26 Mayıs - 8 Haziran 2024 tarihli sayıdan
Türkiye’de vatandaş için konut yatırımı her zaman en güvenli liman oldu. Ancak pandemi sonrası enflasyonun altında faiz oranlarına sahip konut kampanyaların etkisi, mültecilerin yarattığı aşırı konut talebine karşılık veremeyen düşük arz nedeniyle konut fiyatları uçuşa geçti.
Üst gelir grubu dışında kalan kesim için konut almak artık hayal oldu. Pandemide başlayan, deprem felaketleri sonrası tetiklenen farklı bir yerde kaçılabilecek alternatif alan yaratma isteği ise arsa ve arazi satışlarını patlattı.
Son dört yılda Türkiye genelinde arsa fiyatları yüzde 530 arttı. Arsa ve arazi yatırımları daha ulaşılabilir fiyatlı olmaları nedeniyle güvenli liman arayışındaki yatırımcıların ilk tercihi haline geldi. Piyasalardaki dalgalanmalar nedeniyle bu trendin önümüzdeki birkaç yılda devam etmesi bekleniyor.
Kazanç oranının konuta göre daha fazla olacağı beklentisi de bu trendi destekleyen faktörlerden biri. Çanakkale, İzmir, Balıkesir yazlık bölgeler olarak arsa ve arazi yatırımında öne çıkarken sanayi bölgelerinin gelişebileceği Manisa, Eskişehir, İzmir, Antalya ve Sakarya da yatırımcılar açısından cazip bölgeler oluyor.
Geçmişte arsa ve arazi satışları emlakçılar tarafından yapılırken Nef’in bu alana girmesi ile ArsaVev, Nova Arsa, EkoArazi gibi yeni markalar doğdu. Bu şirketlerin bir kısmı sadece arazi satışı gerçekleştirirken, bir kısmı da çok geniş arazileri parsellere bölüp imar izni alarak bireylerin kendi evlerini yapabilmelerine olanak sağlayan sosyal donatıların olduğu projeler de geliştiriyorlar.
HAKAN ERİLKUN
EKOARAZİ GM.
ALTIN ÇAĞINI YAŞIYOR
Konutta amortisman sürelerinin uzaması, kiralardaki sınırlı artış ve vergi uygulamaları nedeniyle yatırımcı rotayı arsa ve araziye yöneltiyor. Arsa ve arazi trendindeki talebin 2024 sonuna kadar geometrik bir hızla artmaya devam edeceğini belirten EkoArazi Genel Müdürü Hakan Erilkun, “Bunun esas nedeni yerine yenisi konulamayacak nitelikteki iki unsurdan birinin toprak, diğerinin su olması. Ekonomik açıdan diğer nedeni yapılı gayrimenkullerin –özellikle konutun- kazançlı bir yatırım aracı olmaktan çıkması. Pandemi ile insanlar çok küçük miktarlarla arsa arazi yatırımı yapılabileceğini keşfetti. Minimum maliyetle yapılan bu yatırım, değerini hızla katladığı için diğer yatırım araçlarından çok daha cazip” diyor.
Hakan Erilkun, imara yakınlık gibi belli kriterleri taşıyan arazilerin orta ve uzun vadede servet olarak geri döndüğü için toprağın altın çağının önümüzdeki beş yılda yaşanacağını, şimdiden bu yatırımı yapanların geleceğin en varlıklı kesimi olacağını söylüyor.
Toprak yatırımında en çok tercih edilen üç nokta Çanakkale, Balıkesir ve Manisa. Çanakkale, Boğaz ve kamu yatırımlarının bölgede konumlanmasıyla öne çıkarken Balıkesir Çanakkale’yi geçmiş durumda. İstanbul – İzmir aksının tam ortasında bulunan Balıkesir, kolay ulaşımı ile öne çıkarken özellikle Bigadiç – Sındırgı hattı makul fiyatlarıyla tercih ediliyor.
BÜLENT ÖZTÜRK
ARSAVEV YKB.
15 MİLYAR DOLARLIK HAREKET
ArseVev Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Öztürk, ABD ve Avrupa’da 50 yıldan beri uygulanan arsa&ev (land&home) konseptini Türkiye’de uyguladıklarını vurguluyor. Öztürk, İzmir Foça ve Dikili’de, Aydın Kuşadası’nda, Çanakkale Ezine’de, Yalova Çiftlikköy ve Avşa’da konut imarlı arsa satışı yaptıklarını, bazı bölgelerde müteahhitle anlaşma yaptırarak proje üretimine de destek verdiklerini söylüyor.
