ÖZLEM BAY YILMAZ
obay@ekonomist.com.tr
Bu artışta kırsal kalkınma projeleriyle özellikle nadas alanlarının daraltılmasına yönelik projelerin büyük etkisi oldu. Toplam bakliyat üretimindeki artış esas itibariyle kırmızı mercimek ve nohut üretimindeki yükselişten kaynaklandı.
Bu nedenle de Türkiye dünya kırmızı mercimek ve nohut üretiminde en büyük üretici ülkelerden birisi konumunda. Son yıllarda bakliyat ürünlerinin önem kazanmasının ve Tarım Bakanlığı’nın baklagil üretimine verdiği desteği yüzde 50 oranında artırmasının üretime yeni bir doping etkisi yapması bekleniyor.
Sektörün en önemli merkezlerinden biri olan Mersin’de bu alanda faaliyet gösteren çok sayıda şirket var. Temelleri 1993 yılında atılan Armada Gıda da onlardan biri. Sektörün önde gelen oyuncularından olan şirket, yeni yatırımlarla her geçen yıl büyüyor.
Son olarak 2015 yılında yatırımına başlanan ve 5,5 milyon dolara mal olan bulgur fabrikasını geçen nisan ayında faaliyete geçirdi ve bölgenin günlük 240 ton kapasiteli en modern tesisine sahip oldu. 2017 yılı sonuna kadar mevcut kapasitesini yüzde 20 daha artıracak. Buna yönelik olarak 7,5 milyon dolarlık yatırım planlıyor.ANADOLU KAPLANI
Armada Gıda, Ekonomist’in her yıl hazırladığı ‘Anadolu 500’ araştırmasına 2014 yılındaki 307 milyon TL’lik cirosuyla 174’üncü sıradan giriş yapmıştı. 2015 yılındaki cirosu 295 milyon TL oldu. Bu yıl ise 330 milyon TL ciro hedefliyor. Geçen yılki 40 milyon dolarlık ihracatın ise 2016 sonunda 45 milyon dolara çıkarılması planlanıyor.
Armada Gıda, babaları Mehmet Hayri Sönmez’den bayrağı devralan üç kardeş tarafından yönetiliyor. Fethi Sönmez Armada Gıda’mn yönetim kurulu başkanlığını yürütürken, Zeki Sönmez yönetim kurulu başkan yardımcılığını ve yurtiçi piyasa müdürlüğünü, Sadettin Saygın Sönmez ise CFO’luk görevlerini üstleniyor.
100 YILLIK TİCARET
Armada Gıda, kurulduğu 1993 yılından beri Mersin’den dünyanın dört bir yanına ürün sunuyor. Şirketin resmi kuruluşu 1993 olsa da geçmişi 1914’e kadar gidiyor. Armada Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Sönmez, ailesinin 100 yılı aşkın birsüre önce ticaret hayatına atıldığını söylüyor.
Fethi Sönmez, bu konuda şunları anlatıyor: “Ailemizin birinci ve ikinci kuşağı 1914 yılında Gaziantep’in Nizip ilçesinde yörenin yaygın bakliyat ürünü olan kırımızı mercimek ticaretiyle ilgilenmeye başladı. Özal dönemine kadar da yerel ticaret yaptılar. Üçüncü kuşakla birlikte dış ticaret şirketlerine mal temini edilmeye başladı.
1988 yılına kadar Gaziantep’te yürütülen faaliyetlere o yıl Mersin ayağı eklendi. 1993 yılında üniversiteden mezun oldum ve dördüncü kuşak olarak babam Mehmet Hayri Sönmez ile omuz omuza çalışmaya karar verdim. 1993 yılında kurduğumuz Armada Gıda ile birlikte tüccar mantığında işleyen geleneksel şirket yapımızı kurumsal bir yapıya taşıdık. Ticaret faaliyetlerine, dünya bakliyat endüstrisinin ve ticaretinin en önemli merkezlerinden birisi olan Mersin’de devam etme kararı aldık.”
29 ÜLKEYE İHRACAT
Şirket bugün hububat ve bakliyatın yanı sıra susam, pirinç gibi 40’a yakın ürünün üretim, paketleme ve ihracatını gerçekleştiriyor. Üretiminin yüzde 40’ını ihraç eden şirket, kurulduğu yıldan beri ihracat yapıyor. 110 kişiye istihdam sağlayan Armada Gıda bugün 29 ülkeye ihracat gerçekleştiriyor. Ağırlıklı olarak ihracat yaptığı ülkeler ise Irak, İtalya, Almanya Hollanda, ABD olarak sıralanıyor.
Fethi Sönmez, önümüzdeki dönemde Ortadoğu ve geleneksel pazarlarındaki varlıklarını devam ettirmenin yanı sıra AB ve ABD pazarlarına yoğunlaşmayı planladıklarını ifade ediyor. Sönmez, “Yurtdışı satışlarımızı her geçen yıl artırıyoruz. Geçen yıl 40 milyon dolar olan ihracatımızı bu yıl 45 milyon dolara çıkarmayı hedefliyoruz” diyor.
DÖRT TESİSİ VAR
Armada Gıda, 40 bin metrekare üzerine, 26 bin metrekare yatay depolama alanı ve 33 bin ton kapasiteli beş dikey siloya sahip. Şirketin bu depolama alanları dışında günlük 350 ton kapasiteli mercimek kırma ve temizleme tesisi, günlük 240 ton kapasiteli bulgur fabrikası ve günlük 600 ton kapasiteli üç hat bakliyat eleme ve paketleme tesis, de mevcut. En son teknolojiyle geliştirilen makineleri bulunan bu tesis günlük 400 bin adet bakliyat paketleme kapasitesine sahip.
Fethi Sönmez, tesislerinde kalite ve gıda güvenliğini en üstte tutmayı ilke edindiklerini dile getiriyor. Sönmez, “Firmamız, BRC, ISO 9001 ve ISO 22000 belgelerine sahip. Depolama hacmi ile bölgesinin en büyük
kapasiteli ve en kullanışlı dikey silolarına sahip olan tesisimiz, gümrüklü antrepo statüsünde hizmet veriyor” diye konuşuyor.
7 BİN NOKTADA SATIŞ
Organize perakende sektörü şirketin yurtiçindeki satış kanallarını oluşturuyor. Türkiye’de 7 bin farklı noktada ürünleri satılan Armada Gıda, organize perakende firmalarına private label üretim yapıyor. Dördüncü kuşağın yönetiminde büyümeye odaklandıklarını ifade eden Fethi Sönmez, şunları anlatıyor: “Konjonktür göz önünde bulundurulduğunda üretime ağırlık vererek kârlılığa odaklanmayı hedeflemiş durumdayız.
Tüm üretim hatlarında kapasite artırımına giderek, 2017 yılı sonuna kadar mevcut kapasitemizin yüzde 20 üzerine çıkmayı planlıyoruz. Önümüzdeki iki yıl içinde buna yönelik 7,5 milyon dolarlık yatırım planlıyoruz.”