GÖZDE YENİOVA
gyeniova@ekonomist.com.tr
Geçen yıl dünya genelinde 1,46 milyar I akıllı telefon satıldı. Önümüzdeki beş ' yılda artması beklenen satışlarla birlikte, 2022'de dünya genelinde 1,68 milyar akıllı telefonun satılması bekleniyor. İki yıl önceye kadar sürekli büyüme trendinde olan Türkiye akıllı telefon pazarı ise 2016'dan bu yana daralıyor.
2016 yılında 12,6 milyon adet satış gerçekleştiren Türkiye akıllı cep telefonu pazarı, geçen yılı 11,4 milyon adet satış ve 4,3 milyar dolar satış hacmiyle tamamladı. Bu yıl ise beklenti satışların 10,6 milyon adet olması ve dolayısıyla geçen yıla göre yüzde 7 düşüş göstermesi yönünde. Bu gerilemede döviz kurlarındaki artışın büyük etkisi olduğu ifade ediliyor.
Aslında 2018 yılının ilk yarısında akıllı telefon pazarında büyüme yaşandı. Bu dönemde satışlar 5,7 milyon adet olarak gerçekleşirken satış hacmi 2,1 milyar dolar oldu. Bu rakamlar 2017 yılının ilk yarısına göre adet olarak yüzde 2,1 ve satış hacmi olarak yüzde 3,3 büyümeye işaret ediyor.
Bu büyümede temel etken olarak geçen yılın sonunda iPhone lansmanlarıyla Apple markasının büyümesi gösteriliyor. Ek olarak Huawei ve General Mobile markalarının 2018 içerisinde agresif büyümesinin de bunda etkisi olduğu belirtiliyor. Ancak yıl sonunda geçen yıla göre büyüme beklenmiyor.
Araştırma şirketi IDC'nin verilerine göre, 2018 yılının ilk yarısı itibariyle adet bazında Samsung ve Apple birinci ve ikinci pozisyonlarını korudu. Fakat 2017 ikinci yarıya göre Samsung yüzde 6 civarında pazar payı kaybederken Apple da yüzde 3 adetsel pazar payı kaybetti. Huawei ve General Mobile ise sırasıyla yüzde 9 ve yüzde 7 adetsel pazar payı kazandı.
KUR ARTTI BÖYLE OLDU
Özellikle döviz kurundaki artış Türkiye'deki akıllı cep telefonu satışlarını olumsuz etkiliyor. Dolardaki artışın fiyatlara yansımasıyla birlikte markaların da fiyat artışına gitmesi bekleniyor.
Bu zaten kısmen gerçekleşti. Üçüncü çeyrekitibariyle bunun yansımaları daha fazla görülecek. Bu da uzmanlara göre pazarda talebin azalmasına yol açacak. IDC, satışların üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 8, 2018 ikinci çeyreğe göre ise yüzde 12 civarında düşmesini bekliyor. Son çeyrekte de geçen yıl aynı çeyreğine göre yüzde 22 düşüş olacağını tahmin ediyor.
IDC Araştırma Müdürü Dr. Ramazan Yavuz, artan kurlarla beraber tüketici talebinde bir miktar düşüş olacağını, fiyatların da artmasıyla bu talebin daha da daralacağını öngörüyor.
Yavuz, bu konuda şunları söylüyor: "Dövizdeki ani değerlenme ve piyasalardaki dalgalanma nedeniyle yıl sonunda toplam satış adetlerinin geçen yıla göre yüzde 7 civarında eksilerek 10,6 milyon rakamında kalmasını öngörüyoruz. Ayrıca kârlılık baskısı nedeniyle birçok marka giriş seviyesi fiyat bantlarından orta kademe fiyat bantlarına doğru model portföylerini değiştiriyor. Bu da adetsel anlamda daralmaya neden oluyor."
FİYATLARA YANSIYOR MU?Pazar için beklentiler bu yöndeyken, telefon üreticileri, kurlardaki artışın geçici olduğunu düşünüyor ve fiyatların dengeye oturmasını bekliyor.