Beypazarı’nda 160 m2 alanlı konut imarlı arsanın 200 bin TL’den başladığını belirten Öztürk, sattıkları arsa fiyatına araba bile olmadığına dikkat çekiyor. Geçen yıl ülkemizde 15 milyar dolarlık tapu hareketi gerçekleştiğini hatırlatan Öztürk, “İnsanlar ne aldıklarını bilmeden arsa ve arazi alıyor. Arazi satışlarının sektör olup kurumsallaşması adına şirket kurduk. Arsa ve arazi trendinin önümüzdeki dönemde de devam etmesini bekliyoruz. İnsanların ne aldığını bilmeleri adına Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü arsalara künye vermeli” diyor.
ASLI ORHAN DEMİRAL
YEŞİL VADİ YKÜ.
HİSSELİ ARAZİ UYARISI
Arazi yatırımı yaparken kişi ve kurumların vaatleri yerine resmi kurumlardan yapılacak teyitlerle arazi alınmalı. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün parsel sorgulama uygulamasından gerekli araştırmalar kolayca yapılabiliyor. Yeşil Vadi Yönetim Kurulu Üyesi Aslı Orhan Demiral, yatırımcıları hisseli arazi yatırımından uzak durmaları konusunda uyarıyor. ABD’deki tapu sigortası sisteminin Türkiye’de de uygulanması gerektiğini belirten Demiral, “Piyasada hisseli satışlar arttı. Dört yıl önce tarım arazileri böyle satılırken, şimdi ekoturizm alanlarında hisseli satışlar var. Yaşanabilecek anlaşmazlıklarda 10 yıl süren davalar sonrasında araziniz haraç mezat satılabilir” diyor.
Arsa-gayrimenkul, emlak ve inşaat alanlarında faaliyet gösteren Yeşil Vadi, butik villa projeleri de üretiyor. İstanbul, Çanakkale, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne’de imarlı, ifrazlı tek tapulu arsa vasıflı yerler üretip projelendiren şirket, 25 yılda 20 milyon m2’yi geçen, 41 bin bağımsız parseli aşan ve yaklaşık 3 bin futbol sahası büyüklüğünde arsa sattı. Şirket, Balıkesir Manyas, Ankara Beypazarı, Çanakkale Geyikli, Sakarya, Düzce ve Aydın’da projeler geliştiriyor. Arsa yatırımında Trakya’nın yoğun ilgi gördüğünü belirten Demiral, 2026’ya kadar arsa yatırımının yoğun talep göreceğini öngörüyor.
MEHMET BABACAN
BABACAN YAPI CEO’SU
TOPRAKTAN SATIŞ DÖNEMİ
İnşaat maliyetlerindeki artış nedeniyle konut fiyatlarındaki yükseliş sürüyor ve sürmeye de devam edecek. Son dönemde konut almak isteyenlere topraktan satış dönemi de başladı. Fuzul Grup, Fuzul Topraktan’ı kurarak insanlara topraktan başlayarak kademeli konut satışı gerçekleştiriyor.
Bu alana giriş yapan Babacan Holding, gayrimenkulde “Erişilebilir fiyatlar ve erişilebilir koşullar” sunma çalışmaları yapıyor. Babacan Yapı CEO’su Mehmet Babacan, ‘önce arsa sonra ev’ olarak özetlenen kademeli konut edindirme modelini hayata geçirmek için hazırlıklarını tamamladıklarını söylüyor. Bugünün maliyetlerinden etkilenmeden, avantajlı fiyatlarla önce arsaya, ardından konuta yatırım imkanını sunacaklarını belirten Babacan, “Projemizin ilkini Tuzla’da hayata geçiriyoruz. Ardından Başakşehir’de de aynı modelle yeni bir projeye başlayacağız. Önümüzdeki iki yıl içinde kendi arsalarımızda geliştireceğimiz 10 projeyle toplamda 20 milyar TL’lik yatırım gerçekleştirmeyi hedefliyoruz” diyor.
“Arsa ve arazi trendi devam edecek”
MAKBULE YÖNEL MAYA / TSKB GAYRİMENKUL DEĞERLEME GM.
“Arsa ve arazi yatırımları daha erişilebilir fiyatlara sahip olmasıyla yatırım tercihlerinde daha öne çıkmıştı. Bu trendin devam edeceğini düşünüyorum. Değer artışının konuta göre daha fazla olacağı beklentisi de bu trendi destekliyor. Pandemi ile başlayan sonrasında deprem felaketlerinin de etkilediği farklı bir yerde toprak sahibi olarak alternatif kaçış alanı yaratma isteği de bu trendi destekliyor. Özelikle yazlık bölgelerdeki gelişme alanları ile sanayi açısından gelişme potansiyeli olan arsa ve araziler yakından takip ediliyor. Çanakkale, İzmir, Balıkesir yazlık bölgelerde öne çıkarken özelikle OSB genişleme sahası olma potansiyeli yüksek yerlerden Manisa, Eskişehir, İzmir, Antalya ve Sakarya öne çıkıyor.”