Son dönemde alışveriş merkezlerinde sinema salonları küçülürken, yeni nesil teknolojik eğlence konseptlerine yönelik yatırımlar giderek artıyor. Son yıllarda yeni yatırımların azaldığı AVM pazarı, değişen trendleri yakalamak için dönüşüyor.
3-16 Mart- 2024 tarihli sayıdan
Alışverişin yanı sıra sosyalleşme mekanı olarak da giderek daha çok tercih edilen AVM'ler artık eğlencenin merkezi oluyor. Özellikle çocuklar için yapılan özel oyun alanları öne çıkarken yeni nesil teknolojik eğlence konseptleri ve edutaintment olarak ifade edilen eğlence ve öğrenmeyi buluşturan alanlar geniş bir kitleyi AVM'lere çekiyor.
AVM'lerdeki eğlence alanlarının payı hem metrekare hem de ciro olarak artıyor. Geçmişte bir AVM'de metrekare olarak yüzde 2 olan eğlence alanlarının payı bugün konseptle göre yüzde 15'e kadar çıkıyor. Eğlence alanlarının ciro üzerinden ise yüzde 2-8 civarında pay aldığı tahmin ediliyor.
2022 ve 2023 yıllarında enflasyon ve öne çekilmiş talep sebebiyle, AVM cirolarında büyük artışlar yaşandığını, eğlence alanlarında da cirolarda artışlar gerçekleştiğini belirten Cushman & Wakefield I TR International Değerleme ve Danışmanlık Hizmetleri Yöneticisi Nesil Aybar, "Eğlence alanlarının doğrudan ciroya katkılarının yanı sıra bu alanların AVM içerisinde geçirilen vakti artırdığını, diğer mağazalar için ziyaretçi çektiğini ve bu nedenle ciroya dolaylı katkıları olduğu unutulmamalı" diyor.
Eğlence alanları alışveriş merkezlerinde geçirilen süreyi artırırken, diğer branşlar için de gelir yaratıyor ve toplam performansa pozitif katkı sağlıyorlar. Alışveriş Merkezi Yatırımcıları (AYD) Derneği Başkanı Nuri Şapkacı, "Eğlence alanlarının metrekare verimliliğinin son beş yılda yüzde 5 oranında artığını görüyoruz. Bu da bize, bu branşın alışveriş merkezlerinde geçmişe nazaran daha fazla popülarite kazandığını gösteriyor" diyor.
Genel olarak AVM'ler teknolojiyi kullanarak ziyaretçi deneyimini dönüştüren trendlere odaklanmış durumda. Bununla birlikte özellikle sosyal mekanlar olarak açık hava etkinlikleri, konserler, stand-up'lar ve sanat gösterilerine ev sahipliği yaparak eğlenceye yön vermeye devam edecek.
ÇOCUK ATÖLYELERİ KURACAK
Bu trendi yakından takip eden yatırımcılar yeni kon-septlere yatırımdan kaçınmıyor. Türkiye'de 20 proje ve 970 bin metrekare alanın yönetimini üstlenen Esas Gayrimenkul, sinema dahil olmak üzere eğlence kategorisini dönüştürmek için önemli yatırımlar yapıyor.
Yeni nesil butik bowling salonu açılışları planlayan şirket, çocukların yaratıcı düşünce, sosyal iletişim ve fiziksel gelişimlerine katkı sağlayan çocuk atölye konseptleri oluşturmayı planlıyor. Alışveriş merkezlerindeki eğlence kategorisinin metrekare olarak büyümesinin yüzde 10'ları bulduğunu söyleyen Esas Gayrimenkul COO'su Nevzat Yavan, paralel olarak ciro artışlarındaki olumlu etkileri de gördüklerini belirtiyor.
AVM'lerdeki değişimin eğlence alanlarıyla sınırlı olmadığına dikkat çeken Nevzat Yavan, sözlerine şu şekilde devam ediyor: "Örneğin; bizim veteriner, eğitim kurumu ve diş kliniği gibi hizmetler sunan AVM'lerimiz var.
Sağlık alanı da çok rahatlıkla AVM'lere girebilir; güzellik ve estetik salonları, görüntüleme ve tetkik merkezleri, laboratuvarlar gibi... Bunun yanında lojistik ve teslim noktaları, eğitim merkezleri, yeni nesil ofisler ve ortak çalışma alanları, indirim marketleri gibi yeni kategoriler zaten AVM'lerin içine girmeye başladı."
ROBOTİK EĞLENCEYE YATIRIM
Venezia Outlet AVM, Vialand AVM ve Vialand Tema Park projelerinin sahibi Gürsoy Grup'un eğlence alanlarının payı yüzde 15'in üzerinde. Son beş yılda bu alanın çok dalgalı bir seyirle ilerlediğini belirten Vialand ve Venezia AVM Yönetim Direktörü Leyla Özdemir Rastgeldi, "Pandemide en çok zarar gören alanların başında eğlence olduğunu söyleyebiliriz.
