Son 12 aylık enflasyon ise yüzde 62,02 olarak gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmış tüketici fiyatları ise ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 2,51 artış gösterdi. TCMB’nin beklentisi ise yüzde 1,5 olarak açıklanmıştı. Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAGrup) ise ekim ayında enflasyonun aylık bazda yüzde 5,57 artarken, yıllık enflasyonun yüzde 89,77 olarak gerçekleştiğini açıkladı.
HEDEFLER HAYAL Mİ OLDU?
Aynı dönemde Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ise aylık bazda yüzde 1,29; yıllık bazda ise yüzde 32,24 arttı. Eylül ayında tüketici enflasyonunun yüzde 2,97 artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşmiş, yıllık enflasyon ise yüzde 49,38 ile Temmuz 2023’ten bu yana ilk kez politika faizi olan yüzde 50’nin altına gerilemişti. Eylül ayından sonra, ekim ayı enflasyon verilerinin de yüksek çıkması, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek liderliğindeki ekonomi yönetiminin 2024 sonu ve 2025 için öngördüğü enflasyon hedeflerinin tutturulmasını neredeyse imkansız hale getirdi. TCMB, 2024 sonu için enflasyon beklentisini yüzde 38, 2025 sonu beklentisini yüzde 14 olarak açıklamıştı. Hükümetin önümüzdeki üç yılı kapsayan Orta Vadeli Program’ında (OVP) ise enflasyonda 2024 sonu için yüzde 33 olan hedef yüzde 41,5’e yükseltilmiş, 2025 sonu için de yüzde 17,5 olarak açıklanmıştı.
EN YÜKSEK ARTIŞ GİYİMDE
TÜİK verilerine göre, ekim ayında aylık bazda en yüksek artış yüzde 14,32 ile giyim ve ayakkabı grubunda oldu. Giyim ve ayakkabı grubunu yüzde 4,33 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 3,52 ile haberleşme izledi. Yıllık olarak bakıldığında ise ekim ayında en yüksek artış yüzde 93,6 ile eğitim grubunda kaydedildi. Eğitim grubunun ardından yüzde 89,39 ile konut; yüzde 62,09 ile lokanta ve oteller oldu.
HÜKÜMET ‘OLUMLU’ DİYOR
Enflasyon verilerine dair bir açıklama yapan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Toplumsal refahı artırmak amacıyla uyguladığımız ekonomi programı ile dezenflasyon sürecinin önümüzdeki dönemde daha da güçlenmesini ve tek haneli enflasyon hedefimize ulaşmayı hedefliyoruz” diye konuştu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise “Katılıkların giderilmesi zaman alıyor ancak bu konudaki gelişmeler olumlu” dedi. Dergimiz matbaaya gönderildiğinde, TCMB’nin yılın son ‘Enflasyon Raporu’ henüz yayınlanmamıştı. Raporda enflasyon hedeflemesinde bir revizyon olur mu, hükümete ve piyasaya verilen mesajların tonu değişir mi, izleyip göreceğiz.
PROF.DR. ÖNER GÜNÇAVDI / İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
“Hükümetin programı güven vermiyor”
“Enflasyonla mücadele programı ‘prematüre’ doğdu ve barındırdığı eksikler nedeni ile toplumda inandırıcılık sağlayamadı. Enflasyonla mücadele edecekseniz, öncelikle ciddi bir destekleyici mali politika gerekli. Hükümet başta kamu harcamaları olmak üzere, bu mali politikayı uygulamaktan kaçıyor. Çünkü bir taraftan büyümeyi de sürdürmeye gayret ediyorlar. Bu tabloya bakıldığında enflasyonla mücadele için elimizde Merkez Bankası’nın para politikasında başka bir şey kalmıyor. Enflasyonla mücadelede eksik kalan adımlar yüzünden enflasyonda beklenen iyileşme de sağlanamıyor. Enflasyonla mücadele programına sürdürülebilir bir gelir programı koymadan, kamu harcamalarında ve yeniden belirlemelerde kayda değer düzenlemeler yapmadan enflasyonun düşeceğine kimseyi inandıramazsınız.”