kur hareketinden dolayı pek çok işletmenin dolar bazında küçüldüğü bir yılı, biz 2019 ve 2020 yıllarıyla aynı seviyede kapatmayı başardık.
Grup açısından 2022 yılına dair öngörünüz nedir?
Bu yıl dolar bazında yüzde 30 bir büyüme bekliyoruz. Biriken bir talep söz konusu ve bunun getirdiği bir büyümeyi yaşıyoruz. 2022 yılının, yaşanan ekonomik ve finansal koşullar nedeniyle, en temelde nakit ve finans yönetimi açısından kritik bir yıl olacağını düşünüyoruz.
Bu bağlamda da içinde bulunduğumuz enflasyonist süreç içerisinde, grup şirketlerimizin cirolarında bir artış beklerken, diğer taraftan da benzer artışları maliyetlerimizde de yaşıyoruz.
Yeni dönem büyüme stratejiniz ne olacak?
Göreve geldiğimde öncelikle bir stratejik planlama yaptık. Hedefimiz grubu geleceğe güçlü taşımak. Bunu için de fırsat gördüğümüz alanlara yatırımlar yapacağız.
Bu noktada mesela yenilenebilir enerji sektöründe yer alıyoruz ve burada daha da büyüme hedefindeyiz. Şu an üretimde 600 megavat olan rakamı 2025 sonu itibarıyla bin 500 megavata ulaşmak hedefindeyiz.
Grubun bu süreçte yatırım gündeminden söz eder misiniz?
Holding olarak özellikle gıda alanındaki yatırım ve büyüme stratejilerimizi pandemi sonrası oluşan yeni normalin parametrelerini yakından takip ederek sürekli revize ediyoruz. Son 20 yılda 2,1 milyar dolarlık yatırım yaptık. Önümüzdeki beş yıl içinde ise yine 1,5 milyar dolar daha yatırım hedefimiz var.
Sözünü ettiğim gibi enerjide yatırımlarımız sürecek. Su ve rüzgarın yanı sıra güneş enerjisinde de üretime gireceğiz. 2013 yılında özelleştirmeden devraldığımız Dicle Elektrik şirketimiz ise bildiğiniz gibi Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak, Siirt ve Batman'da elektrik dağıtımı ve perakende hizmeti sunuyor.
Burada ihaleyi aldığımızda kayıp kaçak oranı yüzde 80'lerde iken, şimdilerde bu oranı yüzde 46'ya kadar düşürdük. Hedefimiz kayıp kaçak oranını yüzde 20'nin altına indirmek. Bu da aslında yaklaşık bir değerle 2 milyar dolarlık kaybın önüne geçmek anlamına geliyor.
Diğer alanlardaki yatırımlarınız neler olacak?
Gıdada ise geçtiğimiz aylarda piyasaya sürdüğümüz glutensiz ürün markamız "Glüten YOK" yeni sağlıklı beslenme trendleri çerçevesinde aldığımız önemli yatırım kararlarından birisiydi. Satın alma süreçlerimiz devam ediyor. 2021 yılında Eksun Gıda bünyesine kattığımız Aslı Börek'i, yeniden yapılandırıyoruz.
Direkt tüketiciyle temasta olduğumuz yeni bir iş alanı bizim için. Öte yandan, yeni kurduğumuz yatırım fonumuz Eksim Ventures, özellikle geleceğin sektörleri olarak tanınlanan dijital ekosis-temde yer alan başarılı girişimlere yerel ve global ölçekte yatırım yapmaya devam edecek.
“ZORLU SÜREÇTE SORUMLULUK ALDIM”
“Babamın ani gelişen hastalık süreci göreve hazırlanırken beni hızlandırdı, bu zorlu süreçte daha fazla sorumluluk aldım. Bir şekilde bu göreve kendimi alıştırdım. Küçüklükten beri işlerin içindeyim. Babamla da benzer bir yapıdayım. Karakterlerimiz işe bakış açımız uyuşuyor. Yönetim ekibimizde çok güçlü, onların da destekleriyle son üç yılda önemli kararlar alarak ilerledik.
Ben istişare ederek kararlar alırım, ekip olmanın gücüne inanırım. Tabii ikinci nesile geçişlerde hep sıkıntı öngörülür. Ben de buradan hareketle yeni bir işe girmeme konusunda iki yıllık bir zaman vermiştim kendime. Bu noktada öncelikle birkaç yapısal düzenleme ile ilerleyip stratejik planlamamızı yaptık. Şimdi ise yatırımlarılara odaklandık.”
“11,5 MİLYON DOLARLIK FONLA EKSİM VENTURES'İ KURDUK”
“İki yıl önce kurduğumuz Eksim Ventures grubumuzun yeni iş sahası olan girişim sermayesi fon şirketi. Güçlü potansiyel arz eden yenilikçi iş kollarında büyüme yatırımları gerçekleştirmeyi hedefliyor. Grubumuzun bu alandaki ilk iştiraki araç kiralamayı herkes için ulaşılabilir yapma hedefiyle faaliyet gösteren Yolcu360 oldu.
Geçtiğimiz haftalarda da Kolay IK'ya yatırım yapan bir konsorsiyumun içinde yer aldık. 11,5 milyon dolarlık bir fonla ilerliyoruz ve henüz yarısını kullandık. Eksim Ventures üzerinden yeni yatırım çalışmalarımız devam edecek. Yurtdışındaki girişimleri de yakın takibe aldık.”