SİBEL ATİK
satik@ekonomist.com.tr
Cirosu 7 milyar TL'ye yaklaşan ve bir yatırım fonu mantığıyla çalışan Esas Holding, yeni iş fikirlerine yatırım yapmak üzere girişim sermayesi şirketi kurdu. 200 milyon TL'lik bir fonla yatırım avına çıkan Esas, şu ana kadar yaklaşık 10 girişime destek verdi.
Holding bünyesinde kurulan Esas Ventures'ın kurucu ortağı ve ailenin genç üyesi Fethi Kamışlı, bu girişimin yurtdışı ile Türkiye arasında bir ekosistem oluşturmayı hedeflediğini anlatıyor. Buradaki başarılı girişimleri yurtdışına açmak için çalıştıklarını anlatan Fethi Kamışlı ile Esas Ventures'ın yatırım planlarını ve hedeflerini konuştuk.
Esas Ventures'ın kuruluş sürecinden bahseder misiniz?
Birkaç yıl önce Londra'da gayrimenkul sektöründe çalışırken, bir yandan da Esas Holding'e ulaşan start up'larla görüşmeleri ben sürdürüyordum. Bu tip şirketlerle görüştükçe ambiyansları, çalışma şekilleri ve dinamizmleri beni ciddi şekilde düşünmeye sevk etti. Aynı zamanda bu alanda ciddi fırsatlar ve gelişme imkanları gördüm. Bunun neticesinde araştırma sürecine girdim. Birkaç sefer Silikon Vadisi'ne gittim. Sürekli Avrupa'daki ve Türkiye'deki diğer girişim sermayesi fonlarıyla görüştüm. Bunu yapmaktaki amacım, neleri doğru neleri yanlış yaptıklarını anlayıp kendi mantığımıza uygun bir iş planı çıkarmaktı. Bu doğrultuda bir süre önce Esas Holding'in girişim sermayesi kolu olan Esas Ventures'ı kurduk.
Bu şirkette ana hedef nedir?
Şirket temelde start up kültürünün sınırlarını genişletmek ve Türkiye ile dünya arasında bu alanda bir köprü görevi üstlenmek amacıyla kuruldu. Girişimcileri ciddi bir iş ortağı olarak görüyoruz. Kurduğumuz ortaklığı nasıl ilerletiriz diye çalışıyoruz. Belli bir bütçeyle Türkiye'deki girişimcileri ne kadar çok destekleyebiliriz diye düşünüyoruz. Sadece yatırım değil mentorluk da yapmak istiyoruz. İstanbul ve Londra'daki ofisler aracılığıyla dünya çapında erken aşama girişimlere yatırım yapmak istiyoruz. Ağırlıklı olarak teknolojiyle bağlantılı girişimlere yatırım yapıyoruz. Türkiye ile diğer ekosistemleri entegre etmek istiyoruz. Sermaye artırımına gitmek isteyen girişimleri yurtdışındaki fonların önüne koyalım ve Türkiye'den çıkabilecek global girişimlere kapı aralayalım istiyoruz. Özetle, buradaki fırsatları yurtdışına taşımak istiyoruz.
Girişimcilerin yurtdışına açılmalarına nasıl destek vereceksiniz?
Sadece iş odaklı ilerlese başarılı olacak girişimler var. Ama sermaye için arayışlara girince iş aksıyor. Biz burada devreye giriyoruz. Yurtdışında önde gelen beş girişim sermayesi fonuna ortak olduk. Yüzde 1'in altında hisseyle ortak olduğumuz bu fonlarla buradaki başarılı girişimleri buluşturmaya çalışıyoruz.
Esas Ventures olarak bir girişime yatırım yapma kriteriniz nedir? İş fikrinde hangi özellikleri arıyorsunuz?
Fikir aşamasında hiçbir girişime yatırım yapmıyoruz. En azından altı aylık bir satış geçmişi olması gerekiyor. Bunun dışında girişimcinin disiplini ve isteği de çok önemli. Biz de bu ateşin üzerine benzin döküp nasıl daha da büyütebiliriz diye bakıyoruz. Mesela gelen işlerde iki kurucu olması önemli. Tek kurucu olunca one man show oluyor. Bu gösteri işi değil. Dolayısıyla takım olmayı başarmış girişimleri tercih ediyoruz. Egolar törpülenmiş ve görev dağılımı yapılmış oluyor. İşiyle ilgili pazarı iyi bilmesine de dikkat ederiz. Bir de isteklerinde net bir ifade kullanmaları gerekiyor. Sizin gibi bir holdingle olmak bizim için önemli derlerse bunu iyi karşılamıyoruz. Bizden talepleri net olacak.
Şirketin yeni girişimler için yatırım bütçesi nedir?
Fonumuzun büyüklüğü üç ile beş yıl arasındaki yatırımlar için 200 milyon TL.
Bu rakamı nereye taşımak istiyorsunuz?
Dünyada bu rakamı üç katına taşımak gayet iyi bir başarıdır. Ama bizim öncelikli hedefimiz bu ekosistemi oturtmak. Köye su götüreceksiniz ve yol yok. Biz şu an bu yolu yapma gayretindeyiz. Hedefimiz Türkiye'deki girişimcilik ekosistemini dünya ile entegre etmek. Bunu yapabilmek için sadece Türkiye'de yatırım yapmak yetmiyor, diğer ekosistemlere de destek olmanız gerekiyor. Çünkü bunu yaparsanız, ileride onları ülkenize getirmek için eliniz güçleniyor.
Şu ana kadar kaç şirkete yatırım yaptınız?
Bugüne kadar dünya genelinde yaklaşık 10 girişime yatırım yaptık. Burada sayı değil, yaptığınız desteğin içeriği ve o yatırımlara nasıl dokunduğunuz önemli. 100 tane yatırım yapmaktansa 20 tane yatırım yapıp onlarla sürekli olarak etkin bir şekilde ilgilenmek hem daha değerli hem de daha keyifli. Yatırım yapmak bir yana, o fikre ve şirkete ne kattığınız da çok önemli. Yatırım yaptığınız şirketleri yakından takip etmeniz gerekli. Sıkı bir görüşme trafiği olmalı.
Hangi iş alanlarına yatırım yapıyorsunuz?
Türkiye, ABD, İngiltere, Belçika, Almanya, Meksika, Nijerya ve Gana'da iştirakleri olan yatırımlarımız var. Genelde popülaritesi olan işlerden çok gerçek bir problemi çözebileceğine inandığımız işlere yatırım yapmayı seviyoruz. Şu anda özellikle e-spor, blockchain ve yapay zeka alanlarıyla yakından ilgileniyoruz.
Desteklediğiniz şirketlerden söz eder misiniz?
Flank Espor adında bir e-spor şirketine yaptırım yaptık. E-spor dünyada büyüyen bir sektör. Bu girişimcimizi hem Türkiye'de hem de globalde olabildiğince desteklemeye çalışıyoruz. Tarentum adında bir yapay zeka işine yatırım yaptık. Bu da Türk şirketi. Bu iki girişim de erken seviyedeler. İyi bir takım ve tecrübeli bir ekip. İkisi de Amerika'da eğitim görüp çalışıp bu girişimi başlatmak için Türkiye'ye döndüler. Bunun dışında Scorp diye dünyada birkaç milyon kullanıcısı olan bir sosyal medya yatırımımız var. Bir de Pepee karakterinin yaratıcısı Düş Yeri var.