Anadolu'nun En Büyük 500 Şirketi sıralamasında zirve bu yıl da değişmedi. Önceki altı yılın birincisi Tosçelik, 2021 yılı araştırmasında da zirvedeki yerini korudu. Böylelikle 2013'te ilk kez zirveye oturan Tosçelik, Anadolu 500'ün 19 yıllık tarihinde yedinci birinciliğini alarak en çok birinci olan şirket olmayı sürdürdü.
27 Kasım - 10 Aralık 2022 tarihli sayıdan
İkinci sıraya ise son yıllarda hızlı bir çıkış yapan Sasa Polyester oturdu. Beş yıl önce listenin 22'nci sırasında yer alan, 2020'de dokuzuncu sıraya çıkan Sasa Polyester, 2021 yılında ise yedi sıra birden yükselerek Tosçelik'in hemen ardından ikinci oldu.
Listenin üçüncü sırasında ise geçen yıl dördüncü sırada bulunan Yıldız Entegre yer aldı. Türkiye ekonomisi 2021 yılında pandeminin yaralarını sarmaya girişirken, ihracat ve turizmde önemli başarılar elde edildi. Eylül ayında başlayan faiz indirimi trendi ile birlikte Türk Lirası'nda hızlı bir değer kaybı yaşanmaya başlandı.
Gerek döviz kurlarındaki artış gerekse dış talepte yaşanan canlılık, Anadolu 500 şirketlerinin bir önceki yıla göre cirosal bazda yüzde 82,8 gibi rekor bir artış yaşamasına yol açtı.
Ekonomist Dergisi'nin her yıl gerçekleştirdiği "Anadolu'nun En Büyük 500 Şirketi" araştırmasının bu yılki sonuçları belli oldu.
Merkezleri İstanbul, Ankara ve İzmir dışındaki kentlerde bulunan şirketlerin 2021 yılı verileriyle hazırlanan listede, Hatay'da faaliyet gösteren Tosçelik, zirvedeki yerini yine korudu.
ALTI YIL ÜST ÜSTE BİRİNCİ
Anadolu 500'de ilk kez 2013 yılında birinci sırayı alan Tosçelik, daha sonra 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarında da zirvede yer almıştı. Tosçelik böylece hem altı yıl üst üste birinci oldu, hem de toplamda yedinci birinciliğine ulaştı.
Tosçelik, bu sayede Anadolu 500'ün 19 yıllık tarihinde en çok birincilik elde eden şirket unvanını da devam ettirdi. Anadolu 500'de, Tosçelik dışında, Kroman'ın üç, Tiryaki Agro'nun iki ve Erbakır'ın da bir birinciliği bulunuyor.
Bu yıl yedi basamak sıçrayıp ikinci sıraya yerleşen Sasa Polyester hızlı büyümesiyle dikkat çekerken, listenin üçüncü sırasında ise geçen yıla göre bir basamak yükselen Yıldız Entegre Ağaç Sanayi yer aldı.
PANDEMİ SONRASI HIZLI BÜYÜME
Türkiye ekonomisi 2021 yılında beklentilere paralel olarak yüzde 11'lik yıllık büyüme kaydetti ve bu başarısı ile G20 ülkeleri arasında ilk, OECD ülkeleri arasında ise üçüncü sırada yer aldı. 2021 yılının tamamında görülen büyüme performansı son 10 yılın en yüksek büyüme performansı olurken, geçen yılki büyümede en yüksek katkı iç tüketim ve ihracattan geldi.
Anadolu 500 şirketlerinin cirolarında da iç tüketim ve ihracat artışının olumlu etkileri gözlendi. Bu dönemde yerleşik hane halklarının nihai tüketim harcamaları bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 15,1 arttı. İç tüketimi özellikle 2021 son çeyrekte ihracat takip etti.
Genel ticaret sistemine göre ihracat 2021 yılı Ocak-Aralık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 32,8 artarak 225 milyar 291 milyon dolara ulaştı. Tüm bu olumlu gelişmeler, pandemi sonrası yaraların sarıldığı Anadolu 500 listesinde de son yılların en yüksek oranlı büyümesini getirdi.
CİROLAR KATLANDI
Anadolu 500'deki şirketlerin cirosu, 2021 yılında hem iç tüketim ve ihracat hem de yükselen döviz kurlarındaki artışın da etkisiyle yüzde 82,8 gibi rekor bir artış kaydetti ve 886 milyar 710 milyon TL'ye yükseldi.
Bu dönemde Anadolu 500 şirketlerinin toplam cirosunun GSYH'ye oranı da yüzde 9,6'dan yüzde 12,3'e çıktı. Türk şirketlerinin Çin'den batıya yönelik tedarik zincirinde yaşanan sorunları fırsata çevirdiği bu dönemde, Anadolu 500 şirketlerinin ihracatı da yüzde 39 arttı ve 21 milyar 742 milyon dolara çıktı.
2021 yılında istihdamda 300 bin sınırını aşarak 303 bin 922 kişiye iş sağlayan Anadolu 500 şirketlerinde çalışanların toplam istihdama oranı ise küçük bir artışla yüzde 1'den yüzde 1,06'ya ulaştı. Bu dönemde Anadolu 500'e 10 ve üzerinde şirket gönderen sektör sayısı 10 olurken, gıda sektörü en çok şirket ile liderliğini korudu.
Anadolu 500 listesine en çok şirket sokan ikinci sektör tekstil sektörü olurken, onu 61 şirketle metal ve 38 şirketle otomotiv sektörü takip etti.
ARAŞTIRMA NASIL YAPILIYOR?
"Anadolu'nun En Büyük 500 Şirketi" araştırması, Ekonomist'e önceki yıla ilişkin verilerini gönderen Anadolu şirketlerinin net satışlarına göre sıralanmasıyla yapılıyor.
Araştırmada, üç büyük ilin (İstanbul, Ankara, İzmir) dışında faaliyet gösteren, büyük holdinglere bağlı olmayan ve yabancı sermaye payı yüzde 50'nin altında olan şirketler, Anadolu şirketi olarak kabul ediliyor. Araştırmamız 2004 yılında 250 şirketle başladı. Altı yıl bu şekilde süren araştırmadaki şirket sayısı, Anadolu ekonomisindeki gelişme ve artan katılım nedeniyle 2010 yılında 500'e çıkarıldı.
En başından ele alırsak, araştırma bu yıl 19 yılını doldurmuş bulunuyor. Araştırma Anadolu 500 formatıyla ise bu yıl 13'üncü yılını doldurmuş durumda. Şirketlere ilişkin ciro, vergi öncesi kâr, ihracat, istihdam ve özsermaye gibi bilgiler toplanırken, Ekonomist Dergisi'nin tek tek şirketlerden elde ettiği veriler kullanılıyor.
Bunun yanı sıra İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Birinci 500 ve İkinci 500 listeleri, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası'nın İlk 250 ve Capital 500 listelerindeki bilgilerden faydalanıyoruz.