Fiyatlara döviz kurundaki artışı fazla yansıtmama gayretinde olan üreticiler, özellikle yeni serilerin gelmesiyle birlikte pazardaki satış fiyatlarında düzelme olacağını öngörüyor.
Samsung Electronics Türkiye Mobil Ürünlerden Sorumlu Strateji ve Ürün Pazarlama Direktörü Anıl Öztekin, şirket olarak kur yükselişlerini fiyatlara yansıtmadan önce bir süre gözlemlemeyi tercih ettiklerini ifade ediyor.
Amaçlarının ellerinden geldiğince bu yükselişleri kullanıcılarına yansıtmamak olduğunu belirten Öztekin, tüketicilere destek olmak amacıyla ödeme yöntemlerinde kolaylıklar sunacak metotlar geliştirdiklerini söylüyor. Öztekin, durumu şöyle özetliyor: "Kur yükselişinden doğrudan etkilenen sektörlerden birindeyiz.
Yıl sonu rakamlarında ortaya çıkacak tabloda kur yükselişinden kaynaklanan fiyat artışları kadar pazara sunulan ürünlerin kullanıcıların hayatlarını ne kadar kolaylaştırdığı ve ne gibi faydalar sunduğu da önemli. Bu noktada sektörden ayrışan yenilikçi ürün ve servislerimizle kur yükselişinden en az etkilenen markalardan biri olacağımızı düşünüyoruz."
SETH WANG HUAWEI TÜKETİCİ ELEKTRONİĞİ GRUBU ÜLKE MÜDÜRÜ "Payımızı yüzde 35'e çıkartmayı hedefliyoruz"
"GFK verilerine göre, Huawei'nin pazar payı Ağustos 2017'de Türkiye'de yüzde 3,2 idi. Bu payı Haziran 2018'de yüzde 17,4'e çıkardık. 10 ay içerisinde 5,5 kat büyüme kaydettik. Çok hızlı büyüyoruz. Hedefimiz bu yılın sonuna kadar akıllı telefonlarda pazar payımızı yüzde 20'ye çıkarmak. Üç yıllık iş planımıza göre, 2020 yılına kadar pazar payımızı yüzde 35'e çıkarmayı hedefliyoruz.
Bunu özellikle premium kategoride gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Şu anda Türkiye pazarı değişen kurlara uyum sağlamaya çalışıyor ve bir geçiş döneminde bulunuyor. Markaların yeni gelecek serileriyle birlikte bu kur farkı tüm modellere yansıyarak fiyat anomalilerini giderecektir. Bundan sonra her sağlıklı pazarda olduğu gibi Türkiye pazarı da kendi kendisini dengeleyecek."
SEBAHATTİN YAMAN GENERAL MOBİLE YÖNETİM KURULU BAŞKANI "Fiyatlar dengeye oturacak"
"Akıllı telefon pazarı 2017 yılında önceki yıla kıyasla bir miktar daralma yaşadı. Sektördeki bu küçülmeye rağmen General Mobile olarak satış adetleri bazında herhangi bir düşüş yaşamadık. 2018'in ilk altı ayı, kur dalgalanmalarına ve küresel göstergelerdeki belirsizliklere rağmen istikrarlı bir şekilde geçti.
Bu ilk altı aylık süreçte 600 bine yakın satış adedine ulaşarak dönemi öngördüğümüz hedeflerle kapattık. Yıl sonuna kadar 1,5 milyondan fazla satış hedefliyoruz. Döviz kurunda artış yaşandığında bunu ürünlerimize yansıtmamaya çalışıyoruz. Şu anda da özellikle doların yükseldiği bir dönemdeyiz. Önümüzdeki dönemde dalgalı seyreden döviz kurlarında bir stabilizasyon olacağına inanıyoruz. Fiyat dengeleri oturacak ve pazar büyümeye devam edecek."