Pandemi sonrası dönemde açık konseptli AVM olmamızın da avantajını yaşayarak hızlıca çok ciddi yükseliş trendi yaşadık" diyor. Önümüzdeki dönemde teknoloji ile eğlencenin birleşimi olan yeni alanlara yatırım planlayan grup, özellikle robotik eğlence alanlarına odaklanmayı hedefliyor.
İzmir, Adapazarı ve Antalya'da bulunan toplam 200 bin metrekareye yakın bir satış alanı hizmet veren Agora AVM'leri bünyesinde bulunduran Odak Group, şu an İzmir'de çok amaçlı bir AVM ve iş merkezi üzerinde yapım öncesi son çalışmaları tamamlamak üzere.
Grubun AVM'lerinde oyun ve eğlence alanlarının toplam metrekaresi yüzde 15'ler civarında. Hafta içi AVM ziyaretçilerinin yaklaşık yüzde 25'i oyun eğlence alanlarını ziyaret ederken, bu rakam hafta sonları yüzde 50'lere kadar çıkıyor.
Son müşteri araştırmalarına göre özellikle aileler için AVM tercihlerinde oyun eğlence alanlarının önemli bir seçim kriteri haline geldiğini söyleyen Odak Group Perakende Grup Başkanı Bülent Gürcan, "Türkiye'de sosyalleşmenin önemli bir noktası olan AVM'lerde oyun eğlence alanlarının geniş ve çeşitli seçenekler sunması bekleniyor. Macera parkı, trambolin ve tırmanma duvarlarının yanı sıra yüzlerce oyun makinesi de AVM'lerimizde yer alıyor. Bu alana yatırımlarımız artarak devam edecek" diyor.
SİNEMA ALANLARI KÜÇÜLÜYOR
Dokuzu faaliyet halinde, üçü de inşaat aşamasında bulunan 12 alışveriş merkezi olan Ece Türkiye'nin portföyündeki alışveriş merkezlerinde, eğlence alanlarının toplam kiralanabilir alan metrekaresi içerisindeki payı yaklaşık yüzde 10 ve toplam ciro içerisindeki payı da yaklaşık yüzde 2 düzeyinde.
Son yıllarda bu alanların metrekare performansında artış olduğunu belirten ECE Türkiye Kiralama Direktörü Burak Dalgın, "Bu da alışveriş merkezi ziyaretçilerinin eğlence fonksiyonuna olan talebinin artığının göstergesi" diyor. Bununla birlikte son dönemde üzerinde oldukça konuşulan sinemalar için de bir virgül koymak gerektiğini söyleyen Dalgın, AVM'lerdeki sinema alanlarının format değiştirdiğini söylüyor.
Bu alanlar bölünerek hem sinemaların performansını artırmak hem de sinema harici sahne sanatlarına AVM'lerde yer vermek üzere çalışmalar gerçekleştiriliyor. Atış Grup ve Pars Toprak Sanayi A.Ş.'nin hayata geçirdiği DownTown Bursa Yaşam ve Eğlence Merkezi de AVM pazarındaki yeni nesil konsept-lerin önemli örneklerinden biri oldu.
Multiplex performans merkezi DasDas, Bursa Downtown'da yer aldı. X Media Art Museum, Smash Restoran ve DasDas Sinema açıldı. Avrupa'nın en büyük gösteri havuzuna sahip olmanın yanı sıra iki müzenin yer aldığı AVM'de 10 bin metrekare çocuk eğlence merkezi yer alıyor. Bu trend AVM'lere yönelik eğlence konseptleri geliştiren şirketlerin sayısının artmasını sağlıyor.
Smallux Coffee ve SosyoPub Keşif Sahnesi gibi yeni nesil markaları yaratan Okmen Group, yeni konseptleriyle büyümeye devam ediyor. 1-12 yaş arası çocuklara hitap eden Money Jungle Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ünlü, 2025 sonuna kadar 10 şubeye ulaşmayı hedeflediklerini söylüyor.
NURİ ŞAPKACI ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ VE YATIRIMCILARI DERNEĞİ BAŞKANI
“Teknoloji konseptleri öne çıkacak”
"Yeni dönemde AVM'lerde sanal gerçeklik cihazlarının da yer aldığı (AR/VR), aynı zamanda kullanıcının beş duyusuna hitap eden, yenilikçi teknolojik konseptli deneyim alanları ön plana çıkacak. Bununla birlikte geleneksel eğlence merkezleri, temalı alanlar ve oyun parkurları ise ilgi görmeye devam edecek.
Özellikle takım oyunlarına fırsat veren kaçış odaları, lazer odaları, hologate odaları, macera atraksiyonları ve modüler oyun konseptlerini de AVM'lerde daha fazla görmeye başlayacağız. Süreli olarak ziyaretçilerle buluşan gezici sergilerin ivmesi artarken konser ve sanat faaliyetlerini barındıran eğlence konseptleri de gelişimlerini sürdürecek